Zorunlu Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) Nedir?

Bilindiği üzere  25 Ağustos 2016 Tarihli ve 29812 Sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 6740 Sayılı ‘’BİREYSEL EMEKLİLİK TASARRUF VE YATIRIM SİSTEMİ KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN’’ hükümlerinden EK Madde-2 esasınca 1 Ocak 2017 itibari ile 45 yaş altı çalışan herkesin maaşından otomatik olarak BES kesintisi yapılmaya başlanmıştır. Özetle; 1972 ve üstü doğumlu çalışanlar sisteme girecek. Yani 45 yaş altı çalışanlara zorunlu bireysel emeklilik geliyor. Bu yaş üstü sisteme dahil olmayacak. Hâli hazırda çalışanlardan 45 yaş altında olanlar da bireysel emekliliğe otomatik katılacak.

Peki nedir bu BES?

Bireysel Emeklilik Sistemi, bireylerin emeklilik dönemlerinde daha rahat yaşayabilmeleri, gelir elde ettikleri dönemdeki hayat standartlarını emeklilik dönemlerinde de koruyabilmeleri ve ihtiyaç duyacakları ek harcamalarını rahatça karşılayabilmeleri için mevcut kamu sosyal güvenlik sistemlerine tamamlayıcı olarak oluşturulan ve %25’de Devlet katkısı sunulan bir emeklilik sistemidir.

Kademeli Şekilde Geçilecek

İşyeri büyüklüğüne göre kademeli olarak geçileceğini Başbakan Yardımcısı Şimşek duyurmuştu. Buna göre;

1000 Kişi ve üzerinde çalışanı bulunan işyerleri: 01 Ocak

250-1000 Arası çalışanı bulunan işyerleri: 01 Nisan

100-249 Arası çalışanı bulunan işyerleri: 01 Eylül 2017’den itibaren sisteme dahil olacaklar.

ÇALIŞANLARIN MAAŞLARINDAN NE KADARLIK KESİNTİ YAPILACAK?

* Çalışanların prime esas kazancının % 3’ü, her ay başında çalışanın maaşından kesilerek bireysel emeklilik sistemine aktarılacak. (Sigorta Primine Esas Kazanç; alt ve üst sınırlar arasında kalmak suretiyle bir ay içinde hak ettiğiniz ücret ve aynı ay içinde ödenmek suretiyle Prim ve ikramiyeniniz toplamıdır.)

Örnek verecek olursak, En düşük kesinti 53 lira (Asgari Ücretli), en yüksek 340 lira olacak.

Peki, Zorunlu BES’ten Çıkabilir miyiz?

CAYMA HAKKI VAR…

Otomatik katılımlı bireysel emeklilik sistemi kapsamındaki çalışanlar, işveren tarafından bireysel emeklilik sözleşmesi başlatılan tarihten itibaren iki ay içerisinde cayma hakkını kullanabilirler. Bu durumda çalışanın sözleşmesi iptal edilir. Diğer yandan, cayma hakkını kullanan çalışanlardan yapılan kesintilerin, hiçbir kayıp olmadan on gün içerisinde iade edilmesi gerekiyor. Dolayısıyla, otomatik katılımlı bireysel emeklilik sisteminden cayma hakkını kullanan çalışanın maddi olarak hiçbir kaybı olmayacak.

mustafabaysal.com olarak burada altını özellikle çizmek istediğimiz hususu es geçmek istemiyoruz. Kanun aynen şöyle diyor: ”Çalışan, emeklilik planına dâhil olduğunun kendisine bildirildiği tarihi müteakip iki ay içinde sözleşmeden cayabilir.”

Buradaki İki ay limiti önem arz etmekte. Acaba 2 ayı geçiren çalışan, sistemden ayrılamıyor mu? Bu konuda bir muğlaklık mevcut.  Uygulamayı hep birlikte göreceğiz…

Zorunlu Bireysel Emeklilik Sisteminden çıkmak, cayma hakkınızı kullanmak için, işverene/şirkete hitaben bir dilekçe ile BES sisteminden cayma hakkınızı kullandığınızı ve ayrılmak istediğinizi bildirmeniz yeterli.

Önemli Not: Cayma hakkı bir başkasına veya işverene devredilemiyor.

Peki, İş Değiştirirsek Ne Olacak?

Başka bir işe geçildiğinde, yeni işyeriniz de otomatik katılım kapsamında ise çalışanın daha önce kazandığı birikim, emeklilik süresi gibi haklar yeni emeklilik planına aktarılacak. Yeni işyeri otomatik katılım kapsamında değilse, çalışan isterse önceki işyerindeki sözleşme kapsamında ödemeleri kendi yapabilecek. Eğer yine hiç kesinti yapılmasını istemiyorsanız, aynı şekilde cayma hakkınızı yine bir dilekçe ile dile getirmeniz gerekli.

Sonuç Olarak; Sistem tamamen bireysel bir karar olup işçinin kendi değerlendirmesini yapıp sonuçlandıracağı bir konudur. Bu konuda kimsenin etkisi altında kalmamak gerekli. Birikim yapmak isteyenler için bir fırsat olabileceği gibi net ücretini kesintisiz olarak alıp düzenli borcunu ödemek isteyen işçi için de ayrılma tercihi kullanılabilir.