Mesai saati dışında işçinin telefona cevap verme yükümlülüğü

İşçinin mesai saatleri dışında telefona bakma yükümlülüğü

İşçinin temel görevi, iş görmektir. İşin kapsamı ise ilk olarak iş sözleşmesiyle ve sonrasında bazı işyeri uygulama talimatnameleriyle belirlenir. İşverenler işçilerine bazı durumlarda şirket hatları da verebilmektedir. Peki ister şirket hattı olsun isterse işçinin özel hattı, işveren tarafından mesai saatleri dışında aranan işçi telefonlara bakmak zorunda mıdır?

İşçinin ve işverenin temel sorumlulukları

İşçinin ilk sorumluluğunun iş görmek olduğunu yukarıda söylemiştim. Bu kapsamda işin yapılması, işyeri düzenin sağlanması, malzeme ve araç gereçlerin kullanımına özen gösterilmesi ve mesai saatlerine riayet edilmesi işçinin diğer belli başlı görevlerindendir.

İşverenin sorumluluğu ise her şeyden önce işçisinin ücretini tam ve zamanında ödemek, işçisine iş tanımına uygun işler vermek, işçinin işyerindeki huzurunu sağlamak ve iş sağlığı güvenliği tedbirlerini almaktır.

Şirket hattı verilen işçi

Görevi gereği bazı işçilere şirket hattı ve bazen de cep telefonu verildiğini görüyoruz. Genelde hareket halinde olan işçilere ya da üst düzey işçilere verilen bu hatların ücretleri de işverenler tarafından ödenmektedir. Bunun dışında artık hemen her işçinin kendi telefon hatlarına sahip olduğunu da biliyoruz. Bunun doğal sonucu ise, iletişim günü her saatine yayılmasıdır. Mesaiden sonrası da çoğu zaman buna dahil olmaktadır.

İşçi her telefonu açmak zorunda mı?

Burada iki temel kriter üzerinden cevap aramakta fayda vardır: İş sözleşmesinde buna dair bir hüküm var mı? İşçinin görev tanımının kapsamı nedir?

Bu iki kriter birlikte değerlendirilmelidir. Eğer işçinin iş sözleşmesinde mesai saatleri dışında da telefona bakılacağına dair bir hüküm varsa ve işçinin görev tanımı da buna uygunsa, işçi mesai saatleri dışında da telefonlara cevap vermekle yükümlüdür. Ama işçinin görev tanımı mesai saatleri dışında telefonlara cevap vermeyi gerektirmiyorsa ve iş sözleşmesinde de hüküm yoksa, işçinin mesai saatleri dışında da telefonlara bakmakla yükümlü olduğunu söylemek zor olacaktır.

SONUÇ

Bu sorunun cevabının somut olaylara göre değişebileceğini ve her olayın kendi içinde objektif olarak değerlendirilmesi gerektiğini belirterek, şunları söylemek isterim.

İşçinin görev tanımı gereği mesai saatleri dışında da telefonlara bakması gerektiği açıksa, işçi mesai saatleri dışında da işverenin telefonlarına cevap vermek zorunadır. Örneğin bir güvenlik amirinin ya da fabrika üretim sorumlusunun bu kapsamda olduğunu söyleyebiliriz.

İşçinin görevi gereği, mesai saatlerinden sonra gelen telefonlara cevap vermek zorunda olmadığı anlaşılıyorsa, bu işçinin telefonlara cevap vermek zorunda olduğunu söyleyemeyiz. Örneğin bir market kasiyerinin, temizlik elemanının ya da bir tezgahtarın böyle bir yükümlülüğü bulunmamaktadır.

Yine de böyle bir sorunun cevabını arayan kişinin bakması gereken ilk yer, iş sözleşmesidir. İş sözleşmesinde işçiye bu tür bir sorumluluk verilip verilmediği iyi araştırılmalı ve işin tanımı dikkatlice incelenmelidir.