SGK çıkış kodu 44, birçok işçinin kayıtlarda görmek istemeyeceği bir çıkış kodudur. Bunun nedeni, SGK 44 çıkış kodunun mahiyetidir. Bu koda birlikte bakalım ve şu sorunun cevabını beraberce bulalım: SGK 44 çıkış kodu nedir ve hangi sonuçlara neden olur?
SGK çıkış kodları listesi
Şu yazıma göz atarak, Sosyal Güvenlik Kurumu’nun ihdas ettiği ve birden elliye kadar numaralandırılan çıkış kodlarını bir arada görebilirsiniz:
https://mustafabaysal.com/sgk-isci-cikis-kodlari-listesi/
SGK 44 çıkış kodu ne zaman getirildi?
2021 yılı Nisan ayına kadar hayatımızda 44 çıkış kodu yoktu. Bunun nedeni; İş Kanunu’nun 25/II’inci maddesinde yer alan ve işverene “işçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı fiili” nedeniyle fesih hakkı veren durumların tamamının TEK bir kod ile yani 29 kod ile SGK’ya bildiriliyor olmasıydı.
Ancak Nisan ayında yapılan değişiklikle 29 kod kaldırıldı ve yerine dokuz yeni kod getirildi. İşte bu kodlardan birisi de 44 numaralı çıkış kodu oldu.
29 kod neden kaldırıldı?
SGK 29 çıkış kodunun kaldırılmasının sebebi, bu kodun çok toptancı bir yaklaşımın ürünü olması ve işçinin birbirinden farklı birçok fiili nedeniyle işten çıkarılmasının aynı kod ile yani 29 kodu ile bildirilmesiydi.
Öyle ki; işe iki gün üst üste gitmeyen işçi ile işverene yumruk atan işçinin işten ayrılışı aynı kod ile (29) SGK’ya bildiriliyordu. Haliyle işçiler bu durumdan rahatsız olduğu gibi; işverenler de 29 kodu ile çıkışı bildirilen işçileri işe alırken iki kere düşünmeyi tercih edebiliyordu.
SGK çıkış kodu 44 nedir?
SGK tarafından 44 numaralı çıkış kodu şöyle tanımlanmıştır: İşçinin işverenin başka bir işçisine cinsel tacizde bulunması.
Görüleceği üzere tanım hem çok net hem de açıkçası işçi açısından son derece tehlikelidir. Şimdi gelin, bu gerekçenin ayrıntılarına bakalım.
44 çıkış kodunun dayanağı olan İş Kanunu maddesi
SGK çıkış kodlarını belirlerken kafasına göre tanımlama yapmamakta ve İş Kanunu’ndaki fesih türlerini dikkate almaktadır.
İşte SGK 44 çıkış kodu da dayanağını İş Kanunu’nun 25/II-c maddesinden alır. Bu fıkra şu şekildedir: İşçinin işverenin başka bir işçisine cinsel tacizde bulunması.
25’inci madde ise genel olarak işverenin haklı nedenle derhal fesih hakkını düzenlerken, ikinci fıkra “ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller” olarak adlandırılmıştır.
Hangi fiil 44 çıkış koduna sebep olur?
Bu sorunun cevabı çok basittir: İşçinin, işverenin yanında çalışan BAŞKA bir işçiye cinsel tacizde bulunması durumunda, işveren işçisini işten çıkarmayı tercih ederse; bu çıkışı 44 kodu ile bildirir.
İşçinin cinsel tacize uğraması
İşyerinde çalışan bir işçinin cinsel tacize uğraması halinde hangi haklara sahip olduğunu daha önce detaylıca açıklamıştım: https://mustafabaysal.com/iscinin-isyerinde-cinsel-tacize-ugramasi/
Eğer bu taciz eylemi, işverenin başka bir işçisi tarafından gerçekleştirilmişse; işte bu noktada işverenin artık İş Kanunu’nun 25/II-c maddesi gereğince, cinsel tacizde bulunan işçiyi derhal ve tazminatsız işten çıkarma hakkı olacaktır.
Yargıtay kararlarında SGK 44 çıkış kodu
Aşağıya, Yargıtay kararlarından alınmış ve işçinin cinsel taciz fiilini gerçekleştirmesi halinde işten çıkarılmasına dair önemli kararlardan bölümler ekliyorum. Bu fiiller aynı zamanda birer 44 çıkış kodu gerekçesi olacaktır:
- Somut olayda davacı tarafça tanık olarak dinlenmesini istediği kişilerden … görgüye dayalı beyanı olmamakla beraber davacının …’nin peşinden koştuğu ve taciz ettiğinin söylendiğini ifade etmiş, davalı tanıklarından … … ise davacının iş yerinde çalışan … …’a cinsel tacizde bulunduğunu duyduğunu, bu nedenle işten çıkarıldığını bildiğini ifade etmiş, diğer davalı tanığı … ise davacıyla konuştuğunda kendisine hitaben “yüz verseydi ben bununla birlikte olacaktım” diye söylediğini beyan etmişlerdir. Bu itibarla, dinlenen tüm tanık beyanları dikkate alındığında olayın doğrulandığı, davalı işveren feshinin haklı sebebe dayalı olduğu anlaşılmakla… (22 Hukuk, 2017/31029 K.)
- Somut uyuşmazlıkta, tacize uğradığını bildiren kadın işçi Y. nin iffetini ortaya koyarak davacıya bu çeşit ithamda bulunması için bir sebep bulunmadığı gibi, tanık F. nin de davalı ile bir husumeti olmadığı anlaşılmaktadır. Tüm bu sebeplerle davalı tanıklarının birbirini teyit eden beyanları karşısında işverence yapılan feshin İş Kanunu’nun 25/II-c maddesine göre haklı nedene dayandığı anlaşıldığından, davacının kıdem ve ihbar tazminatı taleplerinin reddine karar verilmesi gerekirken… (9 Hukuk, 2020/1819 K.)
- Somut olayda, davacı işçi davalı şirkette temizlik işçisi olarak çalışmakta iken, işyerinde bulunan kadın işçilere cinsel tacizde bulunduğundan iş sözleşmesi feshedilmiştir. Dosyaya sunulan şikâyet dilekçeleri ve tanık beyanlarından davacının, diğer işçilere ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayacak şekilde davrandığı anlaşılmıştır. İş sözleşmesi bu davranışları dikkate alınarak İş Kanunu’nun 25/II-c fıkrası gereğince feshin haklı nedene dayandığı kabul edilmelidir… (22 Hukuk, 2012/15052 K.)
- Dosya içerisinde bulunan cinsel tacize uğradığı ileri sürülen mağdurenin 18.07.2008 tarihli dilekçesinde davacının kendisine yönelik olarak ” çok güzelsin, seninle bir sene önce tanışmak isterdim, o zaman bekar olurdum ve seninle bir ilişkiye başlardım…” dediğini, sonrasında kendisinin ondan uzak durmaya başladığını, 11.07.2008 tarihinde kendisini ofise çağırdığını, zorla elini tutmaya çalıştığını ve kendisinin ona sözlü olduğunu, onun da evli olduğunu söylediğini, akşam kendisine “Yarın resmini getirmeyi unutma. İyi geceler” şeklinde mesaj çektiğini, ertesi gün tehdit ederek kimseye söyleme seni işten attırırım dediğini, … sana buradan ev tutarım dediğini, defalarca evine davet ettiğini, yemek yerken karşısına geçip dikkatli bir şekilde kendisine baktığını, rahatsız olduğunu vurguladığında kendisine “zaten pazartesi gideceksin, bırak da doya doya bakayım, senle biraz vakit geçirelim” dediğini, “kontörün yoksa alayım, ihtiyaçlarını karşılayayım” dediğini, karısını değil kendisini sevdiğini, karısıyla baba ve annesinin zoruyla evlendiğini söylediğini, defalarca cep telefonu ile kendisinin resmini çekmeye çalıştığını, .. elini tutmak istediğini, gözlerinin derinliklerinde kaybolduğunu söylediğini, ” benden hiç mi hoşlanmıyorsun, zaten hep çakallardan hoşlanırsın. Kesin sözlün de öyledir” dediğini… ifade ettiği anlaşılmıştır. Mağdurenin anılan dilekçesi içeriği ve bunu destekleyen tanık ifadelerine rağmen, mağdurenin karakol ve savcılığa şikâyet etmemesi nedeniyle işveren feshinin haklı olmadığı şeklindeki değerlendirme yerinde değildir. Davacının eylemlerinin 4857 Sayılı Yasanın 25/II-c maddesine uyduğu ve işverene derhal fesih hakkı verdiğinden… (9 Hukuk, 2012/12363 K.)
44 kod ile çıkarılan işçinin işsizlik maaşı hakkı
Şu yazımda, hangi SGK çıkış kodlarına işsizlik maaşı bağlandığını görebilirsiniz: https://mustafabaysal.com/hangi-sgk-cikis-kodlarina-issizlik-maasi-baglanir/
SGK 44 çıkış kodu ile çıkışı bildirilen kimseye, İşkur tarafından işsizlik maaşı bağlanmayacaktır.
SONUÇ
Her şeyden önce şunu özellikle vurgulamak isterim ki; hayatımıza yeni giren SGK 44 çıkış kodunu kullanmak için işverenlerin İKİ KERE düşünmesi gerekir.
Çünkü 44 çıkış kodu SGK tarafından açık bir şekilde “işçinin, işverenin başka bir işçisine cinsel tacizde bulunması” olarak tanımlanmıştır.
Bu kodu kullanmak isteyen işverenin elinde ciddi bilgiler olması ve her şeyin çok açık olması gerekir. Aksi takdirde, işçiye büyük bir iftira atılmış olacaktır.
Bu konuda şunu da son olarak belirtmek istiyorum ki; SGK bu 44 kod hatasından mutlaka dönmelidir. Kanaatimce; 29 kodun kaldırılması doğru bir adım olsa bile “işçinin cinsel tacizde bulunduğu” anlamına gelen bir kodun ihdas edilmiş olması büyük bir hatadır.
Düşünün ki işveren yanlışlıkla ya da belki bilerek, işçinin hiçbir suçu olmadığı halde, SGK’ya çıkış kodu olarak 44’ü bildirsin. Bu işçi için artık “tacizci” damgası vurulmuş demektir ve işçi tekrar işe girmek istediğinde, yeni işveren bu kodu gördüğü anda işçiyi işe alacak mıdır?
Bir an önce yeni bir düzenleme yapılmalı ve işçinin hayatında çok büyük sorunlara neden olabilecek bu yeni kod kaldırılmalı; bunun yerine daha AKILCI ve İNSANİ bir sistem getirilmelidir.
