İhbar tazminatı tavanı var mı?

İhbar tazminatı miktarı bazen kıdem tazminatını bile aşabilir. İlk bakışta mantıklı görünmeyen bu ifadenin doğru olmasını sağlayan husus, ihbar tazminatının herhangi bir sınırlamaya tabi olmamasıdır. Birlikte göz atalım: İhbar tazminatı tavanı var mı?

İhbar tazminatı nedir?

İhbar tazminatı işçinin işyerinde çalışmış olduğu süreye bağlı olarak miktarı değişen bir tazminat türüdür. İşçi ya da işverenden birisi iş akdini sona erdirmek isterse, bu durumu belirli bir süre öncesinden karşı tarafa bildirmekle yükümlüdür. Belirlenen bu sürenin sonunda iş sözleşmesi kendiliğinden feshedilmiş kabul edilir.

İşte bildirimli fesih de denilen bu fesih türü söz konusu olduğunda ve taraflardan ihbar süresine uymakla yükümlü olan taraf bu yükümlülüğünü yerine getirmediğinde gündeme gelen tazminata ihbar tazminatı denir.

İhbar süreleri

İhbar süreleri ya da önelleri, işçinin kıdemine göre belirlenmektedir. Buna göre işçinin tabi olduğu ihbar süreleri lu şekilde sıralanabilir:

• Kıdemi 6 aydan az olan bir işçi için 2 hafta,
• 6 ay ila 1,5 yıl arasında kıdemi olan bir işçi için 4 hafta
• 1,5 yıl ila 3 yıl arasında kıdemi olan işçi için 6 hafta
• 3 yıldan çok kıdemi olan işçi için 8 hafta

İşten ayrılmak isteyen işçi ya da işçisini işten çıkarmak isteyen işveren, işçinin kıdemine göre belirlenen bu süreler kadar öncesinden karşı tarafa bildirimde bulunmak zorundadır. Bu bildirimlerin yapılmasından itibaren ilgili süre geçtikten sonra iş sözleşmesi feshedilmiş sayılır.

Unutulmamalıdır ki ihbar yükümlülüğü bildirimli fesih söz konusu olduğunda gündeme gelir ve ortada bir haklı fesih nedeni varsa, ihbar süresi gündeme gelmeyecektir: Derhal fesih nedir?

İhbar tazminatı ne zaman gündeme gelir?

İşte bu ihbar sürelerini ya da önellerini beklemek istemeyen taraf iş sözleşmesini bir an önce feshetmek isteyebilir. Örneğin işçi, işten hemen ayrılmak istiyor olabilir ya da işveren işçisinin bir an önce işi bırakmasını arzu ediyor olabilir.

Böyle bir durumda ihbar süreleri kadar beklemek istemeyen taraf, karşı tarafa ihbar süresi kadar tazminat ödeyip sözleşmeyi hemen feshedebilir.

İşçinin ücretine oranlanarak bulunan bu tutar, işçinin 2 haftalık, 4 haftalık, 6 haftalık ya da 8 haftalık ücreti kadar olabilmektedir.

İhbar tazminatının hesaplanması

İhbar tazminatı hesaplamasını ayrıntılı olarak şurada izah etmiştim: İhbar tazminatı hesaplama örneği

Kısaca tekrarlamak gerekirse; işçinin tabi olduğu ihbar süresi kaç hafta ise, ihbar tazminatı da bunun karşılığı ücret kadar olacaktır.

Burada hesaplamaya esas ücret, giydirilmiş brüt ücret olup işçinin tabi olduğu ihbar süresi örneğin 6 hafta ve ücreti de brüt 5.000 TL olsa, ihbar tazminatı miktarı brüt 30.000 TL olacaktır.

İhbar tazminatı tavanı

İhbar tazminatı tavanından bahsedebilmemiz için mevzuatta her hangi bir yerde buna ilişkin bir hükme rastlamamız gerekir. Oysa ne İş Kanununda ne başka bir kanunda ya da mevzuat metninde ihbar tazminatı tavanına ilişkin bir hüküm bulunmamaktadır.

Oysa kıdem tazminatında tavan uygulaması, dayanağını 1475 sayılı eski İş Kanununun hâlen yürürlükte olan tek maddesinden yani 14 üncü maddesinden almaktadır.

Kıdem tazminatı tavanı

İşçiye yapılacak kıdem tazminatı ödemesinin bir üst sınırı olduğunu hemen herkes bilmektedir. Her yıl değişen bu tavanın 2022 yılı için olan miktarını buradan öğrenebilirsiniz: https://mustafabaysal.com/kidem-tazminati-tavani-hesaplama/

İhbar tazminatı, kıdem tazminatını nasıl geçer?

Yazının ilk paragrafında, ihbar tazminatının bazen kıdem tazminatını geçebildiğini belirtmiştim. Bunun nedeni, kıdem tazminatının tavanının olmasıİ fakat ihbar tazminatının olmamasıdır.

Bilindiği üzere işçi, çalıştığı her yıl için bir aylık giydirilmiş brüt ücreti kadar kıdem tazminatı almaya hak kazanır. İhbar tazminatı ise, hemen yukarıda açıklandığı üzere en çok 8 haftalık ücret kadar olabilir.

Bir işçi düşünelim ki bu işçinin 4 yıllık kıdemi olsun. İşçinin aylık brüt ücreti de 30.000 TL olsun. 2022 için kıdem tazminatı tavanı 10.653,33 TL olduğu için bu işçinin alabileceği kıdem tazminatı miktarı 4*10.653,33 TL yani 42.613,32 TL olacaktır.

Aynı işçinin ihbar tazminatı ise, herhangi bir tavana tabi olmadığı için, 8 haftalık yani yaklaşık 2 aylık brüt ücreti kadar olacak ve bu rakam da 60.000 lira civarında olacaktır.

SONUÇ

İhbar tazminatında her hangi bir tavan uygulaması bulunmamaktadır. Bu kapsamda, işçinin ücretine göre belirlenen bu tazminat, işçinin ücreti ister 4.500 TL olsun isterse de 100.000 TL hiçbir tavan uygulanmadan hesaplanarak işçiye ödenmelidir.

İhbar tazminatı hesaplandıktan sonra gelir vergisi ve damga vergisi kesilecek olup buna ilişkin bir başka makaleme şuradan ulaşabilirsiniz: https://mustafabaysal.com/kidem-ve-ihbar-tazminati-odemesinden-hangi-kesintiler-yapilir/

İhbar tazminatı tavanını merak edenlerce sık sorulan sorular: