Memuriyette yaş şartı

Memur olmak için bazı şartları taşımak gerekir ki; bu şartlardan birisi de yaştır. Ancak yaş şartı; özelliği itibariyle kafa karıştıran ve çoğu zaman yanlış bilinen bir konudur. Gelin, birlikte bakalım: Memurlukta yaş şartı var mı? Varsa, memur olmak için kaç yaşını geçmemek gerekir?

Memurlukta yaş şartı

Memur olmak için gereken genel şartlar 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 48’inci maddesinde sayılmış olup yaş şartının da burada bulunması gerekir.

Gerçekten de 48’inci maddenin birinci fıkrasının A/1 alt bendinde, memurluk genel şartlarından birisi olarak “Kanun’un 40’ıncı maddesindeki YAŞ ŞARTLARINI sağlamak” ifadesi yer alır. O halde, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 40’ıncı maddesine bakmanız icap eder.

657 sayılı Kanun’un 40’ıncı maddesi

40’ıncı maddenin başlığı “Memuriyete girişte yaş” olarak belirlenmiştir ve haliyle memurluk için gereken yaş şartının burada bulunması beklenir.

Bu maddeye göre “genel olarak 18 yaşını tamamlayanlar” devlet memuru olabilir. Maddede ayrıca 18 yaş altında olunan durumlarda nasıl memur olunabileceği bilgisi de verilmiştir. Bir meslek veya sanat okulunu bitirenlerden en az 15 yaşını doldurmuş olanlar, kazai rüşt kararı almak şartıyla devlet memuru olabilmektedir.

Görüleceği üzere; maddede memuriyete giriş için asgari yaş sınırı belirlenmiş olup AZAMİ yaş sınırı belirtilmemiştir.

Hangi memurluklarda yaş sınırı var?

Bu yazının konusu olan yaş sınırı, aslında ÜST yaş sınırını ifade etmektedir; çünkü insanların merak ettiği esas konu, memurluğa girişte üst yaş sınırıdır.

Ancak memuriyette üst yaş konusunun TEK ve herkes için geçerli bir cevabı olmaz. Sebebini birazdan izah edeceğim üzere, girilmek istenen memuriyet türüne göre üst yaş sınırları da değişmektedir.

O nedenle, yazının konusunu alt bölümlere ayırarak incelemek daha doğru olacaktır. Bu ayrım ise şöyle yapılabilir:

• KPSS B grubu / Düz memurluk
• KPSS A grubu / Kariyer memurluğu
• Öğretmenlik
• POMEM
• Sözleşmeli memurluk
• İtfaiye memurluğu

Yukarıdaki ayrımın nedeni, genel mevzuat yanında özel mevzuatla da birtakım düzenlemelerin yapılmış olmasıdır.

KPSS B grubunda yaş sınırı

KPSS B grubu olarak bilinen ve ÖSYM tarafından ataması yapılan memuriyetlerde üst yaş sınırı yoktur. Cumhurbaşkanlığı tarafından yürütülen Kamu Görevlerine İlk Defa Atanacaklar İçin Yapılacak Sınavlar Hakkında Genel Yönetmeliğin Ek Madde 3’ünde bu konu düzenlenmiştir.

Bu maddeye göre; kamu kurum ve kuruluşları, kanunlarda ya da kanunların bu konuya dair düzenleme yetkisi öngördüğü tüzük ve yönetmeliklerde yer alan özel hükümler haricinde, merkezi yerleştirme yapılmasını talep edecekleri kadro ve pozisyonlar için yaş sının tespit edemezler.

Yukarıdaki cümlenin özeti aslında şudur: Bir kanunda ya da tüzükte B grubu memuriyete girmek için özel bir yaş düzenlemesi varsa geçerlidir; yoksa giriş şartları içine üst yaş sınırı konulamaz.

KPSS A grubunda yaş sınırı

B grubunda yaş sınırı kural olarak bulunmamasına rağmen, A grubunda üst yaş sınırı bulunur. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun Ek Madde 40’ına göre; mesleğe özel yarışma sınavına tabi tutulmak suretiyle alınan kadrolara atanmak amacıyla kurumlarca yapılacak olan özel yarışma sınavlarına başvurularda üst yaş sınırı; özel mevzuatında yer alan yaş şartına ilişkin hükümlere bağlı kalınmaksızın giriş sınavının yapıldığı yılın ocak ayının birinci günü itibarıyla 35 yaşını doldurmamış olmak şeklinde uygulanır.

Görüleceği üzere, KPSS A grubu mesleklerle memuriyete giriş üst yaş sınırı 35 olarak uygulanmaktadır.

Öğretmenlikte yaş sınırı

Öğretmenliğe girişte de bir üst yaş sınırı bulunmaz. Aslında 2015’e kadar öğretmenler için 40 yaş üst sınırı vardı; ancak eski yönetmelikte yapılan bir değişiklikle bu yaş sınırı kaldırıldı.

Eski yönetmeliğin yerine getirilen 17/04/2015 tarihli Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinde de herhangi bir yaş sınırı getirilmedi. Haliyle, öğretmen olarak memuriyete giriş için belirlenmiş bir üst yaş sınırı yoktur.

POMEM girişte yaş sınırı

POMEM yani Polis Mesleki Eğitim Merkezi; ön lisans ya da lisans mezunu olanların başvurarak eğitim alıp polis olmaya hak kazandığı bir yerdir.

POMEM’e girişte yaş şartı 30 olarak uygulanmaktadır. Polis Meslek Eğitim Merkezleri Giriş Yönetmeliği’nin 8’inci maddesinin 1/d fıkrasına göre; POMEM’e başvurabilmek için adayın, sınavın yapıldığı yılın 1 Ocak tarihi itibariyle 30 yaşından gün almamış olması gerekir.

Sözleşmeli memuriyete girişte yaş şartı

Sözleşmeli memuriyete alımda üst yaş sınırı konulmasının önünde yasal bir engel yoktur; dolayısıyla bu tür sözleşmeli memur alımlarının özel olarak tetkik edilmesi gerekir.

İtfaiye memurluğunda yaş sınırı

Belediye İtfaiye Yönetmeliği’nin 15/A maddesine göre; belediyenin boş itfaiye eri kadrolarına atanacakları belirlemek üzere, öğrenim düzeyleri itibarıyla geçerliliği devam eden KPSS sonuçlarına göre yapılacak sıralama sonucu belirlenen adayların katılımı ile yapacağı yazılı veya sözlü sınav ile uygulamalı sınavın yapıldığı tarihte 30 yaşını doldurmamış olmak gerekir.

Bir başka deyişle; belediyenin kendi yapacağı sınavın tarihi itibariyle 30 yaş üst sınırı bulunmaktadır.

Memurlukta yaş şartı tablosu

Yukarıda yer alan bilgileri özet olarak aşağıdaki memurlukta yaş şartı tablosunda bulabilirsiniz:

Memuriyet türü	Üst yaş sınırı	Bilgi
KPSS B grubu	YOK	Özel olarak kanunda ya da tüzükte düzenleme varsa, üst yaş sınırı koyulabilir; ancak B grubu atamalarının neredeyse tamamı yaş sınırı olmaksızın yapılır.
KPSS A grubu	35	–
Öğretmenlik	YOK	2015 yılından bu yana üst yaş sınırı yok.
POMEM	30	–
Sözleşmeli memurluk	–	İlana çıkan kurum isterse koyabilir.
İtfaiye memurluğu	30	–

SONUÇ

Yukarıda da ifade ettiğim üzere; memurluğa girişte yaş sınırı konusu, memuriyetin nev’ine göre değişecektir.

Burada son olarak; yaptığım özel bir araştırma sonucu edindiğim istatistiki bilgiyi sizinle paylaşmak istiyorum. Aklınıza KPSS B grubu ile ilgili şöyle bir soru gelebilir: KPSS B grubunda yaş sınırı olmadığını ve fakat özel düzenlemelerle koyulabileceğini söylemiştik. Peki, ama örneğin en son yapılan ÖSYM atamasında KPSS B grubundan kaç kişi atandı ve bunun kaçında yaş sınırı yoktu?

Bunun için yapılan son atama olan KPSS 2023/1 atama kılavuzunu inceledim: https://www.osym.gov.tr/TR,25604/kpss-20231-bazi-kamu-kurum-ve-kuruluslarinin-kadro-ve-pozisyonlarina-yerlestirme-yapmak-icin-tercih-kilavuzu-ve-tablolar.html

Bu kılavuzda yalnızca LİSANS mezunlarını tetkik ettiğimde; 1.000 adet alım olduğunu ve yaş şartının hiçbirinde olmadığını gördüm.

Memurlukta yaş şartı ile ilgili sık sorulan sorular: