İşçinin yemek hakkı

İşçinin yemek hakkı

İşçinin yemek hakkını ikiye ayırarak incelemekte fayda var. Birincisi, işçinin dinlenme hakkı ve ikincisi, işçinin yemek yeme hakkı. Bu şekilde bir ayrım yapmamın nedeni, yemek hakkı derken kastedilenin çoğu zaman ara dinlenmesi olmasıdır. İşçiler yemek haklarını sorarken çoğu zaman ara dinlenmelerini sormak istemektedir. Bu nedenle öncelikle ara dinlenmesi kavramından kısaca bahsedeceğim.

İşçinin ara dinlenmesi hakkı

Günlük belirli bir süre çalışan işçinin elbette dinlenmeye de hakkı vardır. Bu konuda daha önce yazdığım şu yazıdan gerekli bilgileri alabilirsiniz. Ancak burada tekrar ifade etmek gerekirse; dört saat ve daha az süren işlerde en az 15 dakika, dört saatten çok ve yedi buçuk saatten az (yedibuçuk dahil) süren işlerde en az 30 dakika, yedi buçuk saatten çok süren işlerde en az 1 saat ara dinlenmesi verilmesi zorunludur.

İşçilere tanınan bu hak aynı zamanda mola, dinlenme zamanı, teneffüs gibi çeşitli şekillerde de adlandırılmaktadır. Burada unutulmaması gereken en önemli husus, bu sürelerin kesintisiz ve işin ortalama bir zamanında kullandırılması gerektiğidir.

İşçinin yemek hakkı

Yemek hakkı ise kelime anlamıyla baktığımızda, işçinin işyerinde yemek yemesi hatta ona yemek verilmesi anlamına gelmektedir. Eğer bir işçinin yemek hakkını merak ederken kastettiği, işverenin kendisine yemek vermek zorunda olup olmadığı ise bu sorunun cevabı duruma göre değişecektir.

Eğer işçinin iş sözleşmesinde ya da toplu iş sözleşmesinde işçiye yemek ya da yemek parası verileceğine dair bir hüküm varsa, işçiye bunların sağlanması artık zorunlu kabul edilir. Ancak buna benzer hükümler yoksa, işverenin de işçisine yemek sağlama ya da yemek ücreti verme yükümlülüğü yoktur.

Yemek hakkı yok ara dinlenmesi hakkı var

İşverenin yükümlülüğü, işçisine ara dinlenmesi sağlamaktan ibarettir. Bunun dışında, bu ara dinlenmesi esnasında onlara yemek verip vermemek ya da çay ikram etmek veya sandviç servisi yapıp yapmamak tamamen onun takdirindedir. Bir başka deyişle ara dinlenmesi bir hak iken yemek verilmesi işverenin bir tercihidir.

SONUÇ

İşveren, işçisine günlük belirli bir süre ara dinlenmesi vermek zorundadır. İş Kanununca belirlenen süreler kadar verilen bu mola, işverenin takdirinde olmayıp mutlak surette kullandırılması gerekir.

Ancak iş sözleşmesinde ya da toplu iş sözleşmesinde özel bir hüküm olmadıkça, işverenin işçilerine ayrıca yemek vermek zorunda olduğunu söylemek mümkün değildir.

Bir başka deyişle işçiye ara dinlenmesi verilmesi zorunlu iken, yemek verilmesi ya da yemek ücreti ödenmesi tamamen işverenin takdirinde bir tercih meselesidir.

Not: İş sözleşmesinde ya da toplu iş sözleşmesinde olmadığı halde kendi takdiriyle işçilerine uzun süredir yemek sağlayan ya da yemek ücreti veren işveren, bu kararından geriye kolay kolay dönemez. Bu şekilde işyeri uygulaması haline gelmiş bir hakkın geri alınması, işçiler açısından haklı nedenle derhal fesih sebebi oluşturabilir. İşyerinde verilen yemeğin kaldırılmasının sonuçları ile ilgili yazımız için tıklayınız. İşçiye servis sağlamasının zorunlu olup olmadığı konusundaki yazımız için de buraya bakabilirsiniz.