Bir işçinin işyerindeki her anını çalışarak geçirmesi beklenemez. İş Kanunu da bu fikirde olduğundan, işçi için ara dinlenme süreleri de belirlenmiştir. Peki, ama işçinin çay ve sigara molası çalışma süresinden sayılır mı yoksa bunlar mola süresinden mi düşülür?
İş Kanunu’nda mola süreleri
Uygulamada mola olarak adlandırılan bu süreler İş Kanunu’nda ara dinlenmesi olarak ifade edilmiştir. İşçinin ara dinlenmesi, o gün içinde çalıştığı süreye göre belirlenmiştir.
Bir başka deyişle işçinin mola süreleri sabit olmayıp işçinin mesai süresine göre değişecektir. Ara dinlenme süreleri şu şekildedir:
- Günlük mesai 4 saat ya da daha az sürüyorsa 15 dakika
- Günlük mesai 4 saatten çok 7,5 saatten az ise (7,5 saat dâhil) 30 dakika
- Günlük mesai 7,5 saatten çok ise 1 saat
Ara dinlenme süresinde işçi ne yapar?
Her şeyden önce, ara dinlenme süresinde işçi çalışmaz. Yani işçinin mola süresi, onun dinlendiği süreyi ifade eder.
İşçinin bir yandan çalışıp bir yandan yemek yemesi, mola süresinde görev yerini terk etmemesinin istenmesi ya da işçinin bu sürede ne yapacağına karışılması doğru değildir: https://mustafabaysal.com/isci-molasini-istedigi-yerde-gecirebilir-mi/
Çay molası
Bazı işyerlerinde çay molaları sürelere bağlanmışken, bazılarında böyle bir mola türü olmayabilir. Uygulamada çay molası iki türlü karşımıza çıkar:
- İşverenin genelde 15 dakika olmak üzere uygun bir zamanda tanıdığı bir hak
- İşçinin kendi inisiyatifiyle kullandığı ve çay içmek için işini bıraktığı süre
Evet, genelde çay içmek için işi bırakmak gerekmez; fakat özellikle sigara içen çalışanlarda çay ve sigara ikilisini bir arada tüketmek bir alışkanlık olarak karşımıza çıkabilir.
Sigara molası
Bugüne kadar hiçbir işyerinde sigara molası adı altında bir ara dinlenmesi görmesem de bu mola türü de fiilen birçok işyerinde uygulanır.
Kapalı ortamlada sigara içme yasağı nedeniyle, sigara tiryakileri çoğu zaman mecburen çalıştıkları yeri terk eder ve sigara içmeye gider. Haliyle, fiili bir sigara molası meydana gelmiş olur. İşyerinde sigara içmenin yasaklanıp yasaklanamayacağını merak ediyorsanız, şu yazıma bakabilirsiniz: https://mustafabaysal.com/isci-isyerinde-sigara-icebilir-mi/
Çay ve sigara molası çalışma süresiinden sayılmaz
İster beş dakika sürsün, isterse de otuz dakika; işçinin işini terk etmek suretiyle çay ve sigara molası vermesi demek, çalışmaması demektir.
Böyle olunca, işçinin verdiği çay ve sigara molalarının çalışma saatlerinden sayılmaması gerekir. Hatta bu süreler ara dinlenmesi yani mola olarak kabul edilmelidir.
Günlük 7,5 saat çalışan bir işçi örneğin günde üç kez 10’ar dakika çay ve sigara molası veriyor olsa, bu işçiye işverenin öğlen molası vermesi zorunluluğu olmaz. Çünkü günlük hakkı olan yarım saat dinlemeyi işçi çay ve sigara içerek kullanmış kabul edilir.
SONUÇ
İşçinin çay ve sigara molası çalışma süresinden sayılmaz ve hatta mola sürelerine eklenir. Elbette bir işveren takdir hakkı kullanarak, işçisinin çay ve sigara molalarını çalışma süresinden sayabilir. Bu, işverenin şahsi tercihi olur.
Fakat işçinin çay ve sigara mola sürelerini hesaplamak ve bunları ara dinlenme süresi saymak isteyen bir işveren de yasal olarak haklı olacaktır ve kimsenin bu işverene bir şey demeye hakkı yoktur.
Yemek molalarının çalışma süresinden sayılıp sayılmayacağını ise başka bir yazımda açıklamıştım: Yemek molası çalışma süresinden sayılır mı?
Konu ile ilgili sık sorulan sorular:
Dinlenme süreleri çalışma süresinden sayılır mı?
Hayır, dinlenme süreleri çalışma sürelerinden sayılmaz.
Günde 3 saat çalışan bir kişiye ne kadar dinlenme süresi verilir?
İşçi ister günde bir saat isterse de üç saat çalışsın; çalışma süresi 4 saat ve altında olduğu müddetçe, bu işçinin 15 dakika mola hakkı olacaktır
