Kişi çeşitli nedenlerle sağlık raporuna ihtiyaç duyabilir. Sebebi ne olursa olsun, sağlık raporu almadan önce merak edilen hususlar vardır. Peki sağlık raporu almak ücretli midir? Kimler ücretsiz rapor alabilir ve sağlık raporu ücretleri 2024 için ne kadar?
Sağlık raporu nedir?
Sağlık raporu; kişinin hastalığının ya da sağlık durumunun, konusunda uzman bir doktor tarafından ya da doktorlar tarafından tespit edildiği bir belgedir.
Sağlık raporu ücretli mi?
Öncelikle şu temel bilgiyi vermemiz gerekir: Sağlık bakanlığına bağlı birinci basamak sağlık kuruluşlarınca düzenlenecek sağlık raporlarında ücret talep edilmez.
Birinci basamak sağlık kuruluşlarının neler olduğunu daha önce yazmıştık. Bunların tamamına ait listeyi aşağıdaki yazıda bulabilirsiniz:
mustafabaysal.com/birinci-ikinci-ve-ucuncu-basamak-saglik-kuruluslari-hangileridir
Birinci basamak sağlık kuruluşlarına en temel örnek olarak aile hekimlikleri, aile ve toplum sağlığı merkezi ya da üniversite medikososyalleri verilebilir. Peki diğer sağlık kuruluşlarında durum nedir?
Hastanelerde rapor ücreti
Hastanelerde düzenlenen sağlık raporlarına ait bedeller normalde SGK tarafından ödenmektedir. Ancak engellilik raporu, ehliyet raporu, vasi tayini raporu, portör muayeneleri ve işlemleri, tarama amaçlı muayene ve işlemler vb özel amaçla kullanılacak durum belirtir rapor bedelleri SGK tarafından hastanelere ödenmez.
Böyle olunca da hastanelerin bu işlemlere ilişkin bedelleri kişilerden talep etme hakkı olur. Yani eğer hastaneden (devlet hastanesi ya da eğitim araştırma hastanesi) aşağıdaki amaçlarla rapor alacaksanız ücret ödemeniz gerekir (Benzer raporlar içinde de geçerlidir):
- Ehliyet
- Vasi tayini raporu
- İşe giriş başvuru raporu,
Tek hekim rapor ücreti
Devlet hastanesi, eğitim araştırma hastanesi gibi ikinci ya da üçüncü basamak sağlık kuruluşlarından alınacak tek hekim raporlarının bedeli 250 TL’dir. Üniversite hastanelerinde de tek hekim rapor ücreti ise 250 TL’dir.
Yukarıdaki rakamın dayanağı Kamu Sağlık Hizmetleri Fiyat Tarifesi ekinde yer alan 2 numaralı listedir. Güncel fiyatlar için bu tarifeyi her zaman kontrol edebilirsiniz.
Soru cevap:
Aile hekimi sağlık raporu kaç TL?
Aile hekiminden alınan sağlık raporlarının tamamı ücretsizdir.
Sağlık kurulu rapor ücreti
Yine yukarıdaki mevzuat gereğince belirlenen sağlık kurulu rapor ücreti ise 2024 için 1.000 TL’dir. Üniversite hastanelerinde de heyet rapor ücreti 1.000 TL’dir. Güncel rakamı merak ediyorsanız, yine aynı mevzuatı kontrol edebilirsiniz.
Kimlerden sağlık raporu ücreti alınmaz?
Aşağıda yazılı olanlardan sağlık raporu ücreti alınmamaktadır. Bu kişiler hangi hastaneye başvurmuş olursalar olsunlar, aşağıdaki durumlar için başvurduklarında rapor ücreti ödemezler:
- Kurum birimlerince sevk belgesi düzenlenmek suretiyle maluliyet, meslek hastalığı ve kontrol muayeneleri vb nedenlerle sağlık hizmeti sunucusuna sevk edilen kişiler
- Gaziler
- Şehit ve gazi dul ve yetimleri
- Engelliler
- Öğrenciler
- 2020 sayılı Kanun kapsamındaki kişiler
Engelli sağlık raporu ücretli mi?
Hemen yukarıda sayılan muafiyetler içinde engelliler de vardır. Haliyle engellilerden, engel durumlarını gösterir rapor taleplerinde ücret alınmaz.
Ancak Kamu Sağlık Tarifesi Satış Tarifesi Usul ve Esaslarına göre; engelli rapor için başvuran kişiye “Engelli sağlık raporu ücret onama formu” imzalatılır. Eğer muayene sonunda kişi %1 bile olsa engelli çıkarsa ücret alınmaz. Ama engel durumu “sıfır” çıkarsa, imzalatılan bu form gereği, kişiden rapor ücreti talep edilir.
Ayrıca engelliler tarafından talep edilen silah ruhsatı, ehliyet raporları ve ÖTV indirimli araç için gerekli raporlardan ücret talep edilir.
Gaziler ve şehit eş ve çocuklarının sağlık raporu ücreti
Gazilerin (sadece gazinin kendisi), şehit dul ve yetimlerin (şehidin eş ve çocukları) talep ettikleri her türlü sağlık raporu, istisnasız, ücretsizdir.
Soru cevap
İş için alınan sağlık raporu ücretli mi?
Evet, işe girmek için istenen sağlık raporu ücrete tabidir ve raporun alındığı yere ya da hekim sayısına göre fiyat değişir. Ancak işveren tarafından kabul edilirse, aile hekiminden alınan rapor ücretsizdir.
Sağlık raporu nasıl alınır?
Sağlık raporu için bir sağlık kuruluşuna başvurulması gerektiğini biliyoruz. Burada genel koşullardan ziyade, her sağlık raporunun kendine özgü durumları olabilir. Bu nedenle, en yaygın rapor çeşitleri bakımından, sağlık raporunun nasıl alınabileceğine bakalım.
Ehliyet sağlık raporu ücreti
Ehliyet için sağlık raporu hem resmi sağlık kuruluşlarından hem de Sağlık Bakanlığınca ruhsatlandırılan özel sağlık kuruluşlarından alınabilir.
Ehliyet için sağlık raporu aile hekiminden özel hastaneye kadar geniş bir yelpazede istenilen yerden alınabilir. Ücreti de alınacak yere göre değişecektir. Ehliyet sağlık raporu ücretleri şu şekildedir:
- Aile hekimi (Sağlık ocağı) / Ücretsiz
- Devlet hastanesi tek hekim 250 TL
- Devlet hastanesi iki hekim 375 TL
- Üniversite hastanesi tek hekim 250 TL
- Devlet hastanesi kurul 600 TL
- Üniversite hastanesi kurul 600 TL
- Özel hastaneler / Belirsiz, hastaneye göre değişir.
Silah ruhsatı sağlık raporu ücreti
Silah ruhsatı almak için gerekli olan sağlık raporu ücreti ise 1.250 TL olup bu bir paket ücrettir ve daha az ya da daha çok belirlenemez.
Dalgıç sağlık raporu ücreti
Dalgıç / Denizaltıcı sağlık raporu ücreti de 2024 yılı için 3.100 TL olarak belirlenmiştir.
Uçucu raporu ücreti
Uçucu raporu ücreti sınıf 1 sivil vatandaş için 4.300 TL ve sınıf 2 sivil vatandaş için de 3.100 TL’dir.
Psikoteknik değerlendirme rapor ücreti
Psikoteknik test ücreti farklı bir usulle belirlenmektedir. Buna göre; Karayolları Trafik Yönetmeliği 4 sayılı Cetvelin 19 uncu maddesine göre Sağlık Bakanlığınca yayımlanan ücret esas alınır ve bu asgari ücretin %30 fazlasına kadar kurumlar ücret belirleyebilir.
İşte bu ücret 2024 yılı itibariyle 250 TL olarak tespit edilmiştir. Bu nedenle, 2024 yılı için psikoteknik rapor ücretini kurumlar en fazla 325 TL olarak belirleyebilir.
Soru cevap
İş sağlığı ve güvenliği için alınan sağlık raporu ücretli mi?
Evet ücretlidir; fakat 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu çerçevesinde talep edilen sağlık hizmetleri (periyodik muayene, portör taraması ve bunlara yönelik tetkik, tahlil, görüntüleme hizmetleri) Kanun’un 15’ inci maddesi gereği işverence karşılanmak zorundadır.
Yurt kayıt ve staj için öğrenci sağlık raporu ücreti
Öğrencilerin, öğrencilikle ilgili yurda kayıt ve eğitim için kullanılan rapor talep etmeleri halinde, Sağlık Bakanlığına bağlı sağlık kuruluşlarında bunlardan ücret talep edilmez.
Ancak öğrencinin aldığı her rapor da ücretsiz değildir. Durumu iki örnekle somutlaştıralım:
- KYK yurduna kayıt için öğrencinin alacağı sağlık raporu ücretsizdir.
- Öğrenciyken özel sektörde işe girmek için alınan sağlık raporu, doğrudan öğrencilikle ilgili olmadığı için ücretlidir (Not: Aile hekiminden alınırsa ücretsiz olacaktır).
- Üniversiteyi kazanan ama henüz kayıt yaptırmayan öğrenciden kayıt için istenen sağlık raporu da ücrete tabidir. Çünkü kişi henüz öğrenci olmamıştır (Yine, aile hekiminden alınan raporun ücretsiz olduğunu hatırlatırım).
Ayrıca öğrencilerin öğrenci belgesini ibraz etmesi koşuluyla yurda kayıt, yurt dışı eğitimi, staj gibi eğitim için talep edilen raporlarından ücret talep edilmezken ehliyet, silah ruhsatı, seyahat amaçlı raporlar gibi özel amaçlı raporlar için ücret talep edilir.
Burada öğrencinin E-devlet üzerinden aldığı öğrenci belgesi yeterli olacaktır.
Evlilik raporu ücreti
Evlilik için birinci basamak sağlık kuruluşundan alınacak rapor ücretsizdir. Ancak ikinci ya da üçüncü basamak sağlık kuruluşlarından; örneğin devlet hastanesinden ya da eğitim araştırma hastanesinden rapor alacak olursanız, rapor ücreti alınacaktır.
Dolayısıyla aile hekimlerinde evlilik raporu ücretsizken, örneğin devlet hastanesinde 250 TL olacaktır.
Özel güvenlik rapor ücreti
Silahsız ya da silahlı özel güvenlik görevlisi olmak için sağlık kurulu raporu ücreti 1.000 TL olarak belirlenmiştir.
Bütün bunlara ek olarak; aşağıda paylaştığımız ekran görüntüsünden, bir devlet hastanesinin sağlık raporu ücreti olarak çeşitli işlemler için ne kadar ücret talep ettiğini de görebilirsiniz (Aşağıdaki ekran görüntüsü 2024 yılına aittir):
Heyet raporu için başka hastaneye sevk edilmesi
Sağlık hizmet sunucusunda sağlık kurulu raporuna esas olarak nihai karar verilebilmesi amacı ile kişiler laboratuvar ve görüntüleme veya konsültasyon için başka bir sağlık hizmet sunucusuna sevk edilebilir. Bu durumda kişilerden ayrıca ücret alınmaz, ilgili kurumlar kendi arasında hesaplaşır.
SONUÇ
Sağlık raporları ücretli mi? Ücretliyse, rapor ücreti ne kadar? Bu sorunun o kadar çok cevabı var ki, özet geçmek bile çok zor.
Tüm soruların cevabını yukarıda, yazımızın içinde bulabilirsiniz. Ama size kısaca temel kuralları tekrar edeyim:
- En temel kural olarak şunu bilmeniz gerekir: Birinci basamak sağlık kuruluşlarından alınacak tüm sağlık raporları ücretsizdir (Birinci basamak= Aile hekimi, sağlık ocağı vs.).
- Ücret ödemeniz gerekecekse, devlet hastanesinden ya da üniversite hastanesinden alınacak tek hekim raporu 250 TL ve heyet raporu 1.000 TL’dir.
- Ehliyet için sağlık raporunu aile hekiminizden ücretsiz olarak alabilirsiniz.
- Tüm sağlık raporlarının güncel fiyatları için her zaman Sağlık Hizmetleri Fiyat Tarifesi ekindeki 2 numaralı listeyi kontrol edebilirsiniz. (Bkz: https://shgmsgudb.saglik.gov.tr/TR-99401/kamu-saglik-hizmetleri-fiyat-tarifesi.html )
Sizin karşılaştığınız ve buradaki rakamlardan farklı fiyatlar varsa ve bunları bizimle paylaşırsanız seviniriz. Özellikle özel hastane rapor ücretleri konusunda, böylece bizler de fikir sahibi olabiliriz.
Staj için sağlık raporu alacağımdan devlet hastanesinin kuruluna gitmiştim 6 Şubat 2024 tarihinde. Benden 3 ayrı bölüm için(Göz, Enfeksiyon, Kardiyoloji) 900 TL aldılar. Aynı işlemleri arkadaşlarım başka devlet hastanelerinde ücretsiz bir şekilde yapmışlar. 184 Sağlık Bakanlığını aradım bana 170 SGK’yı aramamı söylediler. 170’İ aradığımda ise mevzuatta öğrenciden para alınmaz diye bir şey yok dediler. Anlayamadım ben de sanırım biraz inisiyatife bağlı hastaneden hastaneye değişiyor ücret talep edip etmeme durumu.
Sizden ücret alınmaması gerekirdi, isterseniz CİMER’e yazarak ücretin geri ödenmesini talep edebilirsiniz. (Öğrenci olduğunuzu ve staj için rapor aldığınızı varsayıyorum).
Evet aktif olarak öğrenciyim ve okulumun zorunlu kıldığı staj için şirketin istediği sağlık raporu. Dediğiniz gibi CİMER’den sağlık bakanlığına şikayette bulundum. Olumlu bir durumda yazacağım. Diğer kişiler bilgi sahibi olur en azından. Teşekkürler, iyi günler.
Geri dönüş için ben teşekkür ederim. Ayrıca sonuçtan bilgilendirirseniz seviniriz.
Ben üniversite hastanesinden babama alzhemir olduğundan tam bağimlı yüzde 87.5 engelli raporu aldım ve 830 tl ücret ödedim bu ücreti geri sksbilirmiyim
Merhaba, siz kesin cevap veremem; ancak bir dilekçeyle ya da CİMER üzerinden SGK’ya başvurabilirsiniz. Hatta cevaptan bizi de haberdar ederseniz, belki gözümüzden kaçan bir mevzuat hükmü varsa, bunu öğrenmiş oluruz.
Bu ücretler nereye ödeniyor? Mesela, 80 yaşındaki annemin bana noterden vereceği vekaletname için, zihin raporu isteniyor. Erenköy Ruh ve Sinir Hastanesi personeli harcı ödeyin öyle gelin dendi. Nereye ödeyeceğimi bilmiyorum. Ne hastanenin web sayfasında, ne e Devlet’te yok böyle servis.
Sabah 8’de sıraya girip Hasta Kayıdı yapılıyor, sıra numarası veriliyor. Ana binadaki vezneye gönderiliyorsunuz, bugünkü tarihle 222 TL ödeniyor. Makbuzu başka bir odaya gidip damga ve işlem oluşturuluyor. Sonra doktoru bekliyorsunuz.
Merhaba, size harcı ödemenizi söyleyen kimse aynı zamanda nereye ödeme yapacağınızı da söylemiş olmalıdır. Söylemediyse, eminim sorduğunuzda söyleyecektir.
Merhaba Mustafa Bey,
Yazınız gayet güzel ve açıklayıcı.
Çok teşekkür ederim.
Niğde Ömer Halisdemir eğitim ve araştırma Hastanesi’nde Silah Ruhsat Raporu için 600TL talep ediliyor. Siz ise yazınızda 400TL olduğunu yazmışsınız.
Bu fark nedendir, bilgi verebilir misiniz?
İyi günler Mustafa bey.Ben üniversiteye bu sene yerleştim ve bölümüm sağlık kurulundan rapor talep etti.Ben 04.09.2021 tarihinde e kayıt işlemini gerçekleştirdikten sonra 09.09.2021tarihinde sağlık raporunu almış bulundum be 218tl ücret aldılar ve öğrenci iken benden bu paranın talep edilmemesi gerekiyormuş.Ben hastaneye makbuz ve öğrenci kağıdımla beraber gidip Ödemiş olduğum 218tlnin geri ödemesi için talepte bulunacağım.Sayfanızda yazmış olduğunuz öğrenciden ücret talep edilemez mevzuatının resmî kaynağına nereden ulaşabilirim?
Merhabalar 8yıldır bir firmada satış sorumlusu olarak çalışıyorum günlük çalışma saatimiz 10.saat maaşım 3.750 tl +pirim ama asgari ücret üzerinden ssk ödeniyor maaşımı elden alıyorum yıllık 10 gün izin kullanıyorum ve şuan işten çıkarılma ihtimalim var işten çıkalırsam fazla mesai ücretlerimi kullanmadığım izin paralarımı alabilirmiyim şahitlerim var kredi çekmek için bankaya vermek üzere maaş yazısı aldım 3.750 tl ve artı pirim maaş alıyor diye kaşeli imzalı haklarım nelerdir nasıl bir yol izlemeliyim ne yapmalıyım beni bu konuda aydınlatırsanız sevinirim
Merhaba. Elbette, 5 yıl geriye dönük sınır olmak üzere, tüm ödenmeyen ücretlerinizi ve kullanmadığınız yıllık izinlerin tamamının ücretini alabilirsiniz. Ama işverenle uzlaşamazsanız, bunun için dava açmanız gerekir. Hem şahitler hem de yazılı deliller ne kadar çok olursa, kazanma şansınız da o kadar çok olacaktır.
Ben fabrikada çalışıyorum Bizim işyerinde güvenlik görevlisi yok bize siz geleceksiniz diyorlar biz itiraz edince emre itaatsizlik ten tutanak tutarım diye tehdit ediyor hafta içi gece güvenliğine gelmesek itiraz hakkınız varmı
Merhaba Ramazan bey,
konu her yönüyle resmen bir facia gibi görünüyor. Bir kere firmanızın Valilikten özel güvenlik izni var mı? Yani üniformalı güvenlik hizmeti mi sunuluyor yoksa bekçi/danışma vb. sivil mi gözetim yapılıyor? Fabrikadaki göreviniz nedir bilemiyoruz ama oraya bekçi/danışma/güvenlik vb. görevlerde girmediyseniz bu işi zaten yapamazsınız…
İkinci bir facia ise; emre itaatsizlik ancak Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Yönetmeliği ve PVSK dediğimiz Polis vazife ve salahiyet kanunu ile kamuda bağıtlı bir konudur. Yöneticiniz sanırım memuriyet kafasından henüz çıkamamış.
Özetle; konu sizlerin değerlendireceği bir konu olup kabul edip etmemekte özgürsünüz. İtiraz hakkınız pek tabiiki hukuken var. Yazılı görevlendirme rica edin, 6 gün süreniz olur. Sonra yeniden bu başlıkta görüşelim gerekirse. Hayırlı görevler…
Merhaba ,
Askere gidecek olan işçinin icra borcunu kesmeyi unuttum. İcra borcunun alacaklı avukatları ihbar göndereceğini söylediler.
Kesmeyi unuttuğum icra borcu benden mi tahsil edilecek, yada bu konuda Askere gidecek işçiden bu icra borcu başka bir yöntem ile alınabilirmi.
Bu konuda benden para çıkmaması için yapmam gereken işlemler nedir.
Not : işçi yapılan ödemeyi borçlarına verdiğini parasının kalmadığını beyan etmiştir.
Teşekkür ederim .
Merhaba. Açıkçası bu konu icra hukuku alanına girer ve bizim uzmanlık alanımız değil. En doğru bilgiyi icra dairesine bizzat giderek durumu anlatıp alabilirsiniz. Diğer dolaylı yöntemlerle hiç uğraşmayın.
Merhaba. Hastanede Bilgi işlem personeli olarak çalışıyorum. Hastane müdürü öğle arası hastane dışına çıkmayı yasakladı. Hastane dışında güzel kafa dinlenecek park var ve hiç bir çalışan çıkartılmıyor. 1 saat molamı dışarda kullanmak için ısrar etmem halinde iş yeriNin tazminatsız İşten gönderme Hakkı Doğar mı?
Teşekkürler
Merhaba. Böyle bir şeyi ilk defa duydum. Bu kararın sağlık açısından zorunluluk vb. bir gerekçesi yoksa, işçinin ara dinlenmesini nerede geçirdiği kimseyi ilgilendirmez.
Zeynel bey maalesef ki iş hayatı garipliklerle dolu….İş bilmez ve torpil sayesinde bir yerlere gelen, yasa ve yönetmeliklerden bi haber, insan hakları nedir bilmeyen, ve içeriğini bilmeden-okumadan bile kapitalist (!) olmaya çalışan garip insanlar sayesinde buna benzer gariplikler ne ilk ne de son…
-Bir zamanlar yerel bir market zincirinde reyon elemanı olarak çalıştığım dönemlerde 1 saat mola süremiz vardı. Market dışına çıkmak istediğimde çalışan kızlar bunun Yasak olduğunu önemle vurguladılar, sebebini koordinatör dedikleri yetkili zât’a (Genelde BS diye adlandırılıp bölge sorumlusu dedikleri kişi) sorduğumda ise hiç bir cevap sunamamıştı. Kural böyle demişti, hemen alın istifasını gerekirse (*) demişti…
Sonuç olarak 4 metrekare bir depo gibi bir yerde,karanlıkta, tahta palet üstlerinde 1 saat molayı doldurmaya çalışıyorduk, her ne kadar 40 dakikayı bile geçemese de bu mola 🙂
Ne günlerdi, aklıma geldi… Emekçilik zordur bu ülkede…
Neyse çok uzatmayayım, Saygılarımla…
*İstifanın alınabilecek bir şey olduğuna inanmaktaydılar, biraz aydınlattım kendilerini ve komple ekibi işten ayrılacağım gün, onlara bir kıyağım olsun istedim hakları hukukları bağabında. Kesin arkamdan Komünist demişlerdir günlerce….
Ah ah, ne kadar güzel özetlemişsiniz. Verdiğiniz örnek absürt gibi dursa da, mevzuat okumayan ve araştırma gereği hissetmeyen yöneticiler var olduğu müddetçe bunların önüne geçilemez. Sizin bu anlattığınıza benzer yüzlerce soru ve yorum aldım, halen de alıyorum. Bazılarına inanmak bile istemiyorum, ama elden bir şey gelmiyor. Umarım bazı şeyler düzelir; ama bunun için önce insanı düzeltmek gerekir sanırım.
Merhaba ben bir konuda danışmak istiyorum. 2017 Kasım ayında özel sektörün de üretim elamanı olarak çalışmaya başladım. 2018 Mayıs ayında mutfak personeli işten ayrıldı ve üretim personeli oldum halde muftafa geçmemi istediler. Bende geçici olduğu için tamam dedim eleman alınacak diye. Ama 2019 şu zamana kadar mutfak elamanı alındı ama ya kendi ayrıldı yada işten çıkartıldı. Geçen süreçte beni tekrar tekrar mutfak bölüne aldılar istemedimi belirtiğim halde. İstemiyorsan istifanı ver dediler. Bende memnun değilseniz siz çıkartınız dedim. Lakın bemim bu kelimem tehditkar oldunu söylediler. Ben burda haklarımı bırakıp ayrılmak istemiyorum. Bu şekilde de çalışmak istemiyorum. Ne yapman lazım bana yardımcı olursanız sevinirim. Teşekkürler iyi çalışmalar
Naciye hanım, size görev değişikliğini yazılı yapmaları gerekir. Eski görevinize dönün ve yazılı görevlendirmeyi talep edin. Geldiğinde de kabul etmediğinizi, bu konuda iş tecrübeniz ve beceriniz olmadığını yazın, işe girerken sözleşme aşamasında da bu görev için alınmadığınızı beyan edin tarih atarak….(! Önemlidir tarih)
Sizi ancak tazminatınızı vererek çıkarabilrler. Sakın istifa yazmayın!
(Not: %100 haklı olduğunuz Bu işlem risk ve psikolojik mücadele gerektirir, bilginize…)
Bankalara maasimin 4/1ine haciz koymustu fakat evlilik nedeniyle isten ayrildim tazminatimbankalara olan borcumu nasil odiyek temmuzdan bu yana hic bir sonuc alamadim is yerim eremeyiz hacizlik diyor ben anlsmadim tazminatim banka borclarimin bir kismini dahi olsa odiycek nitelikte ama ben kimseden bilgi alamıyorum ne yapmam gerek
Merhaba. Tam olarak anlayamadım. Kıdem tazminatınızı işveren öncelikle icra emri tutarı kadar icra müdürlüğüne gönderir ve kalan miktar olursa bunu da size öder: mustafabaysal.com/kidem-tazminatinin-tamami-haczedilebilir-mi