İşçi ile işveren arasındaki iş ilişkisi sonsuza kadar sürmez. Bu iş ilişkisini bazen işçi bazen de işveren sona erdirir. İşveren, işçiyi çıkarmak istediğinde bunu çoğu zaman yazılı olarak yaparken; bazen sözlü şekilde yapabilir. Peki, ama sözlü olarak işten çıkarılan işçi ne yapmalı?
Sözlü olarak işten çıkarılan işçi
İşçisini işten çıkarmak isteyen işverenden normal şartlar altında beklenen, bir yazılı bildirim ile işçinin işine son vermesidir. Bu bildirim bazen işçiye doğrudan ve elden tebliğ edilirken, kimi zaman işçinin adresine gönderilen bir mektupla ya da noter ihbarnamesi ile yapılır.
Fakat bazı durumlarda işveren işçisine, onu işten çıkardığını sözlü olarak bildirmeyi tercih eder. Bu şekilde yapılan fesihlerde işçi için belirsizlikler ortaya çıkabilir. İşçi sözlü fesih sonrası ne yapacağını bilmiyor olabilir ve bu nedenle birtakım haklarını yitirme tehlikesiyle baş başa kalabilir.
İşten çıkarıldım, ne yapmalıyım?
Genel anlamda ve her durum için bu sorunun cevabını daha önce vermiştim: https://mustafabaysal.com/isten-kovuldum-ne-yapmaliyim/
Bu yazımda ise özel bir durumu, işverenin işçisini sözlü olarak işten çıkarmasını ele aldım ve hak kaybına uğramamak için işçinin yapması gerekenleri liste halinde size sunacağım.
İşçinin iş sonu hakları
Öncelikle, iş akdi sona eren bir işçinin hak edebileceği temel alacaklarını ve kullanabileceği haklarını bilmek icap eder.
Buna göre; işten ayrılan ya da çıkarılan işçi, duruma göre aşağıdaki haklara sahip olabilir:
- Kıdem tazminatı
- İhbar tazminatı
- İşe iade başvurusu
Ayrıca bu işçi, işten nasıl ve ne şekilde ayrılmış ya da çıkarılmış olsun; aşağıdaki haklara mutlak şekilde sahip olacaktır:
- Ücret alacakları
- Yıllık izin ücreti alacakları
Sözlü çıkarılan işçi ne yapmalı?
Bir işçinin sözlü olarak çıkarılması birden fazla şekilde olabilir. Çalışma hayatında, sözlü işten çıkarma aşağıdaki durumlardan biri olarak karşımıza çıkabilir:
- İşçiye bir sonraki gün işe gelmemesi söylenir.
- İşçi işe gelir; fakat işyerine alınmaz.
- İşçiye makul bir süre sonra, örneğin 2 hafta sonra işten çıkarılacağı söylenir.
- İşçiye telefonla işten çıkarıldığı bildirilir.
Tüm bu durumların ortak özelliği, işçinin işten çıkarıldığının herhangi bir yazılı belgeyle kayıt altına alınmamış olmasıdır. İşten çıkarma eylemi sözlü olarak gerçekleşmekte ve ileride yaşanması muhtemel bir olumsuzluk durumunda, fesih tarihi ya da feshin kimin tarafından yapıldığı konusunda uyuşmazlıklar yaşanabilmektedir.
Sözlü işten çıkarma
Sözlü olarak işten çıkarılan işçinin yapması gereken işler vardır:
- İşçiye bir sonraki gün işe gelmemesi söylenmişse bile işçi işe gitmeli ve işyerine alınmazsa derhal notere giderek, işe alınmadığını ve fiilen işveren tarafından işten çıkarıldığını beyan eden, alacaklarını talep eden bir bildirimi işverene göndermelidir.
- İşçiye bu sözlü bildirim telefonla da yapılsa, işçi işyerine gittiğinde içeri alınmasa da aynı yöntem izlenmeli ve noterden bildirim gönderilmelidir.
Notere verecek parası olmayan işçiler, kendileri bir ihtarname hazırlayıp bunu işverene PTT kanalıyla ve iadeli taahhütlü olarak gönderebilir: https://mustafabaysal.com/ihtarname-noterden-olmak-zorunda-mi/
SONUÇ
Sözlü olarak işten çıkarılan işçi, bu durumu bir an önce noter aracılığıyla ya da en azından PTT’den göndereceği iadeli taahhütlü bir ihtarname ile kayıt altına almalıdır.
Aksa takdirde işveren, işçinin işe gelmediği günler için tutanak tutabilir ve işçinin iş akdini devamsızlık nedeniyle feshedebilir.
Böyle bir durum mahkemeye taşındığında, devamsızlık nedeniyle işten çıkarılan işçinin işverene yukarıda belirttiğim şekilde bir ihtarname göndermiş olması; takdir edersiniz ki, onu son derece avantajlı hale getirecektir.
Aksi takdirde işçi hem işini kaybetmek hem de alabileceği kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı haklarından mahrum kaldığı gibi işe iade hakkını da yitirmek tehlikesiyle karşı karşıya kalabilecektir.
Makalenin kısa bir özetini dinlemek isterseniz, aşağıdaki bağlantıya tıklayabilirsiniz:
Konu ile ilgili sık sorulan sorular:
Sözlü işten çıkarma olur mu?
Evet, olur. Ancak sözlü olarak işten çıkarılan işçi, ileride hak kaybına uğramak istemiyorsa, bu hususu derhal noter ya da PTT aracılığıyla kayıt altına almalıdır.
İmzası olmadan işçi işten çıkarılır mı?
İşçinin işten çıkarılması için imzası gerekmez. İşçinin imzası, belki ona yapılacak bir tebligat için gerekebilir; fakat işveren dilerse, işçiye hiçbir evrak imzalatmadan da onu işten çıkarabilir.