Memura tanınan ve mazerete dayalı olan izin haklarından birisi de yarım gün çalışmadır. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda yer alan yarım gün çalışma izni nedir? Memurun yarım gün çalışma şartları nelerdir?
Memurun yarım gün çalışma hakkı
Yarım gün çalışma hakkı, dayanağını 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 104’üncü maddesinden alan bir mazeret izni türüdür. Memurların mazeret izinleri ile ilgili daha önce ayrıntılı bir yazı kaleme almıştım: https://mustafabaysal.com/memur-mazeret-izinleri/
Yarım gün çalışma nedir?
Yarım gün çalışma ya da yarım çalışma, belirli şartlar oluştuğunda memura tanınan ve normal mesaisinin yarısını çalışma hakkı veren bir mazeret iznidir.
Yarım gün çalışma süresi
Devlet memuru doğum yaptığında yarım gün çalışma hakkına sahip olur. Yarım gün çalışma hakkının devam edeceği süre, memurun kaçıncı doğumu yaptığına göre değişir. Buna göre doğum yapan memur;
- İlk doğumda 2 ay
- İkinci doğumda 4 ay
- Üçüncü doğumda 6 ay
- Sonraki doğumlarda 6 ay
boyunca günlük çalışma süresinin yarısını çalışma hakkına sahiptir. İkiz veya üçüz gibi çoğul gebelik durumlarında yukarıdaki süreler 1’er ay eklenir.
Eğer doğan çocuk engelliyse ya da engellilik durumu sonradan tespit edilirse, yukarıdaki süreler her seferinde 12 ay olarak uygulanır.
Yarım gün çalışmada doğum sayısı
Burada dikkate alınması gereken rakam çocuk sayısı değil, doğum sayısı olmalıdır. Örneğin bir anne iki doğum yapmıştır; ama bir çocuğu doğum sırasında hayatını kaybetmiştir.
Bu anne yeni bir doğum yaptığında çocuk sayısı bir olmasına rağmen doğum sayısı iki olduğu için, üçüncü doğumunu yapmış olacak ve 6 ay yarım çalışma hakkına sahip olacaktır.
Evlat edinene yarım çalışma hakkı
Bu hak yalnızca doğum yapan memura verilmemiştir. Bizzat evlat edinen memur ya da eşi evlat edinen memur, evlat edinilen çocuk 3 yaşını doldurmamış ise, yarım çalışma hakkından yararlanabilir.
Evlat edinen memur da tıpkı doğum yapan memur gibi evlat edinme sayısına göre değişecek sürelerle bu haktan faydalanır.
Memurun yarım çalışma hakkı ne zaman başlar?
Yarım gün çalışma hakkı doğumdan itibaren başlamaz, analık izni bitiminden itibaren başlar. Memurun doğum yaptığı tarihten sonra 8 hafta geçince, analık izni bitiminde, yarım gün çalışma hakkı başlayacaktır.
Bir soru bir cevap:
Çocuk ölü doğarsa ya da hayatını kaybederse yarım çalışma ne olur?
Çocuğun ölü doğması durumunda yarım çalışma hakkı olmaz. Çocuk sonradan hayatını kaybederse, yarım çalışma sona erer.
Yarım gün çalışmada süt izni hakkı
Yarım gün çalışmada süt izni hakkı olmaz. Şu yazımda bunun nedenini izah etmiştim: https://mustafabaysal.com/memur-sut-izni
24 saat çalışılan işlerde yarım gün çalışma
Memurun yaptığı işin niteliğinden kaynaklanan sebeplerle çalışma süresi 24 saat olabilir. Bu ve buna benzer durumlarda memurun haftalık çalışma süresi üzerinden hareket edilmeli ve bu durumdaki memurun haftalık 20 saat çalışması sağlanmalıdır.
Yeni atanan memurun yarım gün çalışma hakkı
Yeni atanan memur da yarım çalışmadan faydalanabilir. Burada memurun doğum yaptığı tarihten sonra 8 haftalık süreden itibaren hesaplama yapılır ve örneğin yeni atanan memurun ikinci doğumuysa, memur bu süreden itibaren 4 ay geçmeden memuriyete atanmışsa, 4 ayı doluncaya kadar yarım çalışmadan yararlanır.
Yarım gün çalışma döneminde maaş alınır mı?
Evet, yarım gün çalışma hakkı bir tür mazeret izni olduğundan; memur bu dönemde yarım da çalışsa tam maaş alacaktır.
SONUÇ
Memurun yarım gün çalışma hakkı, doğum sonrası analık izninin bitimini müteakip verilen ve doğum sayısına göre süresi artan bir mazeret izni çeşididir.
Memurun yarım gün çalışma hakkı ile yarım zamanlı çalışma hakkını birbirine karıştırmamak gerekir. Yarım zamanlı çalışma hakkı ile ilgili şuradan bilgi edinebilirsiniz: https://mustafabaysal.com/dogum-sonrasi-yari-zamanli-calisma-nasil-olur/
