İhbar tazminatı ve kıdem tazminatı arasındaki fark
İşten ayrılan işçiler, tazminat hakkının olup olmadığını sık sık bize soruyor. Bunu soran ziyaretçilerimiz, haklı oldukları durumda hem ihbar hem de kıdem tazminatı alabileceklerini düşünüyor. Ancak bu iki tazminat türü birbirinden farklıdır. O halde, kıdem tazminatı ile ihbar tazminatı arasındaki farklar nelerdir? Önce bu tazminatların tanımını yapalım.
İhbar ve kıdem tazminatı nedir?
Kıdem tazminatı; aynı işveren bünyesinde en az 1 yıldır çalışan işçinin, iş sözleşmesinin belirli şartlarda sona ermesi halinde ona ödenen bir tazminat türüdür. Bu şartların neler olduğunu daha önce yazmıştık.
İhbar tazminatı ise, işyerinde en az bir günlük kıdemi olan işçi açısından söz konusu olan ve ihbar sürelerine uymayan tarafın, karşı tarafa ödemekle yükümlü olduğu tazminattır. Şimdi, bunların temel farklarını sıralayalım.
Ödeyecek taraf bakımından ihbar ve kıdem tazminatı
İlk fark burada ortaya çıkar. Kıdem tazminatı sadece işveren tarafından ödenir; ancak ihbar tazminatı hem işçi hem de işveren tarafından ödenebilir. Çünkü ihbar tazminatının ön şartı, ihbar sürelerine uyulmamış olmasıdır.
Örneğin ortada haklı bir nedeni yokken işçisini çıkaran; ancak ona ihbar süresini kullandırmayan işveren ya da haklı bir nedeni olmadığı halde istifa eden ve ihbar süresini çalışmadan işten ayrılan işçi karşı tarafa ihbar tazminatı ödemekle yükümlü olur.
İhbar ve kıdem tazminatından yapılan kesintiler
Kıdem tazminatından sadece damga vergisi kesilir. Bu oran oldukça düşük olup 2018 yılı için binde 7,59 yani yüzde 1’in altında bir kesintiyi ifade eder. Oysa ihbar tazminatından hem damga vergisi hem de en az %15 oranında gelir vergisi kesilir.
Sözleşme türleri bakımından ihbar ve kıdem tazminatı
Belirli süreli iş sözleşmesi söz konusu ise, sözleşmenin bitiş tarihi en baştan belli olduğu için ihbar süreleri kadar ayrıca çalışılması gerekmez. Bu nedenle belirli süreli iş sözleşmesinde ihbar tazminatı gündeme gelmez. Yine belirli süreli iş sözleşmesinin sonunda işçi normalde kıdem tazminatına hak kazanamaz. Ancak, sözleşmenin süresinde önce işveren tarafından haksız yere feshedilmesi ya da işçi tarafından haklı nedenle feshedilmesi halinde ve işçinin kıdemi de en az bir yıl ise, kıdem tazminatı hakkı doğar.
SONUÇ
İki tazminat türü arasındaki farkları yukarıda açıkladık. Son olarak hatırlatmak isterim ki; işten ayrılan bir işçi haklı olduğu durumlarda kıdem tazminatını alır. Ancak ihbar tazminatı için aynı şeyi söyleyemeyiz. Çünkü ihbar tazminatının gündeme gelmesi için, ihbar süresine uyması gereken tarafın buna uymaması gerekir.
Örneğin işten haklı nedenle fesih yaparak ayrılan bir işçi kıdem tazminatına hak kazanır. Ancak, ihbar süresine uyması gerekmez. Bu nedenle de karşı tarafa ihbar tazminatı ödemez. Karşı taraf ise artık ihbar süresine tabi olmadığı için, bu işçi ihbar tazminatına hak kazanamayacaktır.
Merhaba,
29 mayıs 2020 tarihinde işe başladığım şirket tarafından 5 mart 2021 tarihinde işten çıkartıldım. Fakat pandemi dolayısı ile işten çıkışım yapılmıyor ve ücretsiz pandemi iznindeyim. Endişem şu, bu süre içinde ihbar sürem işliyor mu? Herhangi bir yazılı evrak imzalamadım çıkışım ve ya pandemi iznim için. Bu 28 günlük ihbar süresi 5 mart itibari ile başlamış mı oluyor yoksa ücretsiz izinden dolayı henüz başlamıyor mu? Beni bu konu da aydınlatırsanız çok mutlu olurum.
Teşekkürler
Merhaba, işveren sizi ücretsiz izne mi çıkardı yoksa fesih beyanını size iletti mi? Ortada bir fesih yoksa ve ücretsiz izin varsa, işlemekte olan bir ihbar süresi de yok demektir.
Hayırlı akşamlar Mustafa bey benim işe girişim 2003 Şimdi çalıştığım yerde beş yıldır çalışıyorum toplam pirimim 4900 kıdem tazminatı alabilir miyim
İyi akşamlar Kıdem tazminatı almak için ne kadar pirimimiz olması gerekiyor ve kaç yıl çalışmak gerekiyor Bilgilendirirseniz çok sevinirim teşekkürler
Selamün aleyküm Zeynel Abidin bey ben iş yerinde 2 senedir çalşıyorum sigortamizı asgari ücretten yatıyor ama maaş fazla alıyoruz bide elden günlük veriyor maaşları formaliteden banka yatırıyor aynı gün çekiyor kendi hesabına yatırıyor bunu gerekce göstersem tazmınat hakkım olur mu cevabınız için şimdiden teşekkür ederim
Merhaba, evet olur ama bunu nasıl ispat etmeyi düşünüyorsunuz?
Slm 5 senedir restoran da çalışıyorum iş yerini kapatscaklarini 31.12.2019 da söylediler yani normal de 8 hafta önce söylemeleri lazımdı bazılarını diğer şubelere verecekler fırın olmadığı için de bana iş bul kendine dediler Sivas gibi yerde de kış günü iş yok kıdem ve ihbar tazminatı ni alabilir miyim
Sizi işveren çıkardığı için hem kıdem hem ihbar tazminatınızı alabilirsiniz. Bu bildirim yok hükmündedir, zira çalışana yapılacak bu gibi bildirimler yazılı ve kayıtlı yapılır… İşe gitmemezlik etmeyin, devamzılık tuzağına düşmeyin, ilk fırsatta adliye içinde bulunan arabulucu bürosuna gidip destek alın.
Merhaba,
Beş buçuk aydır bir yıllık belirli süreli iş sözleşmesi ile çalıştığım şirket beni güvenlik soruşturmasının olumsuz sonuçlandığını söyleyerek nedeni söylenmeksizin işten çıkarıyor. Bu durumda ihbar süresi veya ihbar tazminatı hakkım var mıdır?
Merhaba. Belirli süreli iş sözleşmelerinde ihbar süresi olmaz. Ama işverenin haklı gerekçesi yoksa, dava açarak kalan ayların ücretini talep edebilirsiniz.
Kıdem taZminatimi daha çoktur ihbarmi çıkışta hangisini verirlerse daha fazla tazminat verilir
Merhaba. Bu tamamen maaşınıza ve kıdeminize göre değişir.
Mrb ben perakende sektöründe 5 yıldır çalışıyorum iş güvenliğik sertifikam 1 yıl arayla başka mağazalarda kayboluyo maalesef ve işverenim bu belgeyi bulamazsam işe gelmesin diye aracı olarak başkasına söylettiriyor bana ben bu iş güvenlik sertifikamı çıkartmasam bunu öne sürerek tazminatımı alanilirmiyim teşekkğrler
Zeynel bey ben bir buçuk yıl aynı işyerinde çalıştım, ama çalışma suremin 11nci ayında çıkış yapıp 20 gün sonra giriş yapmışlar. Bu aradaki 20 günde başka bir yere giriş falan yok. Ben kıdem tazminatı alabilir miyim? Nasıl bir yol izlemeliyim?? Şimdiden teşekkürler..
Merhaba Zeynel Abidin ÖZKALE Bey;
Ben 3 yil 1 ay 5 gun ozel fabrikada calismaktayim . Son iki yildir Maaslarda duzensiz olarak yatmaktadir. yani 1,5 -2 ay vs geriden maas odenmesi yapiyorlardi .
Nisan ayin maas odenmesini haziran 26si’da yapiliyor yada mayis ayin maasinda temmuz da yapiliyor boyle iki yil halen devam etmektedir.
Ben de “maaslarda duzensizlik” var diye öncelikle arabulucu araciyla fesih bildirim cektim.
Av. Bana kidem tazminati,fazla calisma ucreti, kullanilmayan yilik izin ucretini ,BES’e kesilen ucretleri iadesini bayram tatili ,resmi tatiler vede haftalik mesai fazlasi (45 saati asan) bunlari alabilir . Ama ihbar tazminat icin kesin bisey demiyor.
Sorum alacaklarimdan hangisini kesin olarak alabilirim? Suanda is yerinde kayyum atandi .
Kayyum bize +veya – yönleri olurmu? Sorularima cevap veriseniz cook memmun olurum.
Tesekkur ederim
Merhaba size kesin cevap vermemiz mümkün olmaz. Ama şunu net olarak söyleyebilirim ki, ihbar tazminatı alamazsınız; çünkü feshi yapan taraf siz olmuşsunuz. Diğer alacaklarınızı almanız pekala mümkün olabilir. Kayyum atanmasının size olumlu ya da olumsuz bir etkisinin olacağını zannetmiyorum.
Merhaba zeynel bey eşim 4 yıldır aynı işyerinde çalışıyo ancak eski cezası üzerine kesilmiş hapis cezası geliyor ve cezaevine gönderiyorlar ama eşimin çıkışını kıdem tazminatı olarak mi ihpar tazminatı olarak mı yatırmaları gerekir çünkü işten isteyerek ayrılma gibi bir durum söz konusu değil
Çağla hanım bu durumda kıdem tazminatı ödenmesi gerekir. Ama ihbar tazminatı ödenmez. Şu yazımıza bakabilirsiniz: mustafabaysal.com/iscinin-tutuklanmasi-hali
Selamunaleykum sayın zeynel abidin bey ben çalıştığım işyerinden 15 yıl 3600 den yararlanarak istifa ettim ve kıdem tazminatı aldım fakat birkaç kişi bana tek kıdem deil ihbar tazminatı da alırsın dediler yani ben hangi tazminatları alabilirim sigorta başlangıçım 1996 ayrildigim işe girişim 1999 ayrılma tarihim 2017 teşekkür ederim SAYGILAR
Mehmet bey, ihbar tazminatı alamazdınız. Yanlış bilgi vermişler.
Merhaba ben 6 yıldır aynı firmada çalışıyorum ve sigortam 1995ten 6085 gün calismisligim var 3600den çıkış yapmak istesem dilekcemi işverene versem iş veren beni ihbar suremi calistirabilir mi boyle bir hakki var mi yoksa hemen işten ayrılabilir miyim cvp verebilirseniz çok sevinirim
Müjgan hanım ihbar süresini beklemenize gerek yok: https://mustafabaysal.com/15-yil-ve-3600-gun-ile-ayrilan-isci-ihbar-suresini-beklemek-zorunda-midir/
Selamün Aleyküm Zeynel Abidin Bey bütün acıklayıcı maddeleri okudum ve sizlere teşekkür ederim. Ben toplam 5 yıldır aynı işyerinde calışıyorum. Ben işverenimi Mahkemeye verebilirmiyim işçilerin hepsine zam yaptı Haftasonu mesaileri eski maaştan ellden ödeme yapıyor ve bu durumdan rahatsız olanda var olmayanda. İşyerinden ayrılmak istiyorum, kidem yazminat hakkı bana doğarmı Ben nasıl bir yol izlemeliyim bana yardımcı olurmusunuz
Kadir bey, elden ödeme bir haklı fesih sebebidir ama ispatı zordur. Şu iki yazıya göz atmanızı öneririm:
https://mustafabaysal.com/elden-maas-odenen-isci-bunu-nasil-ispat-edebilir/
https://mustafabaysal.com/isveren-zam-yapmak-zorunda-mi/