Devlet memurunun hastalanması ve bu nedenle doktor tarafından memura istirahat etmesinin önerilmesi son derece doğal olsa gerekir. Ancak bazı durumlarda kurumu, memurun aldığı raporun doğruluğuna kanaat getirmez ve raporu incelemeye alır. Böyle bir durumda, memurun aldığı raporun usulsüz olduğu ortaya çıkarsa ne olur? Usulsüz rapor almanın cezası nedir?
Memurun usulsüz rapor alması
Hekim ya da hekimler tarafından düzenlenmiş bir rapora usulsüz demek herkesin hakkı ve haddi değildir. Öyle ki; ne amir ne memur, bir sağlık raporunun sahte ya da gerçek olduğu konusunda kanaate varamaz.
Bir sağlık raporunun doğru olup olmadığını tespit etme yetkisi yine doktorlara ait olacaktır. Bunun yolu ise hakem hastanedir: https://mustafabaysal.com/memurun-hakem-hastaneye-sevk-edilmesi/
Memurun hakem hastaneye sevki
Hemen yukarıdaki bağlantıda tüm ayrıntılarıyla anlattığım hakem hastane sürecini kısaca özetlemem gerekirse şunu söylemeliyim ki; eğer kurumu memurun sağlık raporunun fenne aykırı olduğu kanaatindeyse, memuru en yakın hakem hastaneye sevk eder ve raporun geçerliliği konusunda nihai kararı hakem hastane verir.
Hakem hastanenin vereceği karar kesindir ve bu karar aleyhinde başvurulacak başka bir idari merci bulunmaz.
Usulsüz rapor alan memurun cezası
Burada akla şöyle bir soru gelecektir: Hakem hastane memurun sağlık raporunun fenne aykırı olduğu sonucuna varırsa, fenne aykırı rapor alan memur disiplin cezası alır mı?
Öyle ya; sağlık raporunda doktorun koyduğu teşhisin fenne aykırı olması demek, memurun aldığı raporun geçersiz olması demektir. Memur böylece kurumunu kandırmaya mı çalışmıştır?
Fakat bundan önce, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 125’inci maddesine bakmak gerekir. Disiplin cezalarının düzenlendiği bu maddede, sağlık raporunun fenne aykırı olması ile ilgili bir hükme rastlanmaz.
Usulsüz rapor cezası
125’inci maddede böyle bir hüküm olmaması, fenne aykırı rapor almanın cezasız olduğu anlamına gelmez.
Memurun aldığı raporun sayısı ve günü, bunların işe etkisi, raporların meydana getirdiği başkaca sonuçlar ve benzeri hususlar değerlendirilerek bir sonuca varılması icap eder.
Aşağıda yer alan çeşitli kararlar, usulsüz rapor alan memurun çeşitli disiplin cezalarıyla karşılaşabileceğini göstermektedir:
“… Yukarıda yer verilen Yönetmeliğin 7. maddesinin gereği olarak, davacının sunduğu sağlık raporunun fenne uygunluğu hususunda tereddüte düşen idarenin, raporu kabul etmeyerek hastalık iznine çevrilmediğini, hakem hastanenin vereceği raporla fenne uygun olduğunun belirtilmesi halinde raporun kabul edileceğini aksi takdirde müstafi sayılacağı hususunun 26/02/2016 tarihinde davacının aynı konutta birlikte oturduğu eşine tebliğ edildiği anlaşılmaktadır.
Davacının eşinin tebligatı alırken tutanağa “eşim ikametine bir süredir gelmiyor, ben de ulaşamıyorum, bu tebligatı iletemeyeceğim” şerhi düştüğü görülmekte ise de 26/02/2016 tarihli tebligatın Tebligat Kanunu 10. ve 16. maddelerine uygun bir tebligat olduğu, kaldı ki, 07/03/2016 ve 18/03/2016 tarihlerinde ikametgah adresinin bulunduğu Kahramanmaraş İli,… Toplum Sağlık Merkezi … Aile Hekimliği Biriminden rapor alıp, bu raporları idareye fakslayan davacının evine gitmediği iddiasına da itibar edilmemiştir.
Öte yandan, dava konusu görevden çekilmiş sayılma işlemi disiplin cezası niteliğinde bir işlem olmayıp, idarenin ilgili hakkında soruşturma açma zorunluluğu da bulunmadığından, Mahkeme kararının gerekçesinde bu açıdan da hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Bu durumda, davacının gelmediği günlerde hukuken kabul edilebilir geçerli bir mazereti bulunmadığı anlaşıldığından, dava konusu işlemin iptali yönündeki İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır…” (12. Daire, 2023/1036 K.).
“… davacının, usul ve fenne aykırılığı hakem hastane tarafından yapılan değerlendirmeyle ortaya konulan sağlık raporlarına istinaden iyiniyet kurullarına ve hakkaniyete aykırı bir şekilde 16 aydır görevli olduğu yerde yalnızca 50 gün görev yapması ve bunun dışındaki zamanını raporlu olarak görev yeri dışında geçirmesi ile davacıya isnad edilen fiilin sübuta erdiği sonucuna ulaşıldığı, bu durumda, davacının 657 sayılı Kanun’un 125/E-(d) maddesi kapsamında yukarıda anılan usul ve fenne aykırı raporları kullanmak suretiyle disiplin suçu teşkil eden özürsüz olarak bir yılda toplam 20 gün göreve gelmemek eylemi nedeniyle Devlet memurluğundan çıkarma cezası ile cezalandırılmasına ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varıldığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir…” (12. Daire, 2020/3727 K.).
SONUÇ
Usulsüz rapor alan memura verilecek standart bir disiplin cezası yoktur. Memurun aldığı raporun sıklığına veya uzunluğuna, kurumun işlerine etkisine ve benzeri nedenlere göre sonuç değişecektir.
Bu ceza bazen uyarma olabileceği gibi bazen aylıktan kesme olabilir ve hatta yukarıdaki Danıştay kararlarında olduğu gibi, işin sonu memuriyetten çıkarılmaya kadar varabilir.
Böyle olunca; aldığı raporun fenne aykırı olduğu iddiasıyla hakem hastaneye sevk edilen memur hakem hastaneye gitmeli, imkân dahilinde ise bu süreçte çalışmaya devam etmeli, görevine başlamamışsa da hakem hastaneden aleyhinde bir karar çıktığı anda derhal görevine başlamalıdır.
Konuyla ilgili sık sorulan sorular:
Usulsüz rapor ne demektir?
Aslında usulsüz rapor diye bir kavram yoktur. Burada kastedilen, sağlık raporunun fenne aykırı olmasıdır.
Rapor alan memura soruşturma açılabilir mi?
Soruşturma açmak ya da açmamak hakkı ve yetkisi kurumun ilgili amirinde olup memura rapor aldığı için elbette soruşturma açılabilir. Sonuçta soruşturma, adından da anlaşılacağı üzere, bir olayın derinlemesine incelendiği bir süreci ifade eder.
