İster işçi işten ayrılmış, isterse de işveren işçiyi çıkarmış olsun; iş sözleşmesi sona erdiğinde işverenin bu durumu işten ayrılış bildirgesi ile SGK’ya bildirmesi gerekir. Bu bildirge de bir de çıkış kodu bölümü yer almaktadır. Peki SGK çıkış kodu 1 ya da 2 olarak bildirilen işçinin hakları nelerdir?
SGK çıkış kodları
SGK çıkış kodları önceden belirlenmiştir ve işçinin iş akdinin sonlanması hangi koda uygunsa, bu kod ile çıkış bildirimi yapılması gerekir.
Örneğin istifa eden işçi için 03 kodu veya emeklilik nedeniyle ayrılan için 08 kodu kullanılır. SGK çıkış kodlarının tamamına buradan ulaşabilirsiniz: mustafabaysal.com/sgk-isci-cikis-kodlari-listesi
SGK çıkış kodu 01
Bu kod “deneme süreli iş sözleşmesinin işverence feshi” anlamına gelir. Haliyle ortada bir deneme süreli iş sözleşmesi olmalı ve bu süre içinde işveren tarafından işçi çıkarılmış olmalıdır.
SGK çıkış kodu 02
Bu kod ise “deneme süreli iş sözleşmesinin işçi tarafından feshi” anlamına gelmektedir. Bu durumda da ortada bir deneme süresi vardır ve bu süre içinde işten ayrılan işçinin kendisidir.
Deneme süresinde feshin sonuçları
Her iki kod da deneme süresinde feshi ifade ettiğine göre, bu kodla verilen bir çıkışın doğal sonucu, deneme süresine dair hükümlerin uygulanmasıdır. Bunları daha önce yazmıştık: mustafabaysal.com/deneme-suresinde-feshin-sonuclar
Özetlemek gerekirse; deneme süresinde fesih gerçekleşirse, ihbar tazminatı da dahil olmak üzere hiçbir hak ve yükümlülük gündeme gelmeyecektir.
Yani işçi ya da işveren dilediği zaman, bu deneme süresi içinde kalmak kaydıyla, sözleşmeyi sona erdirme serbestisine sahiptir.
Deneme süresinden bahsedebilmemiz için, bu sürenin MUTLAKA yazılı olarak öngörülmüş olması gerektiğini söylememiz gerekir. Sözlü deneme süreleri geçerli kabul edilmemektedir.
SGK 1 ve 2 kodu sonrası işsizlik maaşı
İşsizlik maaşı bağlama konusunda, İşkur SGK çıkış kodlarını dikkate almaktadır. İşveren tarafından bildirilen kodların bazılarına işsizlik maaşı bağlanırken, bazılarına bağlanmamaktadır.
Hangi SGK çıkış kodlarına işsizlik maaşı bağlandığını şu yazımızdan kontrol edebilirsiniz: mustafabaysal.com/hangi-sgk-cikis-kodlarina-issizlik-maasi-baglanir
İşte SGK’ya çıkış kodu 01 ya da 02 olarak bildirilen işçilere İşkur işsizlik maaşı bağlamamaktadır.
SONUÇ
Deneme süresi uygulanan bir iş sözleşmesi varsa ve bu deneme süresi içinde işveren işçisini çıkarırsa SGK’ya 01 koduyla bildirim yapılmaktadır.
Aynı şekilde deneme süresinde işten ayrılan işçi ise de 02 koduyla SGK’ya çıkış bildirilmektedir.
Ortada gerçekten bir deneme süresi varsa ve bu süre içinde fesih gerçekleşmişse; hem 01 hem de 02 kodu bakımından aşağıdaki sonuçlar doğacaktır:
- Kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı gündeme gelmez.
- İşçi işsizlik maaşı alamaz.
- İşçi işe iade davası açamaz.
Deneme süresinin ne anlama geldiğini ve bu süre zarfında işçinin sahip olduğu hakları öğrenmek için şu yazılarımıza göz atabilirsiniz:
mustafabaysal.com/deneme-suresinde-sigortasiz-calisilabilir-mi
mustafabaysal.com/isciye-deneme-suresinde-ucret-odenir-mi
mustafabaysal.com/deneme-suresinde-isten-cikarilan-ya-da-ayrilan-isci-issizlik-maasi-alabilir-mi
22.06.2013 ışatta çalışan biriyim 16.30 işe gelirim sabaha kadar bekliyorum 07.30 eve gidiyorum şimdi beş aydan beri maaş alamiyorum para yok benim çıkışı verin dedim tazminat alamazsın işsizlik maaşına da alamazsın işsizlik maaşına başlanmasını diyörlar ne yabmam lazım saygılarımla allah sağlık versin amin inşallah amin