İşçi yıllık izne ayrıldığında, çalışmayacağı ve fakat ücret hak edeceği bir döneme girer. Bu yıllık izin dönemine ilişkin merak edilen konulardan birisi de işçinin maaşından kesinti yapılıp yapılmayacağıdır. Birlikte bakalım, işçiden yıllık izinde para kesilir mi?
Yıllık izinde maaş kesintisi
İşçinin sahip olduğu hakların önde gelenlerinden birisi de yıllık izin hakkıdır. Bu hak sayesinde işçinin yıl boyunca vermiş olduğu emeğin karşılığında bir miktar dinlenmesi beklenir.
Böylece hem işçi fiziksel ve zihinsel olarak dinlenme fırsatı yakalar hem de muhtemelen daha verimli bir şekilde çalışma hayatına döner. Bu yönüyle yıllık izin, işçi ve işveren tarafının ikisi için de son derece gerekli ve yararlı bir uygulamadır.
Yıllık izin süreleri
İşçinin yıllık izin süreleri ile ilgili çok ayrıntılı bir yazıyı daha önce kaleme almıştım: https://mustafabaysal.com/20-maddede-yillik-izin-hakkinda-her-sey/
Bu yazıdan da göreceğiniz üzere işçinin yıllık izni, kıdemine göre belirlenir ve işçinin ilk yılında yıllık izin hakkı olmaz. İşyerinde doldurulan her bir yıla karşılık işçi 14 gün yıllık izne hak kazanır.
Bu şekilde 5 defa 14 gün izin kullanan işçi, işyerinde çalışmaya devam ederse, 6’ncı ve takip eden 10 iznini 20 gün olarak kullanır. İşçinin kıdemi 15 yılı aşınca, hak ettiği yıllık izin de 26 gün olur.
Bu süreler asgari olup işçinin lehine olmak üzere, yıllık izin süreleri artırılabilir ve fakat asla daha az sürelerle yıllık izin kullandırılamaz.
Yıllık izin ücretinden yapılacak kesintiler
Yıllık izinde işçinin ücretinden yapılan kesintileri de daha önce yazmıştım: https://mustafabaysal.com/yillik-izin-ucreti-kesintiler/
Ancak yukarıdaki yazının konusu, işçinin işten ayrılması durumunda hak ettiği bakiye yıllık izin ücretlerine dair olup bu yazının konusu, çalışmakta olan işçinin yıllık izin kullanmaya başlaması durumunda yapılacak kesintilerle ilgilidir.

Yıllık izinde yapılacak kesintiler
Bu nedenle, asıl soru şu şekilde sorulmalıdır: İşçi yıllık izne ayrıldığında, maaşından herhangi bir kesinti olabilir mi?
Bu sorunun cevabını vermeden önce, bir kesintiden öte, işçi yıllık izne ayrıldığında onun lehine yapılacak bir ödemeden bahsetmek gerekir.
Buna göre; İş Kanunu’na göre, yıllık izne ayrılan işçiye maaşının ilgili kısmı peşin ödenir. Bilindiği üzere, işçi önce çalışır ve sonra maaşını alır. Memurların aksine, işçiler ücretlerini peşin almaz.
İşte bu kuralın tek istisnası, işçinin yıllık izne ayrılması halinde gündeme gelir. İşçiye çalıştıktan sonra ödenen maaş, işçi yıllık izne ayrıldığında peşin ödenmelidir.
Örneğin maaşını alıp hemen 15 günlük izne ayrılan bir işçiye, derhal yarım maaş ödemesi daha yapılması gerekir. Ancak bu işçinin aldığı bu ücretin, ay sonunda alacağı ücretten mahsup edileceği unutulmamalıdır. Bir başka deyişle, işçinin ay sonunda aldığı maaş öyle ya da böyle aynı olacak ve işçi sadece ücretinin bir kısmını daha erken almış olacaktır.

Yıllık izinde para kesilir mi?
Gelelim esas sorumuza: İşçiden yıllık izinde para kesilir mi? Öncelikle ve genel bir cevap olarak şunu söyleyebilirim ki; hayır, işçi izne ayrıldı diye maaşından bir kesinti yapılmaz.
Yine de işin doğası gereği, işçi yıllık izne ayrıldığında, çalıştığı zamana göre alamayacağı birtakım ücret kalemleri olabilir.
Örneğin işçiye çalıştığı her gün için yemek parası (Ticket ya da nakit para) veriliyorsa, işçi çalışmadığında bu yemek parasını alması da gerekmez. Benzer şekilde, işçiye günlük yol parası nakden ödeniyorsa, işe gelip gitmeyen işçiye yol parası ödenmesi de gerekmeyecektir.
Haliyle; yemek ya da yol parası gibi, işçinin FİİLEN çalışmasına bağlı olan ödeme kalemleri, ister istemez işçinin maaşından kesilecektir.
SONUÇ
İşçi yıllık izne ayrıldığında; bu işçiye normal maaşı tam olarak ödenirken haliyle sigorta primleri de tam yatırılır. İşçinin yıllık izne ayrılmış olması, ona sırf bu nedenle daha az maaş ödenebileceği anlamına gelmez.
Ancak işçinin fiilen çalışmasına bağlı birtakım ödeme kalemleri varsa, işçinin fiilen çalışmadığı yıllık izin döneminde bu ücretlerin kesilmesi normal karşılanmalıdır.
Örneğin işçinin fiili çalışması karşılığında ödenen yemek parası ya da yol giderlerinin veya performansa bağlı prim ödemelerinin yıllık izin döneminde ödenmemesi mümkündür.
Yine de önemle hatırlatmak gerekir ki; yemek ya da yol giderleri gibi ödemeler işçinin fiili çalışmasına bağlanmamışsa ve her halde ve şartta ödeneceği iş sözleşmesiyle ya da başkaca bir metinle kayıt altına alınmışsa, artık bunların da işçinin maaşından kesilmemesi ve yıllık izindeki işçinin maaşını eksiksiz alması gerekir.
Yıllık izinde maaş kesintisi hakkında sık sorulan sorular:
Yıllık izinde yemek ücreti ödenir mi?
Eğer yıllık izinde de işçiye yemek ücreti ödeneceğine dair bir hüküm; iş sözleşmesi veya TİS gibi bir metinde yoksa, işçiye yıllık izinde yemek ücreti ödenmesi gerekmez.
Yıllık izinde yol parası kesilir mi?
Evet, yıllık izinde işçinin yol parasının kesilmesi yasaldır. Ancak iş sözleşmesinde, toplu iş sözleşmesinde ya da başkaca bir metinde; işçiye yıllık izindeyken de yol parası ödeneceği yazıyorsa, evet yıllık izinde de yol parası ödenmesi gerekir.