Büyük çoğunluğu Müslüman olan ülkemizde, Müslümanların en önemli ibadetlerinden birisi de namazdır. Namaz ibadeti içinde bir tanesi vardır ki; bunun cemaatle kılınması gerekir. Peki, ama memurlara Cuma namazı izni var mı?
Memurların Cuma namazı
Cuma namazının farzlarından birisi de cemaatle kılınmasıdır. Bir başka deyişle, Cuma namazı bireysel olarak yerine getirilebilecek bir ibadet değildir. Böyle olunca, erkek memurların Cuma namazına gitmek için izin istemeleri son derece normaldir.
Cuma namazı izni
Ne 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda ne de başkaca bir kanun metninde, doğrudan ifade edilen bir Cuma namazı izni söz konusu değildir. Ancak zaman içinde, memurlardan gelen yoğun talepler üzerine, özel düzenlemelerde konu ele alınmıştır.
Cuma namazı genelgesi
Konuyla ilgili ilk yasal düzenleme bir başbakanlık genelgesi ile ve 2016 senesinde yapılmıştır. 08/01/2016 tarih ve 29587 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2016/1 sayılı “Cuma İzni İle İlgili Başbakanlık Genelgesi” memurların Cuma namazı iznine dair şu hükmü getirmiştir:
“Anayasa ve ilgili mevzuatla güvence altına alınan dini inanç hürriyetinin bir gereği olarak; Cuma Namazı saatinin mesai saatine denk gelmesi halinde, kamu kurum ve kuruluşlarında çalışanlardan isteyenlere mesai kaybına neden olmaksızın izin verilir”.
Akıllara şöyle bir soru gelebilir: 2016’da yayımlanmış bu genelge halen yürürlükte midir? Cevabı “Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2024 ve 2025 Yıllarını Kapsayan 7. Dönem Toplu Sözleşme”de bulabiliriz. Sözleşmeye göre, 2016/1 sayılı genelgenin uygulanmasına devam edilmektedir.

Cuma namazına giden memurun mesaisi
Yukarıda yazılı genelge hükmünden da anlaşılacağı üzere, Cuma namazına giden memurun mesaisinde bir kesinti yapılmaz ve bu süre mesai süresinden sayılır.
Örneğin 08:00-12:00 ve 13:00-17:00 saatleri arasında görev yapan bir memur, Cuma günü 13:30’a kadar Cuma namazı nedeniyle dışarıda olsa bile, bu yarım saatte memur çalışmış kabul edilecektir.
MEB Cuma namazı izni genelgesi
Yukarıda bahsettiğim Başbakanlık genelgesinin yayımlanmasını müteakiben 12/01/2016 tarihinde de Milli Eğitim Bakanlığı tarafından bir genel yazı yayımlanmış ve tüm il milli eğitim müdürlüklerine gönderilmiştir. Aşağıda bu yazının ekran görüntüsünü bulabilirsiniz:

Öğretmenler Cuma namazına gidebilir mi?
Yukarıda ekran görüntüsü yer alan MEB yazısından da anlaşılacağı üzere, Milli Eğitim Bakanlığı hem devlet okullarında hem de özel okullarda, eğitim ve öğretimi aksatmadan gerekli tedbirlerin alınmasını, mesai saatlerinin Cuma namazına göre ayarlanmasını istemektedir.
Zaten Başbakanlık Genelgesi incelendiğinde de herhangi bir istisna kadroya yer vermediği ve tüm memurları kapsadığı görülür. Bir başka deyişle öğretmenin Cuma namazı saatine dersi koyulsa ve bu öğretmen Cuma namazına gitse, görev yerini terk etmiş sayılmayacaktır.
Bu nedenle özellikle okul idarecilerinin, öğretmenlerinin hassasiyetlerini dikkate alarak ve mümkünse onlarla konuşarak ders programını hazırlaması ya da Cuma günlerine özel olmak üzere öğle tatili süresini değiştirmesi son derece önemlidir.

SONUÇ
Memurlara Cuma namazı izni var mı? 2016/1 sayılı Başbakanlık Genelgesi halen yürürlükte olduğu için evet, hem de tüm memurlar için, Cuma namazı izni vardır.
İster öğretmen olsun, ister polis ve isterse de vergi dairesi memuru; her memurun objektif zorunluluk halleri haricinde, Cuma namazına gitme ve gerekirse mesaisine geç dönme hakkı mevcuttur.
Ancak böylesine önemli bir konunun genelge ile düzenlenmiş olması kanaatimce kabul edilemez. Kanun ve hatta anayasa çerçevesinde genel bir düzenleme yapılması ve memurların inanç hak ve özgürlüklerinin güvence altına alınması önem arz eder.
Özel sektörde Cuma namazı izni olup olmadığını ise bir başka yazımda izah etmiştim: https://mustafabaysal.com/isciye-cuma-namazi-izni-var-mi/
Memurlara Cuma namazı izni ile ilgili sık sorulan sorular:
Memur Cuma izni kaç saat?
Böyle bir süre kesinlikle yoktur. Bunun yerine şu şekilde düşünülmelidir: Cuma namazı öğle tatilinden önce başlıyorsa, memurun erken çıkma hakkı vardır. Benzer şekilde, Cuma namazının bitiş saati öğle tatilinin bitiş saatini geçiyorsa, memurun mesaisine geç dönme hakkı vardır. Burada her iki durumda da hızlı hareket etmek doğru olacaktır.
Cuma namazı yasal mı?
Buradaki yasallıktan kasıt; memurlara izin verilip verilmeyeceği ise, 2016/1 sayılı Başbakanlık genelgesi ile bu izin verilmiştir.
İyi günler, resmi kurumlarda kurum amiri kadrolu memurun hafta sonu olan izin günlerini süresiz olarak değiştirebilir mi? Yani sürekli olarak haftalık iznini hafta içi kullandirabilir mi?
Merhaba, bu konuda hangi kurum ya da hangi görev olduğuna göre cevap değişir. Ayrıca bu tür uygulamalarda objektif kriterler ve somut gerekçeler ile eşit davranma yükümlülüğü de dikkate alınır. Dolayısıyla, sorduğunuz sorunun tek bir cevabı bulunmaz Murat bey.