Hac ibadeti Müslümanlar için, belirli şartlar oluştuğunda farz olan bir ibadet türüdür. Haliyle memurlar da hacca gitmek isteyebilir. Peki, ama memurlar için hac izni var mı? Memura umre izni verilir mi?
Memurlar için hac izni
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na tabi olarak çalışan memurun haklarından birisi de izin hakkıdır. Bu izin türlerinden bazılarında memur maaş almaya devam ederken bazı izinlerde memurun maaşı da kesilir.
İşte aylıklı ya da aylıksız izin olarak bilinen bu izin türlerinden birisi de hac iznidir. Hac izni niteliği itibariyle bir tür ücretsiz izin olduğundan, hac iznini izah etmeden önce memurların ücretsiz izin türlerini kısaca hatırlatmakta yarar var.
Memurun aylıksız izin hakkı
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na göre memurun 6 tür aylıksız izni bulunur:
- Refakat sonrası aylıksız izin
- Doğum sonrası aylıksız izin
- Evlat edinme nedeniyle aylıksız izin
- Eşin yurtdışına gitmesi nedeniyle aylıksız izin
- Beş yıllık hizmet süresinin dolmasıyla hak edilen aylıksız izin
- Askerlik nedeniyle aylıksız izin
Bu aylıksız izin türlerini topluca şu yazımda ele almıştım: https://mustafabaysal.com/memurlarin-ucretsiz-izin-hakki/
Memurun hac izni
Hemen yukarıdaki listede, dikkatinizi çektiğinizi zannediyorum, hac izni yer almamaktadır. Halbuki biraz yukarıda, hac izninin de bir tür aylıksız izin olduğunu yazmıştım.
Buna rağmen hac izninin yukarıdaki listede yer almamasının sebebi, bu iznin doğrudan Devlet Memurları Kanunu’ndan kaynaklanmıyor olmasıdır.
Topu sözleşmede hac izni
Gerçekten de memurlar için hac izni 657 sayılı Kanun ile değil toplu sözleşme ile getirilmiştir. Kamu görevlilerinin geneline ve hizmet kollarına yönelik mali ve sosyal haklara ilişkin 2022 ve 2023 yıllarını kapsayan 6. dönem toplu sözleşmenin 2’nci kısmının 1’inci bölümünün 33’üncü maddesinde hac iznine ilişkin özel bir hüküm yer alır.
Buna göre; Diyanet İşleri Başkanlığı’nca düzenlenen hac kurası neticesinde hacca gitmeye hak kazanan memurun kullanabileceği yasal izni kalmamışsa, bu memura hac süresince ücretsiz izin verilir.
Memur hac izni şartları
O halde memurlar için hac izni aşağıdaki şartların bir arada var olmasına bağlıdır:
- Memur, Diyanet işleri Başkanlığı tarafından düzenlenen hac kurası neticesinde hacca gitmeye hak kazanmalıdır.
- Memurun hac süresinde kullanabileceği YASAL İZNİ kalmamalıdır.
Yukarıdaki “yasal izin” kavramının açılması gerekir. Buradan anlaşılması gereken ilk husus elbette memurun yıllık izin hakkının sona ermiş olmasıdır.
Yine de tam bu noktada akla şöyle bir soru gelebilir: Yıllık izin hakkı olmayan memur, öncelikle 10 güne kadar mazeret izni alma hakkını kullanamaz mı?
Şu yazımda öğretmenler özelinde izah ettiğim üzere, 657 sayılı Kanun’un 104’üncü maddesinde düzenlenen bu ücretli mazeret izninde memur, amirinden mazereti nedeniyle 10 güne kadar ücretli mazeret izni talep edebilir ve zorunluluk halinde bir 10 gün daha mazeret izni alabilir.
Ancak bu izin amirin takdirine bağlı olduğu gibi 10+10 gün bile uygulansa hac süresine yeterli gelmeyecektir. Yine de memur isterse, yıllık izni haccın tamamına yetmezse, kalan kısmı için mazeret izni talep etmeyi deneyebilir. Neticede burada takdir, yetkili amire ait olacaktır.
Memurlar için umre izni
Yukarıda izah ettiği hususlar tamamen hac ibadeti ile ilgili olup hac ibadetinden farklı olan UMRE için ne mevzuatımızda ne de toplu sözleşmede bir hüküm bulunmaktadır.
SONUÇ
6. Dönem Toplu Sözleşmede yer alan açık hüküm gereğince; başkaca yasal izni olmayan ve fakat hac kurası çıktığı için hacca gitmek isteyen memura kurumu hac izni vermek zorundadır.
Bu hac izni ücretsiz olacak ve memur hac süresince maaş alamayacaktır. Yine de özellikle belirtmek isterim ki; yıllık izin hakkı mevcut olan memur pekâlâ yıllık izin alarak hacca gitme hakkına sahip olacaktır.
Ancak memurlar için özel bir umre izni bulunmaz ve umreye gitmek isteyen memur yıllık izin ya da başkaca bir kanuni hakka sahip olmak zorundadır.
Yukarıdaki hükümlerin yalnızca memurlar için değil sözleşmeli personel için geçerli olduğunu da hassaten hatırlatmak isterim.
İşçiler için hac iznini merak ediyorsanız da şu yazıma göz atabilirsiniz: https://mustafabaysal.com/isciler-icin-hac-ve-umre-izni-var-mi/
Memurlar için hac izni hakkında sık sorulan sorular:
Devlet memuru hacca nasıl gider?
Hac kurası çıkan memur öncelikle yıllık izin hakkını kullanır. Bu izni yoksa ya da eksikse, 10 güne kadar mazeret iznini eksik kısım için talep edebilir. Bu hakkı da yoksa ya da amiri talebini reddederse, toplu sözleşme gereğince ihtiyacı olan gün kadar hac için ücretsiz izin alır.
Memura umre izni var mı?
Hayır, memurlara umre için öngörülmüş özel bir izin türü yoktur.
Öğretmen umreye gidebilir mi?
Öğretmen yarıyıl tatillerinde, ara tatillerde ya da yaz tatilinde elbette umreye gidebilir. Ancak eğitim ve öğretimin devam ettiği tarihlerde gidemez; çünkü öğretmenin yıllık izin alma hakkı bulunmaz.
Öğretmen hacca gidebilir mi?
Toplu sözleşmeyle getirilen ücretsiz hac izni hakkı, tüm memurlara tanındığı için, öğretmenler de hacca gitmek için gerekirse ücretsiz izin alma hakkına sahiptir.
