İhbar tazminatı brüt giydirilmiş ücret üzerinden mi hesaplanır?

İhbar tazminatı hak edildiğinde, işçiye ya da işverene doğru miktarda ödenmesi önem arz eder. Bunun önemli aşamalarından birisi de ihbar tazminatına esas ücretin niteliğidir. Gelin, birlikte bakalım: İhbar tazminatı brüt mü net mi? İhbar tazminatı giydirilmiş ücret üzerinden mi hesaplanır?

İhbar tazminatı nedir?

İhbar tazminatı; iş sözleşmesini feshetmek isteyen işçi ya da işverenin, iş akdini sona erdirmeden önce çalışması gereken süreyi ifade eden ihbar süresini dikkate almaması sonucunda ortaya çıkan bir tazminat türüdür.

Evet, kafanızın biraz karıştığını biliyorum. Bu nedenle, öncelikle ihbar süresi kavramını izah etmek gerekir.

İhbar süreleri

İş Kanunu bakımından iş akdini feshetmenin iki esas yolu vardır:

• Haklı nedenle derhal fesih
• Bildirimli fesih

Bu fesih türlerinden ilkinde, İş Kanunu’nun 24 ve 25’inci maddelerinde sayılı hallerin varlığı gerekir ve sonuçta işçi ya da işveren iş akdini derhal sona erdirme hakkına sahip olur. Haklı nedenle derhal feshin en temel sonucu işçi bakımından kıdem tazminatını hak etme ve işveren tarafından kıdem tazminatı ödeme yükümlülüğünden kurtulmadır.

İkinci fesih türü, yani bildirimli fesih; İş Kanunu’nun normal şartlar altında varlığını tercih ettiği ve zorunlu kıldığı bir fesih türüdür. Bu fesih türünde ne işçinin ne işverenin haklı fesih nedeni vardır ve bu nedenle, iş akdini sona erdirmek isteyen tarafın karşı tarafa, belirli bir süre önceden bu durumu bildirmesi istenir. İşte bu ihbar süreleri, işçinin kıdemine göre belirlenir ve şöyledir:

• İşçinin kıdemi altı aydan az ise iki hafta
• Altı ay ile bir buçuk yıl arasındaysa dört hafta
• Bir buçuk yıl ile üç yıl arasındaysa altı hafta
• Üç yıldan çok ise sekiz hafta

İhbar süreleri hakkında daha detaylı ve nokta atışı bilgileri şu yazımdan edinebilirsiniz: https://mustafabaysal.com/ihbar-sureleri-kac-haftadir/

İhbar tazminatı

İşte ister işçi olsun, ister işveren; bu ihbar süresi yükümlülüğüne uyması gerektiği halde uymayan taraf, karşı tarafa ihbar tazminatı ödemek zorunda kalır: https://mustafabaysal.com/isveren-tarafindan-acilabilecek-dava-turleri/

Hemen yukarıdaki yazıda da görülebileceği üzere; ihbar tazminatı hem işçinin hem de işverenin talep edebileceği bir tazminat türüdür ve bu yönüyle de İş Kanunu’ndaki diğer tazminat türlerinden ayrılır.

İhbar tazminatının hesaplanması

İhbar tazminatı hesaplama yöntemini şurada anlatmıştım: https://mustafabaysal.com/ihbar-tazminati-hesaplama-ornegi/

Konuyla ilgili kısaca şu özeti yapabiliriz:

• İhbar tazminatına esas ücret, işçinin son ücretidir.
• Bu son ücret, giydirilmiş ücrettir.

Burada akla şu soru gelebilir: Bu son ücret brüt ücret midir net ücret midir? Elbette, ihbar tazminatına esas ücret brüt ücrettir. Çünkü bu ücret üzerinden ihbar tazminatının hesaplanması gerekir.

Giydirilmiş ücret kavramını da şurada yazmıştım: https://mustafabaysal.com/giydirilmis-ucret-ve-ciplak-ucret-nedir/

İhbar tazminatında giydirilmiş ücret

Kısaca hatırlatmam gerekirse; giydirilmiş ücret, işçinin her ay alması gereken ücreti ya da aylık maaşı haricinde; ona bilahare sağlanan sürekli diğer gelirleri de kapsar.

Örneğin bir işçiye bayramlarda yapılan düzenli yardımlar, yılda bir kere yapılan giyim çeki ödemesi, yol yardımı ya da yemek çeki yardımı ya da işyerinde verilen yemek ve benzeri sürekli ödemelerin 30 güne tekabül eden kısmı da işçinin normal maaşına eklenir ve böylece giydirilmiş ücret bulunur.

İşte yukarıda zikredilen kalemler benzeri sürekli gelirlerin dikkate alınmadığı ücret türüne de çıplak ücret adı verilir.

İhbar tazminatı net mi brüt mü ödenir?

Buraya kadar, ihbar tazminatının hesaplanmasına esas ücreti izah ettim. Eğer, az yukarıdaki soruyu soran kimsenin niyeti “ihbar tazminatı ödemesinin net mi brüt mü yapılacağı” ise, bu sorunun pek anlamı olmaz.

Çünkü net ya da brüt kavramından bağımsız olarak, ihbar tazminatı ödemesinden iki kesinti yapılır:

• Gelir vergisi
• Damga vergisi

Bu kesintilerden sonra kalan tutar, işçiye ihbar tazminatı olarak ödenir.

SONUÇ

İhbar tazminatı net mi brüt mü ödenir? Ya da ihbar tazminatı esas ücret giydirilmiş ücret midir çıplak ücret midir?

Tüm bu soruların cevabını yukarıda verdim. Son olarak şunu ifade etmek isterim ki; ihbar süresinin hem işçi hem işveren için yükümlülük olduğunu ve ihbar süresine uyması gerekirken uymadan işten ayrılan bir işçinin de işverene ihbar tazminatı ödemek zorunda kalabileceğini unutmamak gerekir.

İhbar tazminatının net ya da brüt ödenmesi ile ilgili sık sorulan sorular: