Devlet memurlarının hakları kadar ödevleri de vardır ve bu ödevlere riayet etmemenin sonucunda memur, disiplin cezasına muhatap olabilir. Peki, ama disiplin cezası alan memur görevde yükselme sınavına girebilir mi ya da idareci veya müdür olabilir mi?
Disiplin cezası alan memurun yükselmesi
Bir kimsenin yapmış olduğu bir hatanın onu sürekli takip etmesi ve önüne engel çıkarması doğru olmayabilir; fakat bazı disiplin cezaları ve bazı görevler bakımından, bunun aksine durumlar söz konusudur.
Disiplin cezası alan memurun atanamayacağı görevler
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 132’nci maddesinde, hangi disiplin cezalarının alınması durumunda hangi görevlere atama yapılamayacağı izah edilmiştir.
132’nci madde 2011 yılında değişmiş olup değişiklikten önce aylıktan kesme ve kademe ilerlemesinin durdurulması cezası alanların atanamayacağı kadrolar sayılırken bir süre sınırı öngörülmemişti. Böylece örneğin bir kere aylıktan kesme cezası alan memur, ömür boyu bu görevlere atanamıyordu.
Maddenin eski hali şöyleydi: Kendilerine disiplin cezası olarak aylıktan kesme veya kademe ilerlemesini durdurma cezası verilenler, valilik, büyükelçilik, müsteşar, müsteşar yardımcılığı, genel müdürlük, genel müdür yardımcılığı ve daire başkanlığı görevlerine atanamazlar.
132’nci maddede 2011 senesinde yapılan değişiklikle maddenin ilgili fıkrası şöyle düzenlendi:
“Aylıktan kesme cezası ile tecziye edilenler 5 yıl, kademe ilerlemesinin durdurulması cezası ile tecziye edilenler 10 yıl boyunca daire başkanı kadrolarına, daire başkanı kadrosunun dengi ve daha üstü kadrolara, bölge ve il teşkilatlarının en üst yönetici kadrolarına, düzenleyici ve denetleyici kurumların başkanlık ve üyeliklerine, vali ve büyükelçi kadrolarına atanamazlar”.
Disiplin cezası alan memur hangi görevlere atanamaz?
Hemen yukarıdaki hükümden de anlaşılacağı üzere, yalnızca aşağıdaki disiplin cezaları için bu yasaklama geçerlidir:
- Aylıktan kesme (5 sene boyunca)
- Kademe ilerlemesinin durdurulması (10 sene boyunca)
Bu cezaları alanların, parantez içinde yazan süre boyunca atanamayacağı kadrolar şunlardır:
- Daire başkanı
- Daire başkanı kadrosunun dengi ve daha üstü kadrolar
- Bölge ve il teşkilatlarının en üst yönetici kadroları
- Düzenleyici ve denetleyici kurumların başkanlık ve üyelikleri
- Vali
- Büyükelçi
Disiplin cezası alan memur görevde yükselme sınavına girebilir mi?
Ne 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda ne de başkaca bir mevzuatta, memurun aldığı disiplin cezasının onun görevde yükselme sınavına girmesine engel olduğuna dair bir ifade vardır.
Cumhurbaşkanlığı tarafından yürütülen Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Esaslarına Dair Genel Yönetmeliğin 7’nci maddesinde “Kurumlar, atama yapacakları kadrolar için başvuranlarda aranacak disiplin şartlarını çıkaracakları özel yönetmeliklerinde belirler” hükmü yer alır.
Dolayısıyla her bir kurum kendi görevde yükselme yönetmeliğinde disipline ilişkin özel hükümler koyabilir ve burada yer alan hükümler doğrultusunda durumu değerlendirmek gerekir.
Nitekim mevzuat taraması yaptığımda bazı kurumlarda, görevde yükselme sınavına giriş şartı olarak belirli disiplin cezalarını almamanın yer aldığını gördüm:
“… Görevde yükselme sınavına başvurabilmek için son üç yıl içerisinde aylıktan kesme ve üstü disiplin cezası almamış olmak…” (Sayıştay Yönetim Mensuplarının Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği, Madde 6).
“… Programcı ve Şef kadrolarına yapılacak atamalarda… Disiplin cezası almamış olmak…” (Anayasa Mahkemesi Personelinin Görevde Yükselmelerine İlişkin Yönetmelik, Madde 5).
“… Bu Yönetmelikte belirtilen kadrolara görevde yükselme suretiyle atanabilmek için… 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 125 inci maddesinin (C) ve (D) bentlerine göre bir kez, (B) bendine göre iki kez disiplin cezası almamış olmak…” (Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği, Madde 6)
Disiplin cezası alan memur müdür olabilir mi?
Eğer bahsedilen müdürlük görevi, görevde yükselmeye tabi bir müdürlük ise; sorunun cevabını bulmak için bakılması gereken yer, ilgili kurumun görevde yükselme yönetmeliği olmalıdır. Örneğin disiplin cezaları, okul müdürü olmaya engel değildir.
Ancak kastedilen örneğin il milli eğitim müdürü olmak ise; 132’nci maddede geçen “bölge ve il teşkilatlarının en üst yönetici kadrolarına” ifadesi nedeniyle, il milli eğitim teşkilatının en üst yöneticisi olan il milli eğitim müdürü kadrosuna, aylıktan kesme ya da kademe ilerlemesi cezası almış bir memurun atanması mümkün değildir.
SONUÇ
Aylıktan kesme ve kademe ilerlemesinin durdurulması disiplin cezası alan memurun atanamayacağı görevleri yukarıda saydım. Burada unutulmaması gereken husus; aylıktan kesme cezasında 5 yıl ve kademe ilerlemesinin durdurulması cezasında 10 yıl geçmekle birlikte, artık bu cezaların belirtilen görevlere atanmada engel teşkil etmeyeceğidir.
Disiplin cezası alan memurun görevde yükselme sınavına girmesi ya da girememesi ise tamamen ilgili kurumun kendi yönetmeliğinde belirttiği şartlara tabi olacaktır.
