Devlet memurlarının sahip olduğu izin türlerinden birisi de mazeret izinleri olup bunlar içinde önemli bir tanesi de evlilik iznidir. Peki, memur evlilik izni kaç gündür ve memur evlilik izni ne zaman başlar?
Memur evlilik izni
Evlilik insan hayatında, normal şartlar altında, sık yaşanmayacak bir olay olup çoğu zaman bir defa olması beklenir. Böyle olunca, gerek evlilik öncesi ve gerekse evlilik sonrası hazırlıklar ve yapılacak işler gündeme gelir.
Bu hususu öngören kanun koyucu da 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda memurlar için evlilik izni hakkı vermiştir.
Bir tür mazeret izni olan evlilik izninin İş Kanunu’na tabi işçiler için de varit olduğunu daha önce yazmıştım: https://mustafabaysal.com/isci-icin-evlilik-izni-kac-gundur/
Memurlar için mazeret izinleri
Evlilik izni diye bir izin türü aslında bulunmaz. Bunun aslı ve doğrusu mazeret izni olup Devlet Memurları Kanunu’nda yazılı çok sayıda mazeret izni türü vardır. Bunlardan birisi de evlenen memurun hak ettiği mazeret iznidir.
Doğum izninden süt iznine kadar birçok kalemde mevcut olan mazeret izinlerinin tamamını merak ediyorsanız, şu yazıma göz atabilirsiniz: https://mustafabaysal.com/memur-mazeret-izinleri/
Memurun evlilik izni ne kadar?
Memurun evlilik izni 7 gündür. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 104’üncü maddesinde düzenlenen bu hak sadece memurun kendisi ile ilgili tanınmamıştır.
Memur evlilik izni kimleri için verilir?
104’üncü maddede açıkça ifade edildiği üzere, memura evlilik izni yalnızca kendisinin evlenmesi üzerine verilmez ve memurun çocuğunun evlenmesi halinde de bu izin verilir.
Evlilik izni memura, çocuğu hariç başka bir akrabasının evlenmesi durumunda verilmez: https://mustafabaysal.com/akraba-dugun-izni/
Memur evlilik izni istediği zaman kullanabilir mi?
Öyle ya; memur bugün evlenir ve fakat evlilik iznini bir ay sonra kullanmak isteyebilir. Örneğin memurun balayı planı evlilikten hemen sonrasını değil de çok daha sonrasını kapsayabilir ya da memurun nikâh tarihi ile düğün tarihi birbirine uzak olabilir.
Evlilik izni nikâh tarihinden kaç gün sonra kullanılabilir?
Bu durumda akla şöyle bir soru gelebilir: Nikâh tarihi ile düğün tarihi farklı ise memur, evlilik izni için hangi tarihi esas almalı?
Benzer şekilde şu soru da gündeme gelecektir: Evlilik izni istenildiği zaman kullanılabilir mi?
Bu iki sorunun cevabı doğrudan 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda yer almaz. Ancak mülga Devlet Personel Başkanlığı’nın bir görüşü bizi doğru cevaba götürebilir:
“… Evlilik sebebine dayalı olarak verilen mazeret izninin, resmi nikâhın gerçekleştiği tarihten, ancak nikâh ve düğünün farklı tarihlerde yapılması durumunda, memurun tercihi de göz önünde bulundurularak resmi nikâh yahut düğün tarihinden … itibaren başlamak suretiyle kullandırılmasının uygun olacağı düşünülmektedir…” (Mülga DPB, 18/05/2011-9645 K.).
Konunun daha iyi anlaşılması için bazı kurumların izin mevzuatlarını incelediğimizde, karşımıza şu tür hükümler çıkmaktadır:
“… Memura, isteği üzerine kendisinin veya çocuğunun evlenmesi halinde resmi nikâh tarihinden (düğünün nikâhtan sonra yapılması durumunda nikâh tarihinden) itibaren yedi gün izin verilir…” (Sosyal Güvenlik Kurumu İzin Yönergesi, Madde 17).
“… Bu iznin olayın gerçekleştiği tarihten itibaren kullanılması gerekmektedir…” (Adana Alparslan Türkeş Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Akademik ve İdari Personel İzin Yönergesi, Madde 16).
“… İzinlerin olayın vukuu bulduğu tarihlerde kullanılması esastır…” (Maliye Bakanlığı Yıllık, Mazeret, Hastalık, Aylıksız ve Refakat İzinlerinin Kullanım Usul ve Esasları, Madde 2.1).
“… Mazeret izinleri mazeretin oluştuğu tarihte kullanılır (Hafta tatili ve bayram tatilleri dahil)…” (Elektrik Üretim A.Ş. Genel Müdürlüğü İnsan Kaynakları Daire Başkanlığı, Madde 4.33).
“… Bu fıkrada sayılı izinler, olayın vuku bulduğu tarihten itibaren kullanılmaya başlanır…” (Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu İzin Genelgesi, Madde 7).
SONUÇ
Göreceğiniz üzere memur evlilik izninin süresi 7 gündür; ancak bu sürenin ne zaman başlaması gerektiği konusunda görüş birliği yoktur.
Şahsi kanaatimce bu hususta öncelikle ve mevcutsa, kurum içi düzenlemeler dikkate alınmalıdır. Hemen yukarıdaki örnek kurum için mevzuat metinlerinde olduğu gibi, evlilik izninin ne zaman başlayacağı belirtilmişse, artık bu tarihin esas alınması gerekir.
Eğer memurun evlilik izninin ne zaman başlayacağına dair bir kurum için düzenleme yoksa tavsiyem odur ki; yazımda belirttiğim mülga DPB görüşü son derece makul ve mantıklıdır.
Yine kanaatimce; kurum içi düzenleme olmadığı müddetçe, evlilik izninin nikâh ya da düğün tarihini geçecek şekilde başlatılması mümkün olmaz. Yani evlilik izninin istenildiği zaman kullanılabileceğini söyleyemeyiz.
Son olarak eğer işçi ve memur arasındaki izin farklarını merak ediyorsanız, şu yazıma bakabilirsiniz: https://mustafabaysal.com/memur-isci-farki/
Sık sorulan sorular:
Evlenen memura kaç gün izin verilir?
Evlenen memura 7 gün izin verilir.
Memur evlilik izni ne zaman başlar?
Kurum için özel bir düzenleme varsa, bu düzenlemedeki emredici kural uygulanır. Yoksa, nikâh ve evlilik tarihlerinden GEÇ olan tarihten itibaren başlaması gerekir. Memurun bunlar arasında özel bir tercihi varsa, kanaatimce zorluk çıkarmadan memurun seçtiği tarihten itibaren de evlilik izni başlatılabilir.
Evlilik izni için 1 yıl şart mı?
Hayır, isterse 1 günlük memur olsun, yine de evlilik izni kullanma hakkı olacaktır.
Evlilik iznine hafta sonu dâhil mi?
Evet, bu konuda Devlet Memurları Kanunu istisna getirmemiştir ve 7 günlük süre art arda sayılmalıdır.
