Bu sitede şimdiye kadar KVKK ile ilgili birçok makale yazdım, VERBİS’e kayıt sürecinin nasıl olması gerektiğini izah ettim; ancak fark ettim ki, çok basit bir sorunun cevabını hiç vermemişim: VERBİS nedir?
VERBİS kaydı
Uzun süredir gündemimiz VERBİS’e kayıt yükümlülüğü ve belki de birçok veri sorumlusu VERBİS kaydı için çabalarken, VERBİS’in tam olarak ne anlama geldiğinden bile habersiz.
Belirli veri sorumlularına VERBİS kayıt yükümlülüğü getirildi ve bu yükümlülüğün yerine getirilmesi için Kişisel Verileri Koruma Kurulu’nun belirlediği son tarih defalardır uzatılıyor.
Şu anda son kayıt tarihi 31/12/2021 ve bu süreye kadar kayıt yaptırması gereken veri sorumluları aşağıdakilerden ibaret:
- Yıllık çalışan sayısı 50’den çok olan gerçek ya da tüzel kişiler
- Yıllık mali bilanço toplamı 25 milyon TL’den çok olan gerçek ya da tüzel kişiler
- Çalışan sayısı ve mali bilançosu ne olursa olsun, ana faaliyet konusu özel nitelikli kişisel veri işleme olan gerçek ve tüzel kişiler
VERBİS kaydının nasıl yapılacağını anlattığım yazıma şuradan ulaşabilirsiniz: https://mustafabaysal.com/verbis-kaydi-nasil-yapilir/
Peki, ama diğerlerinin yükümlülüğü yok mu?
VERBİS kayıt yükümlülüğü olmayanlar
Evet, yukarıda sayılan hariç diğer veri sorumlularının VERBİS kaydı yapması gerekmiyor; ama bu, diğer veri sorumlularının KVKK kapsamında olduğu gerçeğini değiştirmez.
Şu yazımda da anlattığım üzere; KVKK kapsamında olmak ile VERBİS yükümlüsü olmak farklı şeylerdir ve bir veri sorumlusu VERBİS yükümlüsü olmasa bile, 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nun öngördüğü diğer tüm yükümlülükleri sağlamak zorundadır.
VERBİS nedir?
VERBİS aslında “Veri Sorumluları Sicil Bilgi Sistemi”nin kısaltmasıdır. Veri sorumluları sicil bilgi sistemi yani VERBİS, Veri Sorumluları Sicili Hakkında Yönetmelik’te şöyle tanımlanmıştır:
“Veri sorumlularının Sicile başvuruda ve Sicile ilişkin ilgili diğer işlemlerde kullanacakları, internet üzerinden erişilebilen, Başkanlık tarafından oluşturulan ve yönetilen bilişim sistemidir”.
Sicil ise Kişisel Verileri Koruma Kurumu tarafından tutalan veri sorumluları sicilini ifade eder.
VERBİS neden var?
Veri sorumluları neden VERBİS’e kayıt olmak zorunda ya da VERBİS neden var? Öyle ya; Kanun’un öngördüğü yasal yükümlülükler yine yerine getirilebilir; fakat veri sorumlularının bir de böyle bir sicil kayıt yüküyle uğraşmasının önüne geçilebilir miydi?
Belki evet, ama VERBİS’in varlık amacı bilindiğinde, bu kaydın aslında veri sorumlusuna bir yük olmaktan öte, kişisel verileri işlenen gerçek kişilere büyük bir hizmet olduğu anlaşılacaktır.
VERBİS’te neler bulunur?
VERBİS’in ilgili kişiler için bir hizmet olmasının nedeni, içindeki bilgilerin niteliğidir. Bir veri sorumlusu VERBİS’e kayıt olduğunda, ilgili kişiler artık şu bilgilere erişebilecektir:
- Veri sorumlusu hangi veri kategorilerindeki kişisel verileri işliyor?
- Bu kişisel verileri hangi amaçlarla işliyor?
- Kişisel verileri kimlere aktarıyor?
- Yurtdışına kişisel veri aktarıyor mu?
- Elde ettiği kişisel verileri ne kadar süreyle muhafaza ediyor?
- Bu kişisel veriler hangi kişi gruplarına ait?
- Elde edilen kişisel verilerin güvenliği için hangi tedbirler alınıyor?
VERBİS herkese açık
VERBİS herkese açık, yani isteyen kimse istediği veri sorumlusunu sicilden sorgulayabiliyor. Aşağıdaki bağlantıya tıklayarak, VERBİS kaydını tamamlamış herhangi bir veri sorumlusunu arayabilir ve böylece bu veri sorumlusunun hangi kişisel verileri ve nasıl işlediğini tek tek görebilirsiniz:
https://verbis.kvkk.gov.tr/Query/Search
İşte VERBİS tam da bunun için var: İlgili kişi, bir veri sorumlusu tarafından hangi kişisel verilerinin işlendiğini merak ediyorsa, girsin ve baksın. Sonra işlenmesini istemediği kişisel verileri varsa ya da bilgi almak istediği kişisel verileri, veri sorumlusuna başvursun.
Örneğin çok bilinen bir ulusal market zincirinin hangi kişisel verilerimi işlediğini merak etseydim, aşağıdaki resimlerde görüleceği şekilde bir arama yapardım:
Önce resimde gösterdiğim yere tıklayın
Sonra aramak istediğiniz veri sorumlusunun unvanını yazın ve arama yapın
Çıkan sonucun yanındaki işarete tıklayın
Artık bu veri sorumlusunun işlediği tüm kişisel verileri ve bunlarla ilgili diğer bilgileri inceleyebilirsiniz
SONUÇ
VERBİS veri sorumluları sicil bilgi sistemidir ve varlık amacı; veri sorumlularının şeffaf bir anlayışla, işledikleri kişisel verilerle ilgili kamuoyuna bilgi vermesini sağlamaktır.
Böylece bizler de herhangi bir veri sorumlusunun hangi kişisel verilerimizi işlediğini merak ettiğimizde, bu veri sorumlusunu sistemde sorgulayabilir ve aradığımız cevabı bulabiliriz.
