Katılım payı kavramını birçoğumuz duymuştur. SGK tarafından alınan bu bedel, hem muayene hem de ilaç için alınabilmektedir. Peki ama katılım payı nedir? Muayene ve ilaç katılım payı 2023 yılı için ne kadardır?
Katılım payı nedir?
Katılım payı; genel sağlık sigortalısının ya da bunun bakmakla yükümlü olduğu kişinin, sağlık hizmetinden yararlanabilmek için ödediği tutardır.
Bir başka deyişle; sağlık hizmetlerinden yararlanmak için kişinin çalışması ya da genel sağlık sigortalı (GSS) olmasından başka, bir de bu katılım paylarını ödemesi gerekir.
SGK katılım payı türleri neler?
SGK tarafından 4 farklı katılım payı alınmaktadır. Bunlar şöyle sıralanabilir:
- Ayakta tedavide hekim ve diş hekimi muayenesi katılım payı
- Ayakta tedavide sağlanan ilaçlar için katılım payı
- Tıbbi malzeme katılım payı
- Yardımcı üreme yöntemi katılım payı
Bu katılım payı türlerinden ikisini yani muayene katılım payını ve ilaç katılım payını açıklayalım.
Muayene katılım payı hangi durumlarda alınır?
Muayene katılım payı; GSS’linin muayene olması sonucuna ortaya çıkan bir bedeldir. Ancak her kurum muayenesinde katılım payı alınmamaktadır.
Öncelikle şunu bilmek gerekir ki; birinci basamak sağlık kuruluşlarında yapılan muayenelerde katılım payı ALINMAZ. Birinci basamak sağlık kuruluşu, sağlık ocağını / aile hekimini ifade eder. Ayrıca verem savaş dispanserleri ile kurum tabipleri de birinci basamak sayılır.
Bunun haricinde diğer hastanelerde yapılacak muayenelerde katılım payı alınır.
Muayene katılım payı ne kadar?
Muayene katılım payı bedeli, muayene olunan yere göre değişecektir. 2023 yılı itibariyle muayene katılım payı bedelleri şu şekildedir:
- İkinci basamak resmi sağlık hizmeti sunucularında (Devlet Hastanesi) 6 TL
- Üniversiteler ile ortak kullanılan Sağlık Bakanlığı eğitim ve araştırma hastanelerinde 7 TL
- Üniversite hastanelerine bağlı üçüncü basamak sağlık hizmeti sunucularında (Üniversite eğitim Araştırma Hastaneleri) 8 TL
- Özel sağlık hizmeti sunucularında (Özel Hastanelerde) 15 TL
- 10 gün içerisinde aynı uzmanlık dalında farklı sağlık hizmeti sunucusuna başvuru yapılırsa, yukarıdaki bedeller 5 TL artırılır. (Acil haller, kronik hastalıklar ve sağlık ocağı tedavileri hariç)
Muayene katılım payı nasıl ödenir?
Muayene katılım paylarının miktarlarını yukarıda yazdık. Peki bu tutarlar kişilerden nasıl tahsil edilir? Burada da ikili yöntem tercih edilmiştir:
- SGK’dan aylık veya gelir alanlar varsa (emekli maaşı gibi), bunların aylıklarından bu tutarlar kesilir.
- Muayene kamu hastanelerinde yapılmış ise diğerleri için ECZANELERCE ilgili kişilerden tahsil edilir.
- Muayene özel hastanede gerçekleşmişse, katılım payı ÖZEL HASTANE tarafından tahsil edilir. Ancak “yeşil alan muayenesi” olmuşsa, bu kez katılım payını hastane değil eczane tahsil eder.
- Eczanelerden yapılacak tahsilat, kişilerin reçeteyle eczaneye ilk başvurusunda yapılır.
İlaç katılım payı ne kadar?
İlaç katılım payı sadece ayakta tedaviler sonucunda alınmaktadır ve 2023 yılı için şu şekilde belirlenmiştir. İlacın bedeli SGK tarafından karşılanmışsa:
- SGK’dan gelir ve aylık alanlar için (emekliler gibi) ilaç bedelinin %10’u
- Diğerleri için (çalışanlar gibi) %20’si
Ayrıca reçete başına da şu bedeller alınmaktadır:
- 3 kutuya kadar (3 kutu dâhil) temin edilen ilaçlar için 3 TL
- 3 kutuya ilave temin edilen her bir kutu ilaç için 1 TL
İlaç katılım payı nasıl alınır?
İlaç katılım payları şu şekilde tahsil edilmektedir:
- SGK’dan gelir ve aylık alanların aylıklarından kesilir.
- Diğerleri için eczaneler kişiden tahsilat yapar.
İlaç ve muayene katılım payı alınmayacak kişiler
Aşağıda yazılı hallerde muayene ve ilaç katılım payı alınmamaktadır:
- Kişinin iş kazası geçirmesi ya da meslek hastalığına tutulması nedeniyle muayene olması ve ilaç alması
- Askeri tatbikatlarda sağlanan sağlık hizmetlerinde
- Afet ve savaş halinde sağlanan sağlık hizmetlerinde
- SGK tarafından yürütülen bir soruşturma neticesinde, vatandaşın gerçekten de daha önce sağlık hizmeti alıp almadığını tespit etmek için, tekrar kontrol amaçlı muayene gönderilmesi halinde
- Acil servislerde verilen sağlık hizmetleri (Yeşil alan tedavileri hariç)
- Aile hekimi muayenelerinde (Muayene katılım payı alınmaz, ilaç katılım payı alınır.)
- Organ, doku ve kök hücre nakline ilişkin sağlık hizmetlerinde
- Şeref aylığı alan kişiler ile bunların eşlerinden
- 3292 sayılı Vatani Hizmet Tertibi Aylıklarının Bağlanması Hakkında Kanun hükümlerine göre aylık alanlardan
- 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun hükümlerine göre aylık alan kişiler ile bunların bakmakla yükümlü olduğu kişilerden
- 2828 sayılı Kanunu hükümlerine göre korunma, bakım ve rehabilitasyon hizmetlerinden ücretsiz faydalanan kişilerden
- Harp malûllüğü aylığı alanlar ile bunların bakmakla yükümlü olduğu kişilerden
- 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamında aylık alanlardan ve bunların bakmakla yükümlü olduğu kişilerden
- Vazife malûllerinden
- Polis akademisi ile fakülte ve yüksekokullarda, Emniyet Genel Müdürlüğü hesabına okuyan veya kendi hesabına okumakta iken Emniyet Genel Müdürlüğü hesabına okumaya devam eden öğrencilerden
- Harp okulları ile fakülte ve yüksekokullarda, Türk Silahlı Kuvvetleri hesabına okuyan veya kendi hesabına okumakta iken askerî öğrenci olanlar ile astsubay meslek yüksekokulları ve astsubay naspedilmek üzere temel askerlik eğitimine tâbi tutulan adaylardan
- Askerlik hizmetlerini er ve erbaş olarak yapmakta olanlar, yedek subay öğrencileri ve adayları, askeri öğrenci adayları ile Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi öğrenci adayları
- Uluslararası Askeri Eğitim İşbirliği Anlaşmaları kapsamında Türkiye’de eğitim ve öğretim gören yabancı uyruklu misafir askeri personel ile bakmakla yükümlü oldukları aile fertleri
- Uluslararası Eğitim İşbirliği Anlaşmaları kapsamında Türkiye’de Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı ile Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi Başkanlığında eğitim ve öğretim gören yabancı uyruklu misafir personel ile bakmakla yükümlü oldukları aile fertleri
SONUÇ
İlaç ve muayene katılım payı bedellerinin ne kadar olduğunu, bunların hangi hallerde alındığını ve kimlerden alınmadığını, nasıl tahsil edildiğini yukarıda açıkladık.
Şimdi konuyu daha iyi anlamanız için birkaç örnek yapalım. Bu örnekler, en genel ve rastlanır durumlara göre hazırlanmıştır.
Birinci örneğimizde EMEKLİ Ahmet amca ÖZEL HASTANEDE muayene olmuştur ve iki kalem ilaç yazan reçetesini alarak eczaneye gitmiştir. Ahmet amcadan ECZANEDE katılım payı tahsil etmez. Ama bir sonraki emekli maaşından 15 TL muayene katılım payı ve 3 TL ilaç katılım payı kesilir. Ayrıca alınan ilaçların bedelinin %10’u kadar da kesinti yapılır.
İkinci örneğimizde ÇALIŞAN Murat bey DEVLET HASTANESİNDE muayene olmuştur ve 5 kalem ilaç yazılı reçetesini alarak eczaneye gitmiştir. Eczane Murat beyden 6 TL muayene katılım bedeli ve 5 TL ilaç katılım bedelini tahsil edecektir. Ayrıca ilaç bedellerinin %20’si kadar da ödeme yapılır.
Üçüncü örneğimizde GSS’li Ayşe hanım AİLE HEKİMİNE gitmiştir ve 3 ilaçlı bir reçete yazdırıp eczaneye gitmiştir. Ayşe hanım aile hekimine gittiği için muayene katılım payı ödemeyecek ancak 3 TL ilaç katılım payı ödeyecektir. Bunun dışında ilaç bedellerinin %20’si oranında ödeme yapılacaktır.
Dördüncü örneğimizde ÇALIŞAN Fatma hanım ÖZEL HASTANEDE muayene olmuş ve 2 ilaçlı reçetesiyle eczaneye gitmiştir. Muayene katılım bedeli zaten hastaneye girerken yaptığı ödemenin içinde Fatma Hanım’dan alınmıştır ve ilaç bedeli olarak eczanede 3 TL ödenecektir. Yine ilaç bedellerinin %20’si kadar da ayrıca ödeme yapılacaktır.
Beşinci örneğimizde ÇALIŞAN Fatih bey devlet hastanesinde KBB uzmanı doktora gitmiş, bu doktordan memnun kalmamış ve 10 gün içinde bir de özel hastanedeki KBB doktoruna gitmiş ve 3 ilaçlık bir reçete almıştır. Bu durumda Fatih bey eczaneye gittiğinde, devlet hastanesi için 6 TL muayene katılım payı, özel hastane için 5 lira artırımlı şekilde 20 TL muayene katılım payı ve 3 TL ilaç katılım payı ödeyecektir. Buna ek olarak ilaç bedellerinin %20’si kadar daha ödeme yapılacaktır.
Son örneğimizde iş kazası geçiren İŞÇİ Rüstem bey, eğitim araştırma hastanesine getirilmiş ve muayeneden sonra 5 ilaçlık bir reçete alıp eczaneye gitmiştir. Bu işçi, iş kazası geçirdiği için muayene ya da ilaç katılım payı ödemeyecektir.
Yukarıdaki örneklere uymayan bir sorunuz varsa, aşağıdaki yorum alanından bize her zaman iletebilirsiniz.
Merhaba benim durumlarım yazdıklarınıza uymuyor ve benim kızım genetik rahatsızlık mevcut ve hayat boyu kullanması gereken ilaçlar fakat ben sürekli 1.500 tl ye yakın ödeme yapıyorum. Gitelman sendromu . Potasyum klorür ampül 7.5 ml ve magnorm kullanıyorum .3 ayda 54 kutu potasyum ve 8 kutu magnorm. Katkı paysız rapor çıkarılmasına rağmen durumum budur. Ne yapmalıyım? Destek rica ediyorum.
Merhaba, bu hususu SGK’ya CİMER üzerinden yazın ve ödemelerin sebebini sorun. Bunu benim buradan bilmem mümkün olmaz. Özel hastane ziyareti olabilir ya da raporla ilgili sizin bilmediğiniz bir sıkıntı olabilir. Resmi olarak başvurun, böylece kesin cevabı almış olursunuz.
Teşekkürler. Eksik veya cevabını bulamadığım soru şu: her türlü kronik hastalığı olanlar var. Mesela benim çocuğum diyaliz hastası. Özel hastahanede Üniversite Hastahanesi gibi yerlerde muayene ve tedavi olduğunda katkı payı var mı ?. Cevabınız için şimdiden teşekkürler.
Hocam Merhaba, öncelikli böyle önemli bir konuda detaylı açılma yaptınız için teşekkür ederim. Yüksek tansiyon teşhisi kondu ve tansiyon ilacı kullanmaya başladım. İlaç Katılım Payını sorguladığımda (….) sitede “İlaç Hasta Payı Hesapla” kısmında fiyat farkı diye ilaç katılım payı diye bir fark çıkıyor, bu fark neden oluşuyor, bu ilaç için ayrıca rapor mu yazdırmak lazım.
Merhaba Mustafa bey; 4-A lı sgk emeklisi, 4-A kapsamında (SGDP)’ ye tabi olarak çalışmaya devam ediyorsa, muayene ve ilaç katkı ücretleri nasıl hesaplanır. Ne şekilde tahsil edilir. Teşekkürler.
Sadettin bey merhaba, açıkçası konuyu araştırmama rağmen kesin bir cevaba ulaşamadım. Kanaatim o ki; Sağlık Uygulama Tebliği’ne göre “Kurumdan gelir ve aylık alanlar ile bakmakla yükümlü oldukları kişiler” söz konusu olduğunda, bunların maaşlarından kesinti yapılması gerektiğine göre, emekli maaşı almaya devam eden ve sosyal güvenlik destek primi (SGDP) ödeyen kişinin de maaşından kesinti yapılmak suretiyle katılım payı tahsil edilmesi gerekir.
Eğer ilaçları almazsak ? Reçete eczanede okunduktan ve X TL ücret istendikten sonra 4 gün içinde iptal olursa ne olur? İlaç katılım payını aynen bir sonraki sefere ödemek zorunda mı kalırız? Yoksa almadığımız ilaçların iptal olan reçetelerin katılım payları X TL den düşülüp mü birsonraki sefere ödenir?
Çok güzel açıklamışsınız. Teşekkür ederim. Bir de ilaç raporu ne işe yarar, hangi durumlarda alınabilir konularını açıklarsanız memnun olurum.
İkinci örnekteki Murat bey in aldığı ilaçların raporu varsa yine aynı ödemeyi mi yapar ? Raporlu ilaçlar ücretten muaf değil mi? Cevaplarsanız sevinirim teşekkürler.
18 yaşından küçük çocuklarımızın muayene ve ilaç katılım paylarını nasıl sorgulayabiliriz? E-devletteki muayene katılım sorgulama ekranında çocuklarımınkini göremiyorum ve küçül oldukları için e-devlet şifresi de alamayız.
En son 4 ocakta sağlık ocağına gittim. Şubat ve mart aylarindada 14 lira para kesildi. Dr.gidilmeyen aylarda da para kesiliyor mu?
Merhaba. Hayır, elbette kesilmez. Ama ocaktan önceki girişler sisteme yeni yansımış olabilir.
hocam konsultasyon diye gçiyordu diye biliyorum. Tşk ederim.
Merhabalar hocam, eskiden muayene olunca doktor başka bir doktor görmesi için konsilte açıyordu vatandaşta giriş yapmadan başka servis doktoruna muayene olabiliyordu, böyle bir durumda kesinti oluyormu veya böyle bir uygulama hala devam ediyormu diye soracaktım ?
Merhaba. Mevzuatta buna ilişkin bir hüküm bulamadım Murat bey. Bulmam halinde yorumu güncelleyeceğim.