Uygulamada resmi tatil olarak anılan ve kanuni ifadesiyle ulusal bayram ve genel tatil günlerinde, işçinin çalışması elbette mümkündür. Ancak resmi tatilde çalışan işçinin alamsı gereken genel tatil ücreti gündeme gelir. Peki, ama resmi tatilde 1 saat çalışma bile olsa tam günlük ücret ödenmesi gerekir mi?
Resmi tatilde 1 saat çalışma karşılığı ücret
Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde işçinin çalışmasını İş Kanunu istememiş; ancak çalışmanın da önünü açmıştır. Bir başka deyişle İş Kanunu işçinin resmi tatil günlerinde dinlenmesini öncelikli olarak talep etmekle beraber, işçinin rızasının olması durumunda çalışmayı da yasaklamamıştır.
Burada istisnai bir durum olarak, işçinin resmi tatil gününün tamamında değil de belirli bir kısmında çalışması gündeme gelebilir. Örneğin işçi resmi tatil gününde sadece 1 saat ya da yarım saat çalışsa ne olur?
Ulusal bayram ve genel tatil günleri
İşçilerin uygulamada resmi tatil olarak andığı bu günlerin yasal adı ulusal bayram ve genel tatil günleridir: https://mustafabaysal.com/genel-tatil-gunleri-hangileridir/
Makalenin konusu olan soruya cevap vermeden önce, ulusal bayram ve genel tatil günlerinin neler olduğuna göz atalım.
Bir yılda toplam 15,5 gün ulusal bayram ve genel tatil günümüz mevcut olup bunlar şu şekildedir:
- 1 Ocak yılbaşı
- 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı
- 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü
- 19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı
- 15 Temmuz Demokrasi ve Milli Birlik günü
- 30 Ağustos Zafer Bayramı
- Bir gün önce öğleden sonradan itibaren 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı
- Arife günü yarım günleriyle birlikte 3,5 gün Ramazan ve 4,5 gün Kurban Bayramları
Genel tatil ücreti
İşte İş Kanunu’na göre; işçinin yukarıda sayılan günlerde çalıştırılmaması esastır. Dolayısıyla bu günlerde çalıştırılması için işçinin muvafakatinin alınması gerekir.
İşçinin bu hususta rızası varsa çalıştırılması da mümkündür. Fakat bu durumda işçiye artık genel tatil ücreti ödenmesi gerekir: https://mustafabaysal.com/genel-tatil-ucreti-nasil-hesaplanir/
Genel tatil ücreti; ulusal bayram ve genel tatil gününde çalışan işçiye, çalışmadan zaten hak ettiği bir günlük ücretine ilaveten bir günlük daha ödenmesi gereken ücreti ifade eder. Böylece ulusal bayram ve genel tatil gününde çalışan işçi toplamda 2 günlük ücrete hak kazanır.
İşçinin resmi tatilde 1 saat çalışması durumunda genel tatil ücreti
İş Kanunu’nun 47’inci maddesinde tam olarak “Bu Kanun kapsamına giren işyerlerinde çalışan işçilere, kanunlarda ulusal bayram ve genel tatil günü olarak kabul edilen günlerde çalışmazlarsa, bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücretleri tam olarak, tatil yapmayarak çalışırlarsa ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ücreti ödenir” hükmü yer alır.
Buradan da görüleceği üzere; İş Kanunu işçinin genel tatil ücreti hak etmesi için tam gün çalışmayı zorunlu tutmamış ve fakat “çalışmasını” yeterli görmüştür.
Resmi tatilde 1 saat çalışma ile ilgili Yargıtay kararı
Konuya ilişkin bir Yargıtay kararında şöyle denilmektedir:
“… ulusal bayram genel tatillerde çalıştığı anlaşılan davacının çalıştığı her bir ulusal bayram genel tatil günü için ilave 1 yevmiyeye (aylık maktu ücret/30) daha hak kazandığı gözden kaçırılarak hesaplamanın çalışılan saat üzerinden yapılması hatalıdır. İşçi ulusal bayram-genel tatil günlerinde 1 saat dahi çalışsa tam yevmiyeye hak kazanır…” (9 Hukuk, 2020/4806 K.).
Görüleceği üzere Yargıtay net bir şekilde ifade etmektedir ki; işçinin resmi tatil günlerinde çalışıp da genel tatil ücretine hak kazanması için 1 saatlik bir çalışmasının olması bile yeterlidir.
SONUÇ
Resmi tatilde 1 saat çalışma sonunda işçi genel tatil ücreti hak eder mi? Evet, hem de değil 1 saat; yarım saatlik ya da 5 dakikalık bir çalışması olsa dahi hak eder.
Çünkü işçini genel tatil ücretine hak kazanmasının şartı, ulusal bayram ve genel tatil gününde çalışmasıdır ve işçinin bu günde 5 dakika ya da 5 saat çalışması arasında, genel tatil ücretini hak etme bakımından bir fark yoktur.
Eğer işçi hangi nedenle olursa olsun, kanuni dinlenme hakkına sahip olduğu bir günde işyerinde olmak zorunda kalıyorsa, genel tatil ücretini de alacaktır.
Örneğin bir resmi tatil gününde elektrik ustası işçi, fabrikadaki arıza nedeniyle işe çağrılsa ve arızayı yarım saatte giderip işyerinden ayrılsa, o gün için normal ücreti dışında bir günlük de genel tatil ücreti almalıdır.
Benzer şekilde; vardiyalı çalışılan bir işyerinde örneğin 30 Nisan günü saat 20:00’de vardiyaya gelen bir işçi 1 Mayıs saat 06:00’da işyerinden ayrılsa, o da genel tatil ücretine hak kazanacaktır.
Resmi tatilde 1 saat çalışma ile ilgili sık sorulan sorular:
Resmi tatilde kaç saat çalışılır?
Aslında bu sorunun özel bir cevabı yoktur. Resmi tatil günlerinde çalışmak için rızası olan işçi, tıpkı diğer günlerdeki kurallara tabidir. Haliyle, bu işçinin diğer günlerdeki gibi, günlük en fazla 11 saat çalıştırılabileceğini söyleyebiliriz.
Resmi tatilde çalışmak çift mesai mi?
Evet, resmi tatilde çalışan işçi; çalışmadan zaten hak ettiği bir günlük ücret ve çalıştığı için ekstra bir günlük ücret olmak üzere, toplam 2 günlük ücrete hak kazanır.
Resmi tatilde çalışılırsa ne olur?
İşçinin rızası olmadan resmi tatilde çalıştırılması yasal değildir; fakat işçinin bu konuda rızası alınmışsa ve işçi resmi tatilde çalıştırılırsa işçiye genel tatil ücretinin ödenmesi yeterli olur.
