Kamu kurumlarında görev yapan sözleşmeli personelin tabi olduğu kurallar esas olarak Devlet Memurları Kanunu ile belirlenmez. Böyle olunca, memurlar ile sözleşmeli personel arasında uygulama farklılıkları yaşanabilir. Bu farklardan birisi de rapor hakkı ile ilgilidir. Peki, ama sözleşmeli personelin rapor hakkı ne kadar ve rapor kesintisi nasıl hesaplanır?
Sözleşmeli personelin rapor alması
Sözleşmeli personel de herkes gibi rahatsızlanabilir ve doktor raporuyla istirahat etmesi uygun görülebilir. Bu durumda personel haliyle işe gidemeyecek ve çalışamayacak, çalışmayınca da maaşından kesinti olacaktır.
Memurların rapor hakkı
Sözleşmeli personelin rapor hakkından bahsetmeden önce, kısaca memurlardaki duruma değinmek iyi olacaktır. Böylece iki istihdam şekli arasındaki uygulama farklılıkları da görülebilir.
Şu yazımda memurun rapor hakkını izah etmiştim: https://mustafabaysal.com/memurun-rapor-hakki/
Kısaca tekrarlamam gerekirse; memurun tek hekimden alabileceği rapor gün sayısı yılda en çok 40 iken, heyet raporu söz konusu olduğunda bir sınırlama yoktur.
Sözleşmeli personelin rapor hakkı
Hemen yukarıda belirttiğim ve memurun rapor hakkını kısıtlayan hususların dayanağı “Devlet Memurlarına Verilecek Hastalık Raporları ile Hastalık ve Refakat İznine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’tir.
Ancak sözleşmeli personelin hastalık raporlarına ilişkin özel bir mevzuat bulunmaz. Bu nedenle, konunun anlaşılması için bakılması gereken yer, ana mevzuat metni olan Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar’dır.
Esasların 10’uncu maddesinde, doktor raporu karşısında kaç gün ücretli izin verileceği düzenlenmiştir. Bu süre başlangıçta 30 gün olarak belirlense de Danıştay tarafından “30 günü geçmemek üzere” ifadesi iptal edilmiştir.
Maddenin, Danıştay iptali sonrası hali şu şekildedir: Resmi tabip raporu ile kanıtlanan hastalıklar için yılda … ücretli hastalık izni verilebilir. Hastalık sebebiyle, Sosyal Sigortalar Kurumunca ödenen geçici iş göremezlik tazminatı ilgilinin ücretinden düşülür.
O halde denilebilir ki; sözleşmeli personelin yıllık rapor hakkı sınırsızdır.
Sözleşmeli personelin rapor kesintisi
Evet, sözleşmeli personelin aldığı raporlar için 30 günlük sürenin kaldırıldığını yukarıda gördük. Peki, ama bu durumda ne olacak?
10’uncu maddenin amir hükmü gereğince, sözleşmeli personel kaç gün rapor alırsa alsın, maaşını tam alacaktır; ancak sözleşmeli personel bu günler için SGK’dan da rapor parası yani geçici iş göremezlik ödeneği almışsa, bu tutar maaşından mahsup edilecektir.
Geçici iş göremezlik ödeneği nedir?
Sözleşmeli personel, memurlardan farklı olarak 4/a kapsamında sigortalıdır, yani eski deyişle SSK’lıdır. Böyle olunca devreye geçici iş göremezlik ödeneği girer.
Geçici iş göremezlik ödeneğinin ne olduğunu şu yazımda izah etmiştim: https://mustafabaysal.com/rapor-parasi-ya-da-gecici-is-goremezlik-odenegi-nedir/
O yazıdan da görüleceği üzere; SSK’lı bir çalışan rapor aldığında, bu raporun ilk 2 günü için rapor parası hak etmez ve fakat sonraki günler için hak eder.
Ayrıca sigortalıya rapor parası olarak, bu kimsenin rapor aldığı tarihten geriye doğru son 3 aylık ortalama günlük prim tutarının üçte ikisi ödenmektedir.
NOT: Rapor parası ödenmesi için, sigortalının rapor aldığı tarihten geriye doğru son 1 yılda en az 90 gün prim ödemiş olması gerekir. İş kazası nedeniyle rapor alınmışsa, bu 90 gün şartı aranmaz ve işçiye ilk günden itibaren rapor parası ödenir.
Sözleşmeli personel rapor kesintisi örneği
Konunun anlaşılması için iki farklı örnek yapalım. İlk örneğimizde rapor 2 günlük ve ikinci örneğimizde 3 günlük olsun.
Sözleşmeli personel 2 günlük rapor aldığında, sigorta mevzuatı gereğince bu kimseye rapor parası ödenmeyecektir. Ancak bu kimse sözleşmeli personel olmasından kaynaklı maaşını olduğu gibi alacaktır. Haliyle yapılacak bir işlem yoktur.
Aynı sözleşmeli personel 3 günlük rapor aldığında, artık bunun 1 günü için rapor parası alacaktır. Bu sözleşmeli personelin son 3 ay sigorta prim bildiriminin toplam 105.000 lira olduğunu varsayalım. Bu rakam 90 güne bölünecek ve 1 günlük prim tutarı bulunacaktır: 1.166,67 TL. Bu rakamın üçte ikisi olan 777,78 TL SGK tarafından bu kimseye rapor parası olarak ödenecektir. İşte sözleşmeli personele maaşı ödenirken bu 777,88 TL eksik ödenecek ve sonuçta bu kimse için aldığı toplam tutar değişmeyecektir.
SONUÇ
Sözleşmeli personelin rapor hakkı ve rapor kesintisi konusunda memurlardan daha şanslı olduğunu söylemek gerekir. Bunun nedeni; hem sınırsız sayıda rapor almalarının mümkün olması hem de maaşlarını raporlu oldukları müddetçe tam almaya devam etmeleridir.
Halbuki memurlarda rapor hakkı hem tek hekim için 40 günle sınırlandırılmış hem de uzun süreli tedavilerde memurun emekliye ayrılması gibi sonuçlar öngörülmüştür.
Konuyla ilgili sık sorulan sorular:
Sözleşmeli personel rapor alırsa ne olur?
Sözleşmeli personelin aldığı rapor bir ya da iki günlük ise hiçbir şey olmaz. Ancak alınan rapor 3 gün ya da daha fazlası ise, bu durumda iki günden sonraki günler için sözleşmeli personele rapor parası ödenir ve bu rapor parası maaşından mahsup edilir.
Sözleşmeli personel bir yılda kaç gün rapor alabilir?
Sözleşmeli personelin bir yılda alabileceği rapor gün sayısı sınırlandırılmamıştır.
