İşçinin temel geçim kaynağı olan ücreti ya da maaşı, hem işçinin en temel hakkı hem de çoğu zaman tek geçim kaynağıdır. Peki ama çek ile maaş ödenebilir mi? Yoksa işçinin ücreti mutlaka para ile mi ödenmelidir?
Ücret nedir?
Ücret; işverene bağlı olarak iş gören işçinin yaptığı işin karşılığıdır. İşçinin ve varsa ailesinin geçim kaynağı olan ücretin zamanında ve tam olarak ödenmesi işçi için önem arz etmektedir. İster asgari ücretle çalışan bir işçi olsun isterse bir firmanın genel müdürü olsun; her işçinin belirli bir harcaması vardır. Bu harcamaları finanse etmek için de ücrete ihtiyaç vardır.
Ücretin bankadan ödenmesi
Ücretle ilgili bilinmesi gereken ilk husus; işyerinde en az 5 işçi çalıştıran işverenlerin işçilere bütün ödemelerini banka kanalıyla yapmaları gerektiğidir. 5’ten az işçi çalıştıran işverenler ise ücretleri elden ödeyebilirler: mustafabaysal.com/ucret-elden-odenir-mi
Maaş ödeme periyotu
Bunun dışında; ücretlerin en geç ayda bir ödenmesi gerekmektedir. Fakat işçi ile işveren anlaşırsa ücretin ödeme periyotu bir haftaya kadar indirilebilir. Bunun anlamı; işçinin maaşının en az haftalık olarak ödenmesi gerektiğidir.
Ücretin ödenmemesi
Ayrıca İş Kanununun 34’üncü maddesinde göre ücret ödeme gününden itibaren 20 gün içerisinde, mücbir bir sebep dışında ücreti ödenmeyen işçi, iş yapmaktan kaçınabilir. Gününde ödenmemiş ücretler için mevduata uygulanmakta olan en yüksek faiz oranı uygulanmaktadır. Bu şekilde, ücreti ödenmediği için çalışmayan işverenin iş akdi bu nedenle feshedilemez ve yerine başka işçi alınamaz.
Ücret senetle ya da bonoyla ödenebilir mi?
Bu konuda İş Kanunu net bir tavır almıştır. İş Kanununun 32 nci maddesine göre; senet ile, bono ile, kuponla ya da diğer herhangi bir şekilde ücret ödemesi yapılamaz. Ücret ancak ve ancak para ile ödenir.
Eğer işveren işçisine, hak ettiği maaşına karşılık çek, bono ya da senet gibi evraklar veriyorsa işçi bunu kabul etmek zorunda değildir. İşverenin bu ödeme türünde ısrar etmesi halinde işçinin İş Kanununun 24’üncü maddesi gereğince haklı fesih yapma hakkı olacaktır.
İş akdi sona erdikten sonra çekle ödeme olabilir
Buraya kadar bahsettiğimiz kural, iş ilişkisinin devam ettiği duruma ilişkindir. İş akdi sona erdikten sonra işçinin alacaklarının da nakden ödenmesi gerekse dahi, bazı durumlarda aksi de mümkündür.
Ancak ve ancak işçinin rıza göstermesi şartıyla, işten ayrıldıktan sonra işçinin kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ya da diğer alacaklarının çekle veya senetle ödenmesi mümkündür: mustafabaysal.com/kidem-tazminati-cek-ve-senetle-odenebilir-mi
SONUÇ
İşçi maaşı; senet, bono, çek ve benzeri her hangi bir yolla ödenemez. İşçinin ücretinin peşin olarak ve sadece para ile ödenmesi mümkündür. Hatta işyerinde çalışan işçi sayısı 5 ve üstündeyse, işçinin maaşı bir de mutlaka banka aracılığıyla ödenmelidir.
Fakat unutmamak gerekir ki; yukarıdaki kural işçinin çalışmaya devam ettiği durumlarda geçerli olup iş akdi sona erdikten sonra, işçi de rıza gösterirse kıdem ve ihbar tazminatı gibi feshe bağlı alacakların çek ya da senet ile ödenmesi pekala imkan dahilindedir.
