Deneme süresinde çıkarılan ya da ayrılan işsizlik maaşı alabilir mi?

Deneme süresi hem işçi hem de işverene, iş sözleşmesini devam ettirip ettirmeme konusunda esneklik sağlayan bir uygulamadır. Taraflar, deneme süresi içinde iş sözleşmelerini diledikleri gibi sonlandırma hakkına sahiptir. Peki ama deneme süresinde işsizlik maaşı olur mu?

Deneme süresi nedir?

Deneme süresinin ne olduğunu daha önce yazmıştık: mustafabaysal.com/deneme-suresi-nedir

Deneme süresi; ancak yazılı olarak sözleşmede yer alması durumunda geçerli olan ve işçinin ya da işverenin ihbar süresine uymaksızın, istedikleri anda iş sözleşmesini sona erdirebildikleri bir  zaman dilimini ifade eder.

Deneme süresi, en çok 2 aylık olabilir ve daha az bir süre belirlenmesi de mümkündür. İşyerinde toplu iş sözleşmesinin mevcut olması halinde bu süre 4 aya kadar çıkarılabilir.

Deneme süresinde feshin sonuçları

Deneme süresinde feshin en önemli sonucu, tarafların haklı ya da geçerli bir nedene dayanmalarına gerek olmadan ve ihbar sürelerine uymadan iş sözleşmesini feshedebilmesidir: mustafabaysal.com/deneme-suresinde-feshin-sonuclari

Örneğin 2 aylık deneme süresinin olduğu bir durumda işveren işçisini, 25inci günde aniden işte çıkarabileceği gibi; işçi de örneğin 35inci günde aniden işten ayrılabilir.

İşçiye deneme süresinde sigorta yaptırılması ve ücretinin de mutlaka ödenmesi gerekir. Bir başka deyişle deneme süresi, işçinin haklarının kısıtlandığı bir dönem değildir. İş Kanununda yer alan hakların tamamı, ihbar süresine uyma yükümlülüğü hariç, aynen devam etmektedir:

mustafabaysal.com/deneme-suresinde-sigortasiz-calisilabilir-mi

mustafabaysal.com/isciye-deneme-suresinde-ucret-odenir-mi

İşsizlik maaşı alma şartları

Mevcut yasalarımızda, işsizlik maaşı almak bazı şartlara bağlanmıştır. (mustafabaysal.com/issizlik-odenegi-alma-sartlari) Yani işçi, işten ayrıldığı her durumda işsizlik maaşına hak kazanamaz. Bunun için aranan 3 şart vardır. İlk ikisi şu şekildedir:

• İşçinin, işyerinden ayrıldığı günden geriye doğru son 3 yıl içinde en az 600 gün sigorta priminin olması
• İşçinin, işyerinden ayrıldığı günden geriye doğru son 120 gündür işyerinde çalışıyor olması (mustafabaysal.com/issizlik-maasi-icin-son-120-gun-icinde-kesinti-sayilmayan-haller-neler)

Üçüncü şart ise şu şekildedir:

• İşçinin, kendi kusuru olmaksızın veya işverenin haklı bir nedeni yokken işten ayrılması ya da çıkarılması

Bu şartların tamamı sağlanamazsa, işsizlik maaşı bağlanmaz. İşte bu şartlardan üçüncüsü için İşkur, işçinin çıkışının SGK’ya hangi kodla bildirildiğine bakmakta ve  bu kodu esas almaktadır.

İşsizlik maaşı bağlanan SGK kodları

Şu yazımızda bu kodları açıklamıştık: mustafabaysal.com/hangi-sgk-cikis-kodlarina-issizlik-maasi-baglanir

Yazıdan da görebileceğiniz üzere; SGK çıkış kodlarından 1 numaralı kod “deneme süreli iş sözleşmesinin işveren tarafından feshi”ni ifade ederken, 2 numaralı kod ise “deneme süreli iş sözleşmesinin işçi tarafından feshi”ni ifade etmektedir.

İşkur, işçinin çıkışının SGK’ya 1 ya da 2 numaralı çıkış kodlarıyla bildirilmesi halinde, işçiye işsizlik maaşı bağlamamaktadır.

SONUÇ

İşçinin son 120 gündür işyerinde çalışıyor olması ve son 3 yılda en az 600 gün prim şartını sağlaması halinde bile, deneme süresinde işten ayrılan ya da çıkarılan işçiye işsizlik maaşı bağlanmamaktadır.

Bunun nedeni, İşkur’un “deneme süreli iş sözleşmesinin işveren tarafından feshi”ni ifaden eden 1 numaralı ve “deneme süreli iş sözleşmesinin işçi tarafından feshi”ni ifade eden 2 numaralı SGK çıkış kodlarına işsizlik maaşı bağlamamasıdır.

Dolayısıyla deneme süresinde gerçekleşen bir fesih sonucu ve işveren tarafından SGK çıkış kodu da bu şekilde bildirilirse, işçinin işsizlik maaşı alması mümkün değildir.