Sakal bırakan işçi işten çıkarılabilir mi?

İşçinin sakal bırakması fesih nedeni midir?

İnsanların günlük hayatında nasıl giyindikleri ya da göründükleri onları ilgilendirir. Ancak çalışma hayatında, işverenlerin koyduğu bazı kurallara uyulması, işçinin dilediği gibi giyinememesi ya da görünememesi sonucunu doğurur. Örneğin işçinin her gün tıraş olması ya da sakal bırakmaması beklenebilir. O halde sakal bırakan ya da günlük tıraş olmayan işçi, bu gerekçelerle işten çıkarılabilir mi?

İşverenin yönetim hakkı

Burada işverenin yönetim hakkı devreye girmektedir. Bunun anlamı, iş kanununun esas hükümlerine aykırı olmamak kaydıyla, işverenin işyerinde dilediği gibi düzenleme yapabilmesidir. Çalışma saatlerinden hafta tatilinin kullanılacağı güne, yıllık izin kullanımından işçinin kıyafetlerine kadar birçok konuda karar verme yetkisi işverene aittir. Çünkü işi düzenleyen ve yöneten odur. Sakal ya da tıraş konusunun da bu noktadan ele alınması gerekir.

İşçinin sakal bırakması yasak mı?

Böyle toptancı bir yaklaşımı kabul etmek mümkün değildir. İşçilerin tümünü kapsayan bir yasaklama ya da serbesti yoktur. Her işyerine özel kurallar vardır. Önemli olan bu kuralların objektif ölçülere göre belirlenmiş olması ve işçilere eşit uygulanmasıdır. Bir işveren, işin öyle gerektirdiğini düşünüyorsa, sakal bırakılmasını işçilerine yasaklayabilir ya da her gün tıraş olunmasını isteyebilir.

Önemli olan yasaklardan işçinin haberdar olmasıdır

Böyle bir yasağın varlığından bahsedilmemiz için iki durumdan birinin mevcut olması gerekir. İlk olarak yasak, açık bir şekilde iş sözleşmesinde ya da işyeri uygulama talimatnamelerinde belirlenmiş olabilir. Ancak bu, tercih edilen bir yöntem değildir. İkinci olarak ise, işçinin sakal bırakması durumunda işçi uyarılabilir ve sakalını kesmesi istenebilir. İki durumda da işçi artık sakal bırakmaması gerektiğini bilmektedir.

Fesih için ihtar şart

Yargıtay kararlarını incelediğimizde, yüksek mahkemenin bu tür durumlarda işçinin ihtar edilmiş olmasını beklediğini görüyoruz. Bu haklı bir beklentidir. Sakal bırakan işçinin önce uyarılması, davranışını aynen devam ettirmesi durumunda işten çıkarılması gerekmektedir.

Fesih nasıl olacak?

Burada işverenler tarafından yapılan çok önemli bir hata bulunmaktadır. Sakal bırakan ya da tıraş olmayan işçi uyarılmakta ve buna rağmen sakalını kesmemektedir. İşveren de buna dayanarak işçisinin iş akdini İş Kanununun 25inci maddesi kapsamında haklı fesihle sonlandırmaktadır. Böylece kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı ödememektedir.

Halbuki Yargıtay kararlarına baktığımızda, bunun doğru olmadığını görmekteyiz (7 Hukuk, 2013/19270 E.). Böyle bir durumda feshin İş Kanununun 17nci maddesine göre, geçerli bir nedene dayanılarak yapılması ve işçiye kıdem tazminatı ile ihbar tazminatının ödenmesi gerekmektedir. burada bir ayrıntıyı da vermek istiyorum. Eğer işçinin niyeti, kıdem ve ihbar tazminatını alarak işten ayrılmaksa ve bunun için sakal bırakıyorsa, işçinin bu eylemi elbette bir haklı fesih sebebi olacaktır. Her olayın kendi içinde değerlendirilmesi gerekir.

SONUÇ

İşveren işçilerine sakal bırakmayı yasaklamışsa ya da her gün tıraş olunmasını şart koşmuşsa, işçi bu kurala uymakla mükelleftir. İşverenin ihtarına rağmen sakalını kesmeyen işçinin iş sözleşmesi, İş Kanununun 17nci maddesine göre, ihbar süresi kullandırılarak ve kıdem tazminatı ödenerek feshedilebilir.