Verilen zam geri alınır mı?
Ülkemiz şartlarında genel uygulama, işçiyi yılda bir kere zam yapılması yönündedir. Bu zammın nasıl belirlenmesi gerektiğine dair ise, bir mevzuat hükmümüz yoktur. Yani işvereni bağlayan bir iş sözleşmesi ya da toplu iş sözleşmesi yoksa, zam miktarı işverence belirlenecektir. Peki, işçisine zam yapan işveren bu zammı geri alabilir mi?
İşveren zam yapmak zorunda mı?
Önce bu konudan kısaca bahsetmek isterim. İşverenin her yıl zam yapması gerektiğine dair yaygın bir inanış vardır. Daha önce yazdığım bir yazıda bunun ayrıntılarını açıklamıştım. Ancak burada şu kadarını söylemeliyim ki; işverenin işçiye her sene zam yapması için bazı şartların varlığı gerekir; aksi takdirde işverenin böyle bir zorunluluğu bulunmamaktadır.
İşverenin zammı geri alması
Yazımın konusu olan sorunun aslında tek bir cevabı yoktur. İşçinin, zammı geri alınması karşısındaki tutumu ya da rızası ile var olan iş sözleşmesinin hükümleri, yanıtları değiştirecektir. İşçinin ücretinde bir düşüş meydana gelmesi, normal şartlar altında ona haklı fesih imkânı verir. Ancak işçinin bu düşüşe rıza göstermesi halinde, ileride bu gerekçeyle işten ayrılması mümkün olmaz.
Zammın geri alınmasına ses çıkarmayan işçi
O halde, kendisine verilen zam geri alınan bir işçiyle ilgili ilk bakılması gereken husus; bu işçinin, zammın geri alınması karşısındaki tepkisidir. Örneğin 3 ay boyunca ya da 6 ay boyunca ses çıkarmayan işçinin, bu durumu fiilen ve zımnen kabul ettiği mahkeme tarafından takdir edilecektir. Çünkü iş mahkemeleri böyle durumlarda, verilen zam geri alınarak ücreti düşen işçinin, bu değişikliğe ses çıkarmayarak ona rıza gösterdiğini kabul etmektedir.
Zam geri alınmadan önce işçiden onay alınması
Bu durumda işçiden yazılı bir onay alınmakta ve işçinin zammın geri alınmasına rızası yazılı olarak ortaya koyulmaktadır. Böyle bir durumda işçinin hiçbir hak iddia edemeyeceğini söylemem gerekir. Bu değişikliğe hem de yazılı olarak onay veren bir işçi, yine bu gerekçeyle işten ayrılamaz.
Verilen zammı geri alınan işçinin hakları
Bu işçinin temelde bir tek hakkı vardır. O da, iş sözleşmesini haklı gerekçeyle sona erdirmektir. Çünkü böyle bir durum, çalışma koşullarında esaslı değişiklik sayılacak ve bu konuda zımnen ya da yazılı olarak onayı alınmayan işçi haklı nedenle işten ayrılabilecektir.
SONUÇ
İşçiye verilen zam geri alınırsa, mevcut durumu iyi tetkik etmek gerekir. Eğer işçi bu duruma ses etmemiş ve bir süre çalışmaya devam etmişse, dava açması halinde mahkemenin işçinin zammın geri alınmasına susarak fiilen onay verdiğini varsayması muhtemeldir.
Aynı şekilde zammın geri alınmasına yazılı şekilde onay veren bir işçinin de, zam geri alındığı için işten ayrılması mümkün olmaz.
Ancak kendisine verilen zam geri alınan ve bu duruma itiraz eden, bunu kabul etmeyen bir işçi; ücretinde yaşanan düşüşü gerekçe göstererek çalışma koşullarında meydana gelen bu esaslı değişiklik gerekçesiyle iş sözleşmesini İş Kanununun 24/II-f maddesi gereğince feshedebilir ve kıdem tazminatı almaya hak kazanır.
Benim geçen seneki asgeri ücretle aramda 750 TL bir fark vardı bıyık bu fark 500 TL’ye çekildi benim maaşında verilen zammın geri çekilmesi varmı yazminat hakkım varmı 7 yıldan beri aynı uerde çalışmaktayım
Merhaba. İş sözleşmenizde asgari ücretin şu kadar üstünde ya da oran olarak bu kadar fazlası gibi bir hüküm var mı? Yoksa, şu yazımdaki şartlara tabi olursunuz Uğur bey: Asgari ücrete zam gelince diğer maaşlar ne olur?
Merhaba hocam 9 senede bana verilen zam 250 liraydi ve şimdi çalıştığım özel sektör benim kidem zamımı kesip tekrar bana 100 lira farkla zam yaptı yani benim önceden aldığım zammı kesebilirmi yani aldığım zammın üstüne zam almam gerekmiyomuydu bunu öğrenmek istiyorum
Merhaba, önceden almakta olduğunuz maaş düştü mü? Düştüyse, şu yazım kapsamında değerlendirebilirsiniz: İşçi ücreti düşürülebilir mi?
Sayın hocam merhabalar,
…’de personel olarak 1 ay çalıştım. Çalıştığım süre esnasında personel maaşlarına zam yapılmış olup maaşım zamlı olarak hesabıma yatmıştır. İşveren zammın sadece ile devam eden personeller için geçerli olduğunu ve bana verdikleri fazladan parayı iade etmem gerektiğini aksi halde ‘ahlaksız davranış’ tan çıkışımı vereceklerini söyleyerek beni tehdit etti. Sizce bu konuda bana bi yaptırım hakları var mı varsa nelerdir? Yardımcı olur musunuz? Saygılar.
Osman bey açıkçası bu sorunun cevabını ancak siz bulabilirsiniz: Aldığınız ücret hak ettiğiniz bir ücret miydi yoksa yanlışlıkla fazla maaş mı ödendi? Haliyle bu sorunun cevabına göre hareket etmelisiniz.
Merhabalar,
11-kasım 2019 tarihinde özel sektörde çalışmaya başladım ilk girişim asgari ücretti 2021 yılında 300 TL maaşımın üzerine ekleme yapıldı banka hesabıma yatan tutar 3100 TL idi. 2022 yılında Şubat 1inde maaşım 4350 TL oldu, 4550 tl olmasını beklerken 200 tl kesinti yapıldı. İş akdini sonlandırıp kıdem tazminatına hak kazanır mıyım?
Merhaba, almakta olduğunuz ücretiniz düşürüldüyse, bu durum haklı fesih imkanı verebilir. Ancak daha almadığınız ancak beklediğiniz bir ücret söz konusu ise aynı şeyi söylemem mümkün olmaz.
Merhabalar
Aynı durum bendede söz konusu 2021 yılında 3100 lira olan maaşım 2022 yılında asgari ücret yani 4253 tl oldu bu durumda kıdem tazminatı hakkımı kazanır mıyım ?
Merhaba, bu durumun haklı fesih sebebi olması çok zor. Eğer sözleşmede maaşınız asgari ücretin şu kadar ya da bu kadar fazlası olarak belirlenmediyse, işverenin size daha fazla zam yapmak zorunluluğu olduğunu söyleyemeyiz.
Merhabalar,
Çalışmış olduğum özel sektörde işe girdiğimden beri yol ücreti veriliyordu ,sonra müdür değişti yol ücretinin verilemeyeceğini ilettiler. sizce bu da kazanılmış haklara hususunda değil midir . itiraz edebiliyor muyum .teşekkür ederim iyi günler
Merhaba, şu yazımda cevabınızı bulabilirsiniz: İşçi ücreti düşürülebilir mi?
MUSTAFA BEY MERHABA ÇALIŞMIŞ OLDUĞUM İŞ YERİNDE 2 SENE ÜST ÜSTE ZAM YAPILMADI. BU SENE ALMIŞ OLDUĞUMUZ ZAMLAR BELİRLENDİKTEN SONRA TAM MAAŞ ALACAĞIMIZ DÖNEMDE VERİLEN MAAŞLARIMIZDA DEĞİŞİKLİK YAPILDI FAKAT YAPILAN DEĞİŞİKLİK HERHANGİ BİR ZAM ORANINA BAĞLI KALMAKSIZIN MAAŞLARDAN GELİŞİ GÜZEL BİR ŞEKİLDE ÜCRET DÜŞÜKLÜĞÜ YAPILDI. ÖRNEĞİN 3500 OLAN BİR MAAŞI 2800, 4000 OLAN BİR MAAŞI 3100 3300 OLAN BİR MAAŞI 3000 TL YE DÜŞÜRDÜLER BU VE BUNUN GİBİ DEĞİŞİKLİKLER YAPILDI BAZI PERSONELLERİN DE SABİT KALIP DEĞİŞTİRİLMEDİ BU KONUDA İŞÇİNİN İŞVERENE KARŞI HAKLARI NELERDİR BÖYLE BİR SEBEPTEN DOLAYI İŞÇİ TAZMİNAT ALIP ÇIKABİLİR Mİ?
Kısa çalışma ödeneği alıyorum, müdür bey ihbar tazminatı vermemek için 56 gün lük işten çıkarma sürecini başlatan evrakları tebliğ etti, benim sorum KÇÖ alırken bu süreyi başlatabilir mi, birde 31 Mart KÇÖ bitiyor, 19 günlük süre kalıyor, müdür bey ücretsiz izine ayiracagini söylüyor, biz kabul etmeyeceğiz diyoruz, süreç nasıl işler??? Mustafa bey???
Merhabalar
Özel sektörde çalışmaktayım fabrika içinde bölüm değişikliği yaptım. Önceki bölümde maaşıma % 10 oranında prim verilmişti. Bölüm değişikliği olduğu için yapılan %10 luk zammı geri alacaklarını söylediler bu konuda ne yapabilirim
Merhaba, maaşınızda siz rıza göstermeden indirim yapılamaz; fakat zam ile prim farklı konulardır. Bir bölümde çalışmanız karşılığı aldığınız primi bir başka bölümde alamamanız normal karşılanabilir. Bu ayrıntıya göre durumunuzu değerlendirmenizi öneririm.
Mrb biz 16 yıldır kamu işçisi olarak sorumluluk, yakacak, yemek zammı almaktayız, bu sene yönetim değişti gelecek yıl ki sözleşmede bu zamların kesileceği söyleniyor. Sendika yetkilileri bu duruma ses çıkaracak gibi görünmüyor. Kanunların verdiği hakda çok komik işten ayrılabilirsin diyor işten ayrılıp da ne yapacağız tuz gaz parası verecekleri kıdem tazminatıyla ne kadar geçineceğiz. Hiç mi yolu yok bu haksızlığa karşı durmanın. Sendika aylık bir yevmiye aydat kesmeyi biliyor. Sendikaya ben yüksek mebla aydat ödemek istemiyorum. Nereye ne yazmam gerekiyor. Lütfen yardımcı olun.
Merhaba,
sorunuzdan bir toplu iş sözleşmesi’ne (TİS) bağlı olarak bir sendika çatısı altında çalıştığınızı anladım. Sendikaya ödediğiniz aidatlar doğrultusunda toplu iş sözleşmesi hükümlerinden yararlanırsınız. Menfaatlerinizde kayıp oluşturacak bu durumla ilgili maalesef ki ilk yetkili makamınız yine sendikadır. Çünkü sizin adınıza işverenle veya işveren yetkili sendikası ile toplu görüşme, pazarlık, menfaat ilişkisi kurmaya yetkili kılınmışlardır. Toplu görüşmeler sonucu mutabakata varılan/Yüksek hakem kurulunca karara bağlanan TİS hükümleri maalesef ki tarafları bağlayıcıdır, bu konuda sendikanın masada mücadele vermesinden başka seçenek kalmıyor ki onu da ne denli yapabilirler ayrı konu…
Sendika temsilcinize haksızlık olduğunu ve bu konuda menfaatlerinizin korunmasını talep ettiğiniz bir dilekçe verin. Topyekün baskı yapın. Temsilci yetmezse İşçiler olarak sendika şube başkanını çağırın. Eğer örgütlü mücadele ruhunu halen kaybetmediyse sendika, masadan zaferle kalkacaktır. Aksi halde konuyu dava etmeniz için bir hukukçuya danışmakla başlamalısınız mücadeleye.
*1980’lerden sonra sendikalar maalesef ki etkisizleştirilip göstermelik hal almaya başlamışlardır.
Başbakanlık personeli iken 703 sayılı cumhurbaşkanlığı khk ile kurumlara dağıldık. 4875 tabi kamu işçisiyim. Başkakanlıkta aldığımız hakları burda vermiyorlar ne yapmalıyım.
Merhaba bir işçimize terfi vererek maaşını yükselttik fakat personelimiz kendi isteği ile verdiğimiz görevi sonlandırmak eski işini yapmaya devam etmek istiyor.Bu durumda verilen maaş farkını geri çekmek işin personelin yazılı imzalı dilekçesini almamız gereklimidir.
Merhaba. Hem görev değişikliği hem de maaştaki indirim için işçinin yazılı onayını mutlaka almanızı öneririm.
Merhabalar biz su Ana kadar Asgard ucretle calisiyorduk 2018 temmuz ayinda yil ve Yemek yardimi istedik is verenlerden onlar da maaslara iyilestirme olarak Brut 250 tl net 170 tl zam yapti durum soyle ki simdi Asgari ucretle verirsen zammi kistas tutus bu ucreti kesmek istiyor bu durum hakli sebeple Isci acisindan is akdini sonlandirmasi be tazninat almasi konusunda hakli sebep arz Eder mi
Merhaba, ücretiniz toplamda kaç liraydı ve zamdan sonra ne kadar oldu?
Öncelikle merhabalar. 2014 yılından bu yana kurumsal bir firmada çalışmaktayım. Maaşım agi dahil 1952 tl. Her sene aldığımız son maaşın üstüne agi ile birlikte zam eklenirken bu sene bana geçen sene vermiş olduğu 152 tl olan agiyi mevcut maaşımdan düşerek maaşımı 1800 TL üzerinden hesaplayarak zam yapmak istemektedir. Yani bir önceki yılda aldığım agiyi geri alıp zam diye bana tekrar geri vermek istiyorlar. Bu durumda ne yapmam gerekir. Haklarım nelerdir. Teşekkürler
Merhaba. Ali bey, keşke size net cevap verebilsek. Ama her olay kendi içinde değerlendirilmelidir. Belki işverene yazılı olarak başvurup nedenini sorabilir ve ona göre hareket edebilirsiniz. Bunun dışında ezbere bir şey söylememiz doğru olmaz.