Dul ve yetim aylığı (ölüm aylığı) ne zaman kesilir?

Dul ve yetim aylığı ne zaman kesilir?

Dul ve yetim aylığı, vefat eden sigortalının eş ve çocuklarına ödenen bir tür ölüm aylığıdır. Bu maaş her halde ve şartta ödenmemektedir ve bazı şartlara bağlıdır. Bu şartları sağlayan ve maaş almaya başlayan dul eş ile yetimlerin aylıkları ise bazı hallerde kesilmektedir. Peki dul ve yetim maaşları hangi hallerde kesilir.

Dul ve yetim aylığı alma şartları

Dul ve yetim aylığının yani ölüm aylığının kimlere ve hangi şartlarda verileceğini daha önce yazmıştık. Bu nedenle, tekrar ayrıntısına girmek istemiyorum. Ama temel olarak şunu bilinmesi gerekir. 01/10/2008 tarihinde ve bu tarihten sonra vefat eden sigortalılar için dul ve yetim aylığı alma şartları aşağıdaki şekildedir:

• Sigortalının en az 1800 gün sigorta priminin yatırılmış olması (Borçlanma yapılabilir)
• 4/a kapsamında yani ssklı işçi olarak çalışan sigortalı için, en az 5 yıldan beri sigortalı olunması ve toplam en az 900 gün sigortasının olması (Borçlanma yapılamaz.)

Borçlanma konusunda ise şunun bilinmesi gerekir ki; ölen sigortalının ya borçlandığı süreler (askerlik vb.) dahil olmak üzere toplam 1800 günü olmalı ya da borçlanmalar dikkate alınmaksızın ssklı işçinin 5 yıl sigorta süresi ve en az 900 gün primi olmalıdır.

Dul maaşı ne zaman kesilir?

Ölüm aylığının kesilmesini hak sahipleri açısından tek tek ele alalım. Dul eş bakımından, aşağıdaki şartların varlığı halinde dul maaşı kesilir:

• Dul eş evlendiğinde; maaş, evliliği takip eden ay başında kesilir.
• Evlenen dul eş boşanırsa ya da eşi ölürse, eşin talebi üzerine dul aylığı yeniden bağlanır. İkinci eşten de dul aylığı alma imkanı varsa, eşin tercih ettiği aylık bağlanır.
• Eşinden boşandığı halde birlikte yaşadığı tespit edilenlere ödenen maaşlar geri alınmaktadır.

Erkek çocuğun yetim aylığı ne zaman kesilir?

Kendisine yetim aylığı bağlanan erkek çocuğun maaşı ise aşağıdaki hallerde kesilir:

• Çalışmaya başladıklarında
• Her hangi bir aylık almaya başladıklarında (Malul aylığı, yaşlılık aylığı vb.)
• Eğitim hayatına devam etmeyen çocuk 18 yaşını doldurduğunda
• Ortaokul ya da liseye giden çocuk 20 yaşını doldurduğunda
• Yüksek öğrenim gören çocuk 25 yaşını doldurduğunda
• Eğitime devam ettiği için 20 ya da 25 yaşına kadar maaş bağlananların okullarıyla ilişikleri kesilirse
• Okuluyla ilişiği kesildiği için aylığı kesilen yetim tekrar okula başlarsa, maaş da tekrar bağlanmaktadır.
• Erkek çocuğun evlenmesi, aylığının kesilmesine neden olmaz.

Kız çocuğun yetim aylığı ne zaman kesilir?

Yetim aylığı almakta olan kız çocuğun maaşı ise aşağıdaki hallerde kesilir:

• Çalışmaya başladıklarında
• Her hangi bir aylık almaya başladıklarında (Malul aylığı, yaşlılık aylığı vb.)
• Evlendiklerinde
• Eğer tekrar işsiz kalınırsa ya da evlilik sonra ererse, talep halinde yine maaş bağlanmaktadır.
• Ancak kız çocuğu evlenme ödeneği yani çeyiz parası almışsa ve sonra boşanmışsa, bu kız çocuğuna yetim aylığı hemen bağlanmamaktadır. SGK’dan çeyiz parası aldıktan sonra 2 yıl geçmesi gerekmektedir. Ancak bu iki yılın sonunda yetim aylığı tekrar bağlanabilmektedir.
• Eğer evlenen ve maaşı kesilen kız çocuğunun eşi ölürse ve bu nedenle aylık almaya hak kazanırsa, yetim aylığı ya da dul aylığından birisini tercih etmek zorundadır.
• Eşinden boşandığı halde birlikte yaşadığı tespit edilenlere ödenen maaşlar geri alınmaktadır

Malul çocukların yetim aylığı

Kendisine yetim aylığı bağlanan malul çocuğun (%60 malullük gerekmektedir), ister kız olsun ister erkek, yetim aylığı aşağıdaki hallerde kesilir:

• Çalışmaya başladıklarında
• Her hangi bir aylık almaya başladıklarında (Malul aylığı, yaşlılık aylığı vb.)
• Kontrol muayenesine giren malul çocuğun raporu %60’ın altına düşerse
• Malul çocuk evlense de maaşı kesilmez.

SONUÇ

Öncelikle şunu  bilinmesi gerekir ki; dul eş kadın olabildiği gibi erkek de olabilir. Genelde dul eş tabirinden sadece kadınlar anlaşılsa da, dul kalan erkek eşin de maaş alması mümkündür.

Bilinmesi gereken bir başka ayrıntı da; dul eş sigortalı olarak çalışmaya da başlasa, başka bir aylık almaya da başlasa maaşı kesilmeyecektir. Sadece evlendiğinde, dul aylığı kesilmektedir.

Erkek ve kız çocukların yetim aylıklarının ve malul çocukların aylıklarının hangi hallerde kesileceğini de yukarıda detaylarıyla açıkladık.