İhbar süresinde erken çıkma

İhbar süresinde erken çıkma diye adlandırılan durum, aslında işçinin sahip olduğu bir hakkı kullanmasıyla ilgilidir. Bu hakkın adı yeni iş arama iznidir. Peki, ihbar süresinde erken çıkma nedir ve ihbar süresinde kaç saat erken çıkılır?

İhbar süresinde erken çıkma

İhbar süresini kullanmakta olan işçinin, bu döneme ilişkin en önemli hakkı iş arama iznidir. Bu hakkın detaylarına girmeden önce ihbar süresi ve bildirimli fesih kavramlarını izah etmek doğru olur.

Bildirimli fesih

İş Kanunu, eğer işçi ve işverenin, kanunun 24 ve 25’inci maddelerinde sayılı durumlar söz konusu değilse, iş akdini bildirimli fesih şeklinde sona erdirmesini ister.

Bildirimli fesih asli ve fakat haklı nedenle fesih tali bir fesih yöntemi olarak kabul edilmiştir. Dolayısıyla; işçinin ya da işverenin ortada bir haklı fesih nedeni yoksa ve yine de iş akdini sona erdirmek istiyorlarsa, bunu bildirimli fesih ile yapmaları gerekir: https://mustafabaysal.com/bildirimli-fesih-nedir/

Bildirimli fesih; iş akdini sona erdirmek isteyen tarafın karşı tarafa belirli bir süre önceden bildirimde bulunmasını yani haber vermesini gerektiren bir fesih türüdür.

İhbar süresi kavramı

İşte bildirimli fesihte uygulanması gereken bu süreye ihbar süresi ya da ihbar öneli adı verilir. İhbar süresi, işçinin kıdemine göre belirlenir ve şu şekildedir:

• 6 aya kadar 2 hafta
• 6 ay – 1,5 yıl arası 4 hafta
• 1,5 – 3 yıl arası 6 hafta
• 3 yıldan çok ise 8 hafta

İhbar sürelerine dair daha çok bilgi almak için şu yazıma da bakabilirsiniz: https://mustafabaysal.com/ihbar-sureleri-kac-haftadir/

Yeni iş arama izni

Yukarıda bahsettiğim bildirimli fesih türünde uygulanan ihbar süresinin getirdiği önemli bir hak ve yükümlülük de yeni iş arama iznidir.

Yeni iş arama iznini şurada izah etmiştim: https://mustafabaysal.com/yeni-is-arama-izni-nasil-hesaplanir/

Kısaca özetlemem gerekirse, yeni iş arama izni hakkında şunlar söylenebilir:

• İhbar süresi kullanmakta olan işçiye yeni iş arama izni verilmesi gerekir.
• İş arama izni günlük 2 saattir.
• İşçi bu süreyi günlük de kullanabilir, birleştirerek de kullanabilir.
• İş arama izni kullandırılmayan işçiye, 2 saatlik iş arama izni ücreti yanında 2 saatlik ücret daha ödemek gerekir. Eğer bu işçi bir de bu iş arama izni döneminde fiilen çalıştırılmışsa, 2 saatlik ücret daha hak eder.
• Hafta tatilinde iş arama izni olmaz.
• İş arama izni genel tatil günlerinde de olmaz.
• İşçi iş bulmuşsa bile, yine de iş arama izni hakkına sahiptir.

İhbar süresinde kaç saat erken çıkılır?

Evet, bu sorunun cevabı son derece basittir: İhbar süresinde 2 saat erken çıkılır. Ancak bu demek değildir ki; illa bu süre mesainin sonuna denk getirilmek zorunda olsun.

İşçi bu 2 saatin ne zaman kullanılacağını işverenle istişare ederek belirleyebilir; ancak bu hususta işverenin objektif ölçülerle hareket etmesi ve işçini talebini karşılamaya gayret etmesi gerekir.

İş arama izninin toplu kullanılması

Bir diğer ihtimal de iş arama iznini toplu kullanılmasıdır. İş Kanunu’na göre bu mümkündür; ancak toplu kullanılacaksa, mutlaka ihbar süresinin sonuna denk getirilmesi gerekir.

Örneğin 8 haftalık ihbar süresi olan bir işçi iş arama iznini birleştirerek kullanmak istiyorsa, bunu 8 haftalık sürenin sonundan geri gelerek hesaplamalıdır.

SONUÇ

İhbar süresinde erken çıkma kavramının yasal karşılığı “yeni iş arama izni”dir. İşten ayrılacak ya da çıkarılacak olan işçinin mağdur olmaması için getirilen bu hak neticesinde işçi, ihbar süresi boyunca her gün 2 saatlik bir iş arama iznine sahip olacaktır.

Böylece İş Kanunu işçinin mağdur olmamasını sağlamaya çalışmıştır. Amaç, işçinin henüz mevcut işinden ayrılmadan iş bulmasını ve maaşsız kalmamasını sağlamaktır.

Günümüzde günlük 2 saatlik iş arama izni açıkçası fiilen son derece yetersizdir. Ancak başka açıdan bakıldığında da iş arama faaliyetinin “gezmek” yerine internet ortamına kaydığı da görülecektir.

Tam da bu nedenle, günümüzde birçok işçi iş arama iznini toplu kullanmayı ve böylece işten daha erken ayrılmayı tercih etmektedir.

Yine de iş arama iznini günlük kullanmak isteyen işçiler varsa, bunların işten 2 saat erken çıkabileceğini söyleyebiliriz.

İhbar süresinde erken çıkma ile ilgili sık sorulan sorular: