İşsizlik maaşı alırken işe iade davasını kazanan işçi ne yapmalı?

İşsizlik maaşı alırken işe iade davasını kazanan işçi

İşçi işsiz kaldığında, şartları taşıyorsa ona işsizlik maaşı bağlanır. Bu işçi aynı zamanda iş mahkemesine işe iade davası açmış da olabilir. İşçi davasını kazanırsa işveren ya onu işe başlatacak ya da işe başlatmama tazminatı ödeyecektir. Ancak bu işçi her halde ve şartta, dava sürerken boşta geçirdiği süreler karşılığında 4 aya kadar boşta geçen sürelerinin ücretini işverenden alacaktır. O halde; hem işsizlik maaşı alan hem de işsizlik maaşı aldığı dönem için boşta geçen sürelerin ücreti alan işçi, aldığı işsizlik maaşını iade etmek zorunda mıdır?

İşsizlik maaşı alma

Bunun için işçinin, işten ayrıldığı tarihten önceki üç yıl içinde en az 600 güm sigorta priminin olması ve son 120 gündür bir işyerinde çalışıyor olması gerekir. Ayrıca işçi, kusuru yokken işten çıkarılmış olmalı ya da haklı bir nedeni varken işten ayrılmış olmalıdır.

İşe iade davası açma

İşten çıkarılan bir işçi feshin geçersiz bir nedene dayandığını düşünebilir. Eğer;

• İşyerinde çalışan işçi sayısı en az 30 ise
• İşçinin kıdemi en az 6 ay ise
• İşçi belirsiz süreli iş sözleşmesiyle çalışıyor ise

Bu işçinin işe iade davası açma hakkı vardır. İşe iade davasında işçi haklı bulunursa, işverene iki seçenek sunulmaktadır. Ya işçiyi işe başlatacak ya da işe başlatmak istemiyorsa ona işe başlatmama tazminatı ödeyecektir.

Mahkeme ayrıca, dava süresince işçinin boşta geçirdiği zamanı da göz önüne alarak, işçi lehine 4 aya kadar boşta geçen sürelerinin ücretinin işverence ödenmesine de hükmetmektedir.

Hem işsizlik maaşı hem boşta geçen süre ücreti

Böyle bir durumda ilginç bir sonuçla karşılaşılır. İşçi işten çıkarıldıktan sonra İşkur’a başvurmuş ve kendisine işsizlik maaşı bağlanmıştır. Örneğin bu işçinin 180 gün boyunca işsizlik maaşı aldığını varsayalım. Mahkeme işe iade davasında işçinin lehine karar verdiğinde, işveren tarafından, işçinin boşta geçen süreleri için 4 aylık ücretinin ödendiğini varsayalım.

İşçi, işsizlik maaşı aldığı sürenin 4 ayında hem işsizlik maaşı almış hem de geriye dönük bu 4 ayın ücretini işverenden almış olmaktadır. İkisi de işçinin hakkı mıdır?

İşçi işsizlik maaşını iade etmelidir

İşsizlik maaşının temel nedeni, çalışmayan ve geliri olmayan işçiye destek sağlanmasıdır. Oysa işe iade davasını kazanan işçi, 4 aylık ücretini işverenden almış ve bu süre boyunca bir gelir elde etmiş olmaktadır. Gelin, bir Yargıtay kararına birlikte bakalım.

“Ne var ki; 4447 s. Kanunun 52/b maddesine göre işsizlik ödeneği, işsiz kalan işçiye verilir ve bu ödeneği almakta olan kimsenin gelir getirici bir işte ÇALIŞMAMASI GEREKİR. Kanun koyucunun açıkça öngördüğü üzere; gelir getirici işte çalışma hali; işsizlik ödeneği yönünden hak DÜŞÜRÜCÜ NİTELİKTEDİR. Feshin geçersizliğine dair mahkeme kararının kesinleşmesine kadar işe başlatılsın veya başlatılmasın işçiye çalıştırılmadığı süre için ödenen en çok dört aya kadar doğmuş bulunan ücret ve diğer haklardan, iş kazaları ve meslek hastalıklarıyla işsizlik sigortası dahil olmak üzere tüm sigorta kollarına ait primlerin kesilmesi, primlerin işverence ödenmesi ve bu sürelerin hizmetten sayılarak işçinin prim ödeme gün sayısına dahil EDİLMESİ GEREKLİDİR. İşçinin boşta geçen ve çalışılmış gibi kabul edilen en çok dört aylık süre içinde gelir elde ettiği, işsiz kalmanın sonuçlarının bu şekilde telafi edildiği gözetildiğinde, dört aylık süre için ödenmiş olan işsizlik ödeneğinin İş Kurumuna İADESİ GEREKİR. Aksinin kabulü çifte ödemeye neden olacağı gibi, 4447 s. Kanunun yukarıda açıklanan amacına da aykırılık teşkil eder.” ( 10 Hukuk, 2008/13201 E.)

SONUÇ

İşten çıkarıldığı için İşkur’dan işsizlik maaşı alan ve bu arada iş mahkemesine de işe iade davasını açan bir işçi; işe iade davasını kazanmışsa ve boşta geçen sürelere ait ücreti işveren tarafından geriye dönük ödenmişse, ilginç bir durum ortaya çıkmaktadır.

İş mahkemesi, işçinin boşta geçirdiği süreler için 4 aylık ücretini işverene ödettirdiğinden; işçi 4 ay boyunca hem işsizlik maaşı almış hem de normal maaşını almış olacaktır.

Bu halde; işe iade davasını kazanan ve boşta geçen sürelerinin ücretini işverenden alan işçi, bu 4 ay boyunca aldığı işsizlik maaşını İşkur’a iade etmelidir.