Doğum borçlanması nedir ve şartları nelerdir?

SGK bazı durumlarda, geriye dönük borçlanmaya izin vermektedir. Böylece sigortalının hem prim gün sayısı artmakta hem de şartları varsa, ilk sigortalılık tarihi geriye çekilebilmektedir. Geriye dönük borçlanma yollarından biri de doğum borçlanmasıdır. Peki kadınlara özel doğum borçlanması şartları ve faydaları nelerdir?

Doğum borçlanması nedir?

Doğum borçlanması; doğum nedeniyle çalışamayan kadınlara, geriye dönük ödeme yaparak sigorta prim gün sayısını artırma imkanı veren bir haktır. Ancak bu hak, her durumda kullanılamamaktadır. O halde, şartlarına birlikte bakalım.

Kimler doğum borçlanması yapabilir?

Doğum borçlanması yapılabilmesi için, öncelikle şu şartların mutlaka taşınması gerekir:

• Kadın işçinin ilk sigortalılık tarihi, doğumdan ÖNCE olmalıdır.
• Çocuğun sağ olması gerekir. (Burada anlaşılması gereken, kadın sigortalının borçlanacağı süre boyunca çocuğun yaşamış olmasıdır. Çocuk 2 yaşına gelmeden vefat etmişse, öldüğü güne kadar olan süreler borçlanılabilir.)
• Borçlanılacak süre boyunca, kadın işçinin çalışmamış olması / adına prim yatırılmamış olmaması (Örneğin doğum sonrası iki yıllık sürede, kadın işçinin 6 aylık çalışması varsa, en çok 1,5 yıl için borçlanılabilir.)

Doğum borçlanması kaç yıl için yapılabilir?

Doğum yapan ve sonrasında çalışmayan kadın işçi, en çok 2 yıllık yani 720 günlük borçlanma yapabilmektedir. Kadın isterse, bu sürenin tamamını borçlanmak yerine daha az bir kısmını borçlanma hakkında da sahiptir.

Kaç doğum için borçlanma yapılabilir?

Bunun için bir üst sınır getirilmiştir. Kadın işçinin borçlanabileceği doğum sayısı en çok 3’tür. Dolayısıyla her defasında en çok 720 gün olmak üzere, azami 2.160 gün doğum borçlanması yapmak mümkündür.

Doğum borçlanması ne kadar?

Geriye dönük bir prim borçlanması söz konusu olduğunda, yatırılması gereken bir tutar da gündeme gelecektir. Bilindiği üzere ülkemizde hem asgari ücret uygulaması hem de sigorta prim tavanı uygulaması vardır.

Örneğin 2023 yılı brüt asgari ücret 10.008,00 TL iken, sigorta prim tavanı da bunun 7,5 katı olan 75.060,00 TL’dir. İşte doğum borçlanması yapacak olan sigortalı, bu iki rakam arasında istediği bir miktarı kendisi belirleme ve bunun üzerinden ödeme yapma hakkına sahiptir. O halde her bir gün için ödenmesi gereken tutar nedir?

Bunun hesabı da oldukça basittir. Örneğin 10.008,00 TL üzerinden yani asgari miktarda borçlanmak isteyen bir kadın; bu rakamın günlük tutarının %32’si oranında borçlanacaktır. 10.008,00’i 30’a bölerek bir günlük rakamı buluruz: 333,60 TL. İşte bu tutarın %32’si olan 106,75 TL kadın sigortalının her bir gün için ödemesi gereken prim tutarı olacaktır.  En düşükten borçlanma yapmak isteyen ve 720 gün üzerinden borçlanacak olan bir kadının ödemesi gereken tutar da 76.860,00 TL olacaktır.

Borçlanmayı tavan miktardan yani 75.060,00 TL üzerinden yapmayı düşünen bir kadın sigortalı ise, borçlandığı her bir gün için 800,63 TL ödeyecektir.

Doğum borçlanması ne kadar sürede ödenmelidir?

Kadın sigortalı, SGK’ya verdiği dilekçede, her gün için kaç lira üzerinden borçlanmak istediğini de belirtecektir. Kadın sigortalının borçlanma talebi SGK tarafından uygun bulunursa, hesaplanan borç tutarı işçiye posta yoluyla gönderilecektir. Bu tebliğin alındığı tarihten itibaren bir ay içinde borcun tamamının ödenmesi gerekmektedir.

Evlat edinen anne doğum borçlanması yapabilir mi?

Evlat edinen annenin, doğum borçlanması yapması da mümkündür. Ancak bu durumda evlat edinen anne; çocuğu evlat edindiği tarihten, çocuğun iki yaşına geldiği tarihe kadar olan süreyi borçlanabilecektir.

Arka arkaya doğum yapan kadının borçlanması

Yukarıda, her bir doğum için en çok 2 yıl borçlanılabileceğini belirtmiştik. Ancak bazen iki doğum arasında 2 yıldan az süre olabilmektedir. Bu durumda ne olacaktır? Yine her bir çocuk için 2 yıl borçlanmak mümkün müdür?

Bu durumda her çocuk için iki yıl borçlanılamamaktadır. İlk doğumdan itibaren ikinci çocuğun doğduğu tarihe kadar ve sonrasında ikinci çocuktan itibaren 2 yıla kadar borçlanma yapılması mümkündür.

Doğum borçlanması sigorta başlangıcını geriye çeker mi?

Her hangi bir borçlanmanın ilk sigortalılık tarihini geriye çekmesinin ilk şartı, bu borçlanmaya konu olayın, ilk sigortalılık tarihinden önce olmasıdır. Oysa doğum borçlanmasının ana şartlarından birisi, doğumun ilk sigortalılık tarihinden sonra olmasıdır.

O halde, doğum borçlanması hiçbir şekilde, ilk sigorta giriş tarihini geriye çekmeyecektir. Sadece, sigortalının prim gün sayısının artmasını sağlayacaktır.

Doğum borçlanması için başvuru nasıl yapılır?

Bunun için sigortalının bir dilekçeyle SGK’ya başvurması yeterlidir. Bu dilekçeye, kimlik fotokopisinin eklenmesi yeterli olup ayrıca bir evraka gerek bulunmamaktadır.

SONUÇ

Öncelikle şunun iyi bilinmesi gerekir ki; doğum borçlanması, ilk sigortalılık süresini geriye çekmez. Bu borçlanma ancak, sigortalının prim gün sayısını artırır.

Kadın sigortalı en çok 3 doğum için borçlanabilir. Her bir doğum için ise en çok 2 yıl borçlanılabilmektedir. Ancak bu iki yıl boyunca, kadın işçinin adına yatırılmış sigorta primi de olmamalıdır. Varsa, çalışılan bu süreler 2 yıldan düşülür ve ancak kalan süre kadar borçlanılabilir.

Doğum borçlanması için SGK’ya verilmesi gereken dilekçe örneğini buradan görüntüleyebilir ve indirebilirsiniz.

Hizmet borçlanmaları ile ilgili genel bilgi almak için de şu yazıma göz atabilirsiniz: Geriye dönük sigorta nasıl kazanılır? SSK borçlanması nasıl yapılır?

Doğum borçlanması ile ilgili sık sorulan sorular: