İstifa eden işçinin iş arama izni var mı?

İstifa eden işçi, yeni iş arama izni kullanabilir mi?

İş arama izni, işten ayrılması kesinleşen ve ihbar süresi kullanmakta olan işçiye tanınmış bir haktır. Günde en az 2 saat belirlenen bu izinle, işçinin yeni bir iş aramasına imkan verilmek istenmiştir. Peki ama işçi kendisi işten ayrılmışsa yani istifa etmişse ve hatta yeni bir iş bulmuşsa, yine de iş arama izni kullanabilir mi?

İş arama izni nedir ve nasıl hesaplanır?

Bu konuda daha önce oldukça ayrıntılı bir yazı yayımlamıştım. Çok kısa hatırlatmam gerekirse iş arama izni; ihbar önelini kullanmakta olan işçiye günde en az iki saat verilmesi zorunlu olan bir izindir. Bu izin, toplu olarak da kullanılmaktadır. İşveren, işçisine bu izni kullandırmazsa parasını ödemek zorundadır. İzni kullandırmadığı gibi bir de çalıştırırsa, normal bir saatlik ücretinin dışında bir de yüzde yüz zamlı ücret ödemek zorunda kalır ve işçiye, bir saatlik çalışması karşılığında toplam 3 saatlik ücret öder.

İş arama izni ile ilgili bilinmesi gerekenler neler?

Bunları maddeler halinde sıralayalım:

• Yeni iş arama izni, kamu düzeniyle ilgilidir. İşveren ve işçi anlaşsalar bile, sözleşmeye bu izni ortadan kaldıran ya da azaltan hükümler koyamazlar.
• İş arama izni, taraflarca anlaşılarak artırılabilir. İhbar süreleri de artırılmışsa, bu ihbar süresi boyunca iş arama izni verilmesi gerekir.
• İş arama izni toplu kullanılacaksa, bunun işten ayrılacağı günün öncesine denk getirilmesi gerekir.

İşçinin istifa etmesi halinde iş arama izni

İlk bakışta, bunun mantıksız olduğu düşünülebilir. Öyle ya; işçi kendisi işten ayrıldığına göre, neden bir de iş arama izni kullansın ki? Hatta işçinin yeni bir iş bulduğu için işinden istifa ettiğini ve ihbar süresini kullandığını düşünelim. Bu durumda bile, işçi yeni iş arama izni hakkına sahip midir?

Bu soruların cevabı kesinlikle Evet’tir. Önce şu Yargıtay kararına bakalım: “İşçinin, bildirim süresi tanımak suretiyle fesih yoluna gitmesi halinde de, işverence yeni iş arama izni VERİLMESİ GEREKİR. Gerçekten Yasada sadece bildirim süresinden söz edilmiş, bu süreyi işçinin ya da işverenin tanımış olması arasında AYRIM YAPILMAMIŞTIR. İşçinin ihbar öneli tanımak suretiyle feshinden sonra da iş arama ihtiyacı DEVAM EDEBİLECEKTİR. Hatta işçi bu arada yeni bir iş bulmuş olsa dahi, iş arama ihtiyacı devam eder. Çünkü iş arama iznini değerlendirerek daha iyi bir iş bulma İMKANINA KAVUŞABİLECEKTİR.” (9 Hukuk Dairesi, 2011/53717 E.)

Görüleceği üzere; iş akdini sona erdirecek olan taraf işçi de olsa, bu işçiye iş arama izni kullandırılması yasal bir zorunluluktur.

SONUÇ

İş arama izninin ön şartı, bildirim sürelerinin kullanılıyor olmasıdır. Bir başka deyişle, işçinin ihbar süresi kullandığı her durumda; ister işçi istifa etmiş olsun, isterse işveren onu çıkarıyor olsun, bu işçiye yeni iş arama izni kullandırılması şarttır.

Hatta işveren, işçinin yeni bir iş bulduğunu bilse dahi, yine de ihbar süresini kullanan işçiye bu iş arama izni kullandırmak zorundadır.

İstifa eden işçi de, ihbar süresi kullanmaktaysa yani iş sözleşmesi, İş Kanununun 17nci maddesine göre bildirimli olarak sona eriyorsa, iş arama izni kullanabilecektir.