Ara dinlenmesi en çok kaç saat olabilir?
Ara dinlenmesi ya da mola, İş Kanununun işçiye tanıdığı haklardan biridir. Bunun süresinin en az ne kadar olması gerektiği kanunla belirlenmiştir. Ancak üst sınırı belirtilmemiştir? O halde işveren, işçisine gün içerisinde defalarca ve uzun sürelerle ara dinlenmesi kullandırabilir mi?
Ara dinlenmesi süreleri
İşçiye günlük verilmesi gereken en az ara dinlenme süreleri belirlenmiş olduğundan, kural olarak işverenin işçilerine asgari ara dinlenmesini sağlaması beklenir. Buna göre; 4 saat ve daha az süren işlerde en az 15 dakika, 4 saat ile 7,5 saat arasında süren işlerde en az yarım saat ve 7,5 saati aşan çalışmalarda en az 1 saat ara dinlenmesi verilmesi zorunludur.
Kural olarak bölünmeden tek seferde kullandırılması gereken bu mola süreleri, işin niteliği öyle gerektiriyorsa bölünebilmektedir. Ara dinlenmeleri çalışma süresinden sayılmamaktadır.
Ara dinlenmelerinin uzun tutulması
Bu yazıyı yazma sebebim, uzun tutulan ara dinlenme süreleridir. Konuyu bir örnekle daha net açıklamak isterim. Örneğin bir işyerinde işçinin sabah 08:00’de iş başı yaptığını varsayalım. Bu işçi 08:00-10:00, 14:00-16:00 ve 18:00-21:30 saatleri arasında toplam 7,5 saat çalıştırılmakta ve aradaki zamanlarda serbest bırakılmaktadır. Böyle bir çalışma sistemi mümkün olabilir mi?
Mola zamanlarında işçi ne yapıyor?
Burada eğer işçi bu mola zamanlarında işyerinden ayrılamıyorsa, serbestçe ve dilediği gibi davranamıyorsa zaten bir ara dinlenmesinden söz edemeyiz. Ama işçi bu mola zamanlarında özgürce hareket edebiliyorsa ne olacak? Bu noktada devreye başka bir kural girmektedir. Bu kural ise, iki vardiya arasındaki dinlenme süresiyle ilgilidir.
İki vardiya arasında dinlenme süresi
Postalar Halinde İşçi Çalıştırılarak Yürütülen İşlerde Çalışmalara İlişkin Özel Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 9uncu maddesine göre, iki vardiya arasındaki dinlenme süresinin en az 11 saat olması gerekir. Evet, bu yönetmeliğin vardiya usulüyle çalışan işyerleri için düzenlemeler getirdiğinin farkındayım; ama vardiya usulüyle çalışmasa bile, her işçiye bu hükmün kıyasen uygulanabileceği kanaatindeyim.
Bu halde işçinin bir günün mesaisini tamamlayıp diğer mesaiye gelmesi arasında en az 11 saat geçmesi gerekmektedir. Yukarıdaki örnekte işçi 21:30’da mesaisini tamamlamakta ve tam olarak 10,5 saat sonra tekrar başlamaktadır. Bu ise mümkün değildir. Çünkü işçinin en az 11 saat dinlenmesi sağlanmamıştır.
SONUÇ
Ara dinlenmelerinin uzun tutulması ya da aralıklı olarak verilmesini iki husus açısından değerlendirmek gerekir. İlk olarak; eğer bu mola zamanlarında işçi serbestçe hareket edemiyor, dilediği gibi işyerinden ayrılamıyorsa bunun ara dinlenmesi olarak kabul edilmesi zaten düşünülemez.
Ancak işçi bu mola sürelerinde serbestçe hareket etse bile, işçinin mesaisini bitirdiği saat ile bir sonraki gün mesaiye geldiği saat arasında en az 11 saat olması gerekir. Öyleyse şu sonuca varabiliriz:
- İşçilere ara dinlenmesi aralıklı olarak da kullandırılabilir
- Ara dinlenmesi için öngörülmüş bir “en çok/azami” süre yoktur.
- Önemli olan; işçinin bu uzun ara dinlenmelerinde serbestçe hareket etme özgürlüğünün olması ve işçinin iki vardiyası arasında en az 11 saat geçmiş olmasıdır.
Merhaba Mustafa bey ben 3 yıldır ayda 2 hafta akşam 18:00 iş başı sabah 04.00 da paydos ediyoruz günlük 15 şer dakikadan 2 kere çay molası yarım saat yemek molasında cikiyoruz yani 7 buçuk saatin üstünde çalışıyoruz hatta geçen sene 3 ay boyunca gecede tutuldum şirket aracıyla arkadaşlarımı evlerine bıraktım ağır sanayide çalışıyorum metal kaynak fabrikada toplam 60 sin üzerinde kaçak göçmenler calisiyor hatta yetmezmiş gibi fabrikaya kaçak kat yapıldı sürekli sallantı var çalıştığımız alanda ve gece farkı alamiyoruz haklı fesih sebemidir teşekkür ederim şimdi den
Merhaba. Bahsettiğiniz durumlar haklı fesih sebebi gibi duruyor; ama bir avukattan destek almanızı öneririm. Böylece hata ihtimalini azaltmış olursunuz.
Merhabalar,
iki vardiya usulü 08:00 / 16:00 ve 00:00 / 08:00 saatleri arasında 6 gündüz vardiyası, 6 gece vardiyası olacak şekilde çalışıyorum.
Gündüz vardiyasından gece vardiyasına geçişte Cumartesi saat 16:00 da çıkıp Pazar günü saat 00:00 da diğer haftanın vardiyasına başlıyorum.
Arada 32 saatlik bir zaman var ancak sosyal hayat diye bir şey kalmadı. bu çalışma düzeni iş kanununa uygun mudur.
Merhaba, arada en az 24 olduğu müddetçe yasal olarak sorun yok demektir: Vardiyalı çalışmada hafta tatili nasıl kullandırılır?
Mustafa bey merhaba,
16:00-01:00 arası çalışıyorum. Bu saatler gece vardiyası mı olarak mı sayılır yoksa akşam vardiyası olarak mı? Şimdiden teşekkür ederim.
Merhaba, ara dinlenmesini tam olarak hangi saatler arasında veriyorsunuz?
Selamlar.güvenlik görevlisiyim.joker olarak yazmışlar. /16;00/24:00 vardiyasından çıkıp 08:00/16:00 vardiyasina giriyorum.16da çıkıp tekrar 24:00/08:00 e vardiyasina giriyorum.yani ,iki vardiya arası 11 saatin altında 8 saat dinlenme oluyor haftada 2 kere.ancak haftalık çalışmam yine 45 saat.bu durumda fazla. Çalışma ücreti almaya hak kazanirmiyim?
Haftalık çalışma süreniz 45 saati aşmasa da günlük çalışma sürenizin 11 saati aşması halinde, 11 saatin üzerindeki süreler için fazla mesai ücreti hak edersiniz. Sizin durumunuzda, bir gün içinde bu şekilde çalışma sürelerinizi değerlendirmeniz gerekir.
Merhaba Mustafa Bey. İşveren fazla mesaiye kalınacağını en geç ne zaman bildirmeli. Bazen aynı gün hatta eve gittikten sonra bildirim yapılıyor. Böyle olunca bütün planlarımız alt üst oluyor.
Mustafa bey merhaba 3lu vardiya sisteminde gece vardiyasi tatilinden sonra 4/12 vardiyasina gecmem gerek ama eksik elemandan dolayi Örneğin; 1 gun gunduze gelip sonta 4/12 vardiyasina gecilmesi isverence yasalmidir. Bu olay surekli tekrarlanmaktadir.
Mustafa bey merhaba sabah7 akşam15 vardiyası çalışıyorum ama 4saat fazla mesai yapıp 19 da çıkıyoruz mesai saatleri içerisinde 15 dakika mola veriliyor bizden yarım saat kesiyorlar sizce doğrumudur şimdiden teşekkür ederim
Merhaba, işin doğrusu ne kadar ara dinlenmesi yapıyorsanız, tam olarak o kadar sürenin kesilmesidir Hüsniye hanım.
Merhaba,
Yapılan çalışmanın Vardiyalı çalışma olarak kabul edilebilmesi için işyerinin 24 saat kesintisiz çalışması şartı var mı?
“Ancak örneğin günün 16 saati çalışan bir un fabrikasında, elbette ki 2 vardiya çalışılması mümkündür.”
Bu tür çalışma şekli vardiyalı çalışma olarak kabul edilip, 24 saat üzerinden 3 vardiya yapılan çalışmalar da ödenen vardiya primi ödenir mi?
Merhaba, hayır uygulamada buna vardiya denilse de; 24 saatlik çalışmadaki gibi üç vardiya yapılması gerekmez. Ayrıca 24 saatlik çalışmalarda ödenmesi gereken bir vardiya primi uygulaması İş Kanunu’nda yoktur. Eğer başkaca bir yerde varsa, TİS gibi, o zaman da o metindeki hükümlere bakmak gerekir.
Merhabalar vardiyalı sistemde çalışıyorum sabah 7 de servis alıyor 8 iş başı 16 paydos mola sürem yasal olarak nwkadar
Mrh ozel bi sirketin kamu bir sirketinde ozel güvenlik gorevlisiyim sabah 9 aksam 17.30 oglen 13.30 22 olarak iki vardiya seklinde calisiyoruz 3 yila kadar 1.30 dk mola yapiyorduk ama suan değiştirdiler 1 saat mola suresine düşürüldü yarim saat yemek yarim saat cay molasi sekline dönüldü bu calisma saatlerine gore normalde hakkimiz is kanununda kac saat mola yapmamiz gerekiyor bilgilendirirseniz cok memnun simdiden tesekkurler…
Merhaba,
08.00 -17.30 arası mesai saatlerimiz
1 saatlik yemek arasina ek olarak 15 dakika öğleden önce 15 dakika öğleden sonra 2 adet molamız var. Fakat ben ne cay ne kahve ne de sigara içiyorum ve mola yapmıyorum. bu yarim saatlik arayı kullanmıyorum. 30 dakikalık molamı kullanmadığım için erken çıkmam söz konusu olabilir mi? Bunun için yapabileceğim bir şey var mıdır?
Merhaba. Hayır, işveren tarafından size sağlanan bu ara dinlenmesine uymanız gerekir. Kullanmazsanız bile, erken çıkma hakkınız gündeme gelmeyecektir.
Merhaba Ben 3 vardiya seklinde calisiyorum 08:00-16:00 16:00-24:00 !
24:00-08:00 seklinde calismaktayim mola saatleri 10:00- 10:15 cay molasi
12:30 – 13:00 yemek molasi 16:00 is bitisi yemek ve is bitisi arasinda
ara dinlenme yok 16:00. 24:00 vardiyasinda 17:30 – 18:00 arasinda yemek 21:30 21:45 arasi cay 24:00 is bitisi 24:00 08:00 vardiyasinda 03:00 03:30 arasinda yemek 05:00 05:15 cay molasi but normal mi bilginiz olan varmi
Simdi den tesekkur ederim
Mrb Zeynel bey ben doğum izindeyim ve 10 ekimde iş başı yapacagim doğum sonrası yarı zamanlı çalışacağım yalnız aklıma takılan bir soru var aydinlatabilirseniZ çok sevinirim .haftalık 45 saatin yarısı 22.5 saat çalışmaya göre günlük 4 saat çalışıyorum diyelim mola hakkımı 15 dakika verirse paydos edeceğim saat 4 saat 15 dakikadan sonrası mı yoksa 15 dakika 4 saatin zaten içerisinde mi .
Birde işveren 4 saat çalışan işçinin 15 dakika dinlenme diliminin 1 saate çıkarma lüksü var mıdır?
Merhaba. Açıkçası evet, işveren bu ara dinlenmesini 1 saate de çıkarabilir; ama bunu işçinin aleyhine yaptığı anlaşılırsa, bu işçi bakımından bir haklı fesih sebebi olabilir. Yine de öncesinde, işverene yazılı başvurup ara dinlenmesinin normale çekilmesi istenmelidir. 4 saat net çalışacaksanız, toplam çalışma süreniz 4 saat 15 dakika olacaktır.
Merhabalar,
benim bir sorum olacaktı.
Örnek;
Hafta İçi Mesai Başlangıcı : 8.30
Hafta İçi Mesai Bitimi : 18.30
Hafta Sonu Mesai Başlangıcı : 9.30 (Cumartesi)
Hafta Sonu Mesai Bitimi : 15.00 (Cumartesi)
Pazar günleri çalışmayan bir çalışan,
fazla çalışma yapmıyor olarak gösterilebilir mi? mesela nasıl gösterilir.
09:30-10:30 Kahvaltı
12:00-13:00 Öğlen Yemeği
16:30-17:00 Ara dinlenme
gösterilir ve fazla çalışma ücreti verilmeyebilir. bunu durumu nasıl engelleye biliriz.
uygulamada böyle olmayacağı aşikardır. ama çalışan bu şekilde göstererek fazla çalışma ücretinden kurtulmaya çalışabilecektir.
Merhaba, bunun için işçinin çalışırken yapabileceği pek bir şey yok. Ama ne yapılabileceğini daha önce yazmıştık: Ödenmeyen fazla mesai ücreti