Kapıcıların görevleri neler?

Kapıcı ya da yaygın bir başka adıyla apartman görevlisi, işçi olarak haklara sahip olduğu kadar belirli görevleri yapmakla da mükelleftir. Birçok apartman sakininin merak ettiği sorunun cevabını birlikte bulalım: Kapıcının görevleri nelerdir?

Kapıcı ne demek?

Müstakil evlerin azalması ve yerini apartmanlara ve sitelere bırakmasıyla birlikte, bu ortak alanlarda ortaya çıkan işleri yapmak üzere görevlendirilen işçilere kapıcı adı verilir.

Kapıcı yerine son zamanlarda apartman görevlisi unvanı kullanılmaya başlansa da bu mesleğin resmi adı halen “kapıcı”dır.

Kapıcı hakları

Ülkemizde çalışan bir kimse, mutlaka bir mevzuata tabi olarak çalışır. Bu mevzuat bazen Devlet Memurları Kanunu, bazen Borçlar Kanunu ya da Deniz İş Kanunu olurken bazen de İş Kanunu olur. İş Kanunu’na tabi olarak çalışan kimseye ise işçi adı verilir.

İşte kapıcı da İş Kanunu’na tabi olarak çalışır ve bu anlamda da işçi kabul edilir. Kapıcının işçi olarak hakları vardır ve bunların neler olduğunu daha önce izah etmiştim: https://mustafabaysal.com/kapicilarin-isci-olarak-haklari-nelerdir/

Apartman görevlisinin görevleri

Apartman görevlisi ya da konut kapıcısının görevleri elbette çalıştığı yerin büyüklüğüne ve apartmanın ya da sitenin sosyal tesislerinin büyüklüğüne göre değişir. Yine de kapıcının temel görevleri için Konut Kapıcıları Yönetmeliğine bakmak gerekir: https://www.mevzuat.gov.tr/File/GeneratePdf?mevzuatNo=5449&mevzuatTur=KurumVeKurulusYonetmeligi&mevzuatTertip=5

Konut Kapıcıları Yönetmeliğinin 5’inci maddesinde kapıcının görevleri ve sorumlulukları tek tek sayılmıştır.

Kapıcının görev ve sorumlulukları

Yönetmeliğin 5’inci maddesine göre kapıcının görev ve sorumlulukları şunlardır:

• Yöneticinin talimatı doğrultusunda konutun kaloriferini zamanında yakmak ısıyı ayarlamak ve söndürmek
• Hidrofor ve benzeri araçları çalıştırmak
• Anataşınmazın ortak yerlerini ve tesislerini temiz bulundurmak, demirbaşlarını, araç ve gereçlerini, düzenli, bakımlı ve işler şekilde tutmak
• Kendisine ayrılan konutu başka amaçlarla kullanmamak, konutu korumak, kendisi veya ailesinden birisinin konuta vereceği zarar ve hasarları karşılamak
• Yöneticinin talimatı çerçevesinde konutun güvenliğini sağlayıcı önlemleri almak
• Belirlenen saatlerde servis hizmetlerini görmek, çöpleri toplamak, bahçe düzenlemesi ve bakımını yapmak
• Verilen eğitimlere uygun davranmak ve koruyucu malzemeyi kullanmak
• İş veya toplu iş sözleşmesinde belirlenen diğer görevleri yerine getirmek

Kapıcının yapması gereken işler

Kapıcının hangi görevleri yapmakla yükümlü olduğu hemen yukarıda tek tek sayılmış olsa da yönetmelikte yer alan bu hükmün son maddesi önem arz eder.

Buna göre kapıcı, iş veya toplu iş sözleşmesinde belirlenen diğer görevleri yerine getirmekle de mükelleftir. O halde İş Kanunu’nun ve Konut Kapıcıları Yönetmeliği’nin temel esaslarına aykırı olmamak kaydıyla, kapıcı için yeni görevler verilmesi mümkündür. Bunun için tarafların anlaşması yeterlidir.

Kapıcıya her iş yaptırılabilir mi?

Okuyucuların bu hususta öncelikle bilmesi gereken şey, kapıcının görevlerinden öte bir çalışma süresi sınırlamasına tabi olduğudur.

Şu yazımda, kapıcıların tabi olduğu çalışma süresinin ne olduğunu tüm ayrıntısıyla izah etmiştim: https://mustafabaysal.com/kapici-calisma-saatleri/

Görüleceği üzere kapıcının haftalık en çok 45 saat çalıştırılması ve 45 saatin üzerinde çalışma yaparsa, kapıcıya fazla mesai ücreti ödenmesi gerekir.

Konut sakinlerinin dikkat etmesi gereken ana konu; kapıcının yukarıdaki görevleri ve çalışma süresince yapmakla yükümlü olduğudur. Yani kapıcıdan yapılması istenen işler, mesai süresi içinde talep edilmelidir.

Kapıcıdan yapılması istenemeyecek işlerin başında ise konut sakinlerinin şahsi işleri gelmektedir. Bir kapıcı apartman ya da site sakininin evindeki tamirat işlerini yapmak zorunda değildir. Özellikle iş güvenliği riski doğurabilecek elektrik ya da yüksekte çalışma gibi işler kapıcılara yaptırılmadan önce iki kere düşünülmesini öneririm.

Kapıcı görevini yapmazsa ne olur?

Hemen yukarıda kapıcının da bir işçi olduğunu ve İş Kanunu’na tabi olarak çalıştığını yazmıştım. Bunun anlamı, kapıcının çalışmasıyla ilgili bir sıkıntı meydana geldiğinde, yapılması gerekenler için İş Kanunu’na bakılması gerektiğidir.

İş Kanunu; işveren ile işçi arasındaki iş sözleşmesinin sona erdirilmesi için iki tür fesih öngörmüştür: Bildirimli fesih ve haklı nedenle derhal fesih.

Kapıcının görevlerini yapmaması halinde, fiilin ağırlığına göre kat malikleri kurulu ya da yönetici, kapıcıyı işten çıkarmak yoluna başvurabilir.

Bu kadar ağır bir yaptırım yerine kapıcının uyarılması tercih edilirse, yazılı bir uyarı yapılabileceği gibi bir tutanak da düzenlenebilir. Kapıcının görevinin yapmaması durumunda izlenmesi gereken yol ise sırasıyla şöyle olmalıdır:

• Öncelikle kapıcı bu konuda sözlü olarak uyarılabilir
• Kapıcının görevini ihmal etmeye devam etmesi halinde, bu durum tutanağa bağlanır. Şu yazımda bir tutanak örneği bulabilirsiniz: https://mustafabaysal.com/isci-isi-aksatma-tutanagi/
• Tutanakta işçinin de imzasının alınması önemlidir; ancak bu mümkün olmazsa tutanak işçiye mutlaka yazılı olarak tebliğ edilmelidir.
• İşçi görevlerini yerine getirmemekte ısrar ediyorsa, duruma göre ya geçerli nedene dayanan fesih ya da haklı fesih yapılabilir. Bunların hangisinin uygun olduğuna kat malikleri kurulu ya da yönetici karar verecektir; fakat öncesinde bir avukata danışılması çok önemlidir.
• Kapıcı haklı nedenle derhal işten çıkarılacaksa, şu yazımda izah ettiğim 6 iş günü kuralı devreye girecektir ki; bu süre geçirildikten sonra artık haklı fesih yapılması mümkün olmayacaktır: https://mustafabaysal.com/hakli-nedenle-fesihte-6-is-gunluk-surenin-onemi/

Görevini yerine getirmeyen kapıcı nereye şikâyet edilir?

Kapıcının görevini yapmadığı bizzat yönetici tarafından tespit edilebileceği gibi konut sakinleri ya da işyeri sahipleri tarafından da tespit edilebilir.

Kapıcının görevini yapmayı ihmal ettiğini gören bir konut sakini, bu durumu varsa yöneticiye bildirmeli ve yönetici yoksa kat malikleri kurulunda dile getirilmelidir.

Bunun haricinde, kapıcının şikâyet edileceği bir müessese yoktur. Şikâyet sonrası yönetici ya da kat malikleri kurulu, yukarıda belirttiğim usulü takip ederek gereğini yapabilecektir.

Kapıcı en fazla kaç daireye bakabilir?

Kapıcının görevlerinden bahsedildiğinde gündeme gelen sorulardan birisi de budur. Ancak şunu net bir şekilde söylemem gerekir ki; mevzuatımızda böyle bir sınırlama ASLA yoktur.

Bunun anlamı kapıcının on daireye de bakabileceği ve fakat 250 daireye de bakabileceğidir. Burada önemli olan daire sayısı değil, kapıcının çalışma süresidir. Kapıcının çalışma süresi haftalık en çok 45 saat olduğuna göre, bu süre zarfında kapıcı kaç daireye bakabilecekse, o kadar daireye bakar.

Kapıcı da bir işçidir ve İş Kanunu tarafından korunur. Bunun anlamı, kapıcının apartman sakinlerinin kölesi olmadığı, belirli kurallar dâhilinde çalıştırılabileceğidir. Ancak tersinden bakınca, kapıcının da –yasal sürelerle sınırlı olmak üzere- “şu kadar daireye bakarım” demek hakkı yoktur.

SONUÇ

Kapıcının görevleri ya da son zamanlardaki kullanımıyla apartman görevlisinin görevleri Konut Kapıcıları Yönetmeliğinde tek tek sayılmıştır. Bunların neler olduğunu yukarıda yazmıştım.

Kapıcıların görevleri konusunda hem kapıcının hem de apartman sakinlerinin hatırlaması gereken iki temel kural vardır. Bunları son olarak hatırlatmak isterim:

• Kapıcı; yapması gereken görevler olduğunu bilmeli, kendisine verilen görevleri –yasal çalışma sınırlarına uyulması şartıyla- mutlaka yerine getirmeli ve yaptığı işin hakkını vermelidir.
• Konut sakini; kapıcının İş Kanunu’na tabi olduğunu, yasal sürelerle sınırlı olarak çalıştırılabileceğini, 24 saat kesintisiz hizmet yapmak zorunda olmadığını ve her şeyden önce “birey” olduğunu aklından çıkarmamalıdır.

Böyle olduğunda kapıcının görevleri konusunun ona sürekli hatırlatılması gerekmeyeceği gibi kapıcı da kanuni şartlar altında görevini yerine getirecektir.

Kapıcının görevleri hakkında sık sorulan sorular