657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na tabi bir devlet memuru hastalanabilir ve istirahat raporu alabilir. Aynı memur yurtdışına çıkmak da isteyebilir. Peki, ama bunların ikisi aynı anda olabilir mi? Memur raporluyken yurtdışına çıkabilir mi?
Raporlu memurun yurtdışına çıkması
Memurun raporlu olması, doktor tarafından belirli bir süre istirahat etmesinin tavsiye edilmesi anlamına gelir. Böyle olunca memurun bu süre boyunca dinlenmesi beklenir; ancak bu dinlenmenin ne şekilde yapılacağı da bir kurala bağlanmamıştır. Haliyle memur, raporluyken seyahat etmek isteyebilir ya da seyahat etmek zorunda kalabilir.
Raporun izne çevrilmesi
Her şeyden önce bilinmesi gerekir ki; memurun aldığı sağlık raporu izne çevrilmedikçe bir anlam ifade etmez. Bir başka deyişle; sağlık raporları dolaylı bir kontrole tabidir.
Memurun aldığı her sağlık raporu da izne çevrilmez ve hangilerinin izne çevrilebileceği Cumhurbaşkanlığı tarafından çıkarılan “Devlet Memurlarına Verilecek Hastalık Raporları ile Hastalık ve Refakat İznine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” hükümleriyle belirlenmiştir.
Şu yazımda (https://mustafabaysal.com/memur-il-disindan-rapor/) hangi istirahat raporlarının izne çevrileceğini yazmış olsam da kısaca tekrarlamam gerekirse, memurun aldığı istirahat raporunun izne çevrilmesi hususu şöyle özetlenebilir:
- Rapor memurun görev mahallinden alınmalıdır.
- Görev mahalli haricinde; memurun sevk edildiği yerden alınmalıdır.
- Yine görev mahalli haricinde; memurun geçici görevle bulunduğu yerden alınmalıdır.
- Görev mahalli haricinde; memurun yıllık izin gibi bir kanuni iznini geçirmekte olduğu yerden alınmalıdır.
- Eğer yukarıdaki hallerin hiçbirisi yoksa, memurun görev mahalli dışından ACİL’den rapor alması gerekir.
Görüleceği üzere; memurun her yerden ve her zaman aldığı istirahat raporları izne çevrilmeyecektir. Ayrıca bu raporların alındığı sağlık kuruluşunun da Sosyal Güvenlik Kurumu ile anlaşmalı bir sağlık kuruluşu olması icap eder: https://mustafabaysal.com/memur-ozel-muayenehane-rapor/
Memur yurtdışına çıkarken izin alır mı?
Raporluyken yurtdışına çıkmak konusunu anlamak için öncelikle başka bir hususun açıklığa kavuşturulması gerekir. Memurun yurtdışına çıkarken izin almasının gerekip gerekmediğini daha önce kaleme almıştım: https://mustafabaysal.com/memur-izin-almadan-yurtdisina-cikabilir-mi/
Kural olarak, memurun yurtdışına çıkarken hiçbir yerden izin alması gerekmez. Bunun istisnası, kurumun iç mevzuatında buna dair emredici bir hüküm bulunmasıdır.
Bir başka deyişle; memurun tabi olduğu özel mevzuatta yurtdışına çıkış için izin alınması istenmemişse, memurlar kurumlarından ve amirlerinden izin almaksızın yurtdışına çıkabilir. Hatta memur isterse mesaiden sonra yurtdışına uçar ve mesai başlangıcına geri döner.
Raporluyken yurtdışına çıkmak yasak mı?
O halde ilk olarak, memurun yurtdışına çıkmak için kurumundan izin almasının kural olarak gerekmediğini ortaya koyduk. Gelelim, ikinci soruya: Memur raporluyken yurtdışına çıkabilir mi?
İlk bakışta bu soruya düz mantıkla, çıkamayacağı söylenebilir. Öyle ya; memur madem rahatsızlanmış, nasıl olur da yurtdışına çıkabilir?
Bu soru vicdanen ya da mantıken bazen doğru olsa da teknik olarak anlamsızdır. Memurun istirahat raporunda onun nasıl istirahat etmesi gerektiği yazmaz. Örneğin raporda memurun evinden çıkmaması gerektiği ya da bulunduğu şehir sınırlarında kalması gerektiği gibi hükümler olmaz.
Eğer memurun aldığı istirahat raporu yukarıda belirttiğim Cumhurbaşkanlığı yönetmeliğine de uygunsa ve izne çevrilmişse, memur artık kanuni izinli demektir. Memur, kanuni iznini istediği yerde geçirebilmelidir.
Rapor alıp yurtdışına çıkan memura soruşturma açılabilir
Hem yukarıda memurun rapor alıp yurtdışına gidebileceğini yazıyorum hem de bu memura kurumunun soruşturma açabileceğini söylüyorum; burada bir çelişki yok mu?
Aslında yok; çünkü kurumun buradaki soruşturma yapma sebebi memurun yurtdışına çıkması değil, aldığı raporun “sahte” olduğunu düşünmesi olacaktır.
Şu yazımda izah ettiğim üzere; amiri memurun aldığı raporun fenne aykırı olduğunu düşünüyorsa, memuru hakem hastaneye sevk ederek raporun doğruluğunu teyit ettirmek hakkına sahiptir: https://mustafabaysal.com/memurun-hakem-hastaneye-sevk-edilmesi/
İşte burada memurun rapor alıp yurtdışına gitmesi, amirin dikkatini celp edebilir ve raporluyken yurtdışına çıkmayı amir, raporun sahteliğine dair bir karine olarak değerlendirebilir. Bu durumda; nihai kararı hakem hastane verecek ve memurun durumu da buna göre belirlenecektir.
SONUÇ
Memur rapor alıp yurt dışına çıkabilir mi? Evet çıkabilir. Kurumu rapor alıp yurtdışına çıkan memura soruşturma açabilir mi? Evet, açabilir.
Birbiriyle çelişir gibi görünen bu iki cevap aslında birbirini tamamlar. Şöyle ki; memurun raporluyken yurtdışına çıkmasının önünde hiçbir engel yoktur. Yeter ki bu rapor, kurumu tarafından izne çevrilmiş olsun.
Fakat izne çevrilen raporu müteakip memur yurtdışına çıkarsa, amiri tarafından bu durum pekâlâ sorgulanabilir ve alınan raporun fenne aykırı olduğu iddiasıyla memur hakem hastaneye sevk edilebilir. Uygulamada bu duruma sık rastlanmadığını söylemek mümkün olsa da böyle bir ihtimalin varlığından haberdar olmak da yararlı olacaktır.
Memurun aldığı raporun sahte olduğu ortaya çıkarsa hangi cezayı alabileceğini merak ediyorsanız, şu yazıma göz atabilirsiniz: Usulsüz rapor alan memura disiplin cezası
