Devlet memuru aylıksız izne ayrıldığında, haliyle bu süre boyunca mali haklardan yararlanamaz. Bunun bir sonucu olarak da Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirilen bir sigorta primi tutarı da söz konusu olmaz. Peki, ama memurun ücretsiz izinde sigortası yatar mı?
Memurun ücretsiz izinde sigortası
Bir çalışan için sigorta primi tahakkukunun ön şartı, o kimseye bir ödeme yapılmasıdır. Zaten sigorta prim tutarı da yapılan ödeme üzerinden belirlenir.
Aylıksız izindeyken memur maaş almadığına ve mali haklardan yararlanmadığına göre, bu memur için bildirilmesi gereken sigorta primi de söz konusu olmaz.
Aylıksız izinde sigorta primi yatırılmaz
Memura herhangi bir mali hak ödenmediğine göre ortada prime esas kazanç da yoktur ve dolayısıyla kurumun, memuru için sigorta primi yatırması da gerekmeyecektir.
Aylıksız izinde GSS
Genel sağlık sigortası (GSS); herhangi bir kimse çalışmadığında otomatik olarak devreye giren ve kişinin sağlık hizmetlerinden yararlanmasını sağlayan bir sigorta türüdür.
Oldukça düşük rakamlarla her ay yenilenen GSS sayesinde kişi herhangi bir işte çalışmasa ya da sosyal güvenlik kurumlarından herhangi bir aylık almasa bile, sağlık hizmetlerinden yararlanmaya devam eder.
İşte memurun ücretsizi izin döneminde GSS ödenmesine ilişkin özel bir düzenleme mevzuatımızda bulunmaktadır. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 45’inci maddesine göre; memurların aylıksız izinli oldukları süreler için prime esas kazanç alt sınırının altında olmamak kaydıyla aylıksız izne ayrıldıkları tarihteki prime esas kazançları üzerinden % 12 oranında genel sağlık sigortası primi işverenlerince ödenir.
Bunun anlamı; memur aylıksız izne ayrıldığında belirli bir orandaki GSS’nin kurumunca SGK’ya ödeneceğidir. Bu aşamada memurun yapması gereken bir ödeme ya da işlem bulunmaz, bu işlemler kurumunca yapılır.
Ayrıca ödenen bu GSS primleri yalnızca sağlıktan yararlanma için olup bu prim tutarları, memurun emekliliğe esas prim tutarlarına katkı yapmaz.
Memurun ücretsiz izin borçlanması
Göreceğiniz üzere memur ücretsiz izne ayrıldı ve kurumunca ödenen GSS sayesinde sağlık hizmetlerinden yararlandı; ancak memurun bu süre boyunca sigorta primi yatmadı.
Bu ise memurun emekli maaşını olumsuz etkileyebileceği gibi prim yetersizliği nedeniyle emekliliğin gecikmesi gibi meseleler de yaşanabilir ve memur bu ücretsiz izin süreleri borçlanmak isteyebilir.
İşte memurun ücretsiz izinde geçen süreleri için hizmet borçlanması yapması mümkündür ve bunu ayrıca isterse tamamı için değil, ihtiyacı olan gün sayısı kadar da yapabilir.
SONUÇ
Memur ücretsiz izindeyken sigorta primi yatırılmaz. Bunun yerine, memurun ve aile fertlerinin sağlık hizmetlerinden yararlanmaya devam edebilmesi için GSS yatırılır ki; bunu da memur değil kurumu SGK’ya öder.
Aylıksız izni sona eren memur, eğer sigortasız kaldığı bu dönemden rahatsız ise, ücretsiz izinde geçen sürelerini geriye dönük hizmet borçlanması ile borçlanmak hakkına her zaman sahiptir.
Bir soru bir cevap:
Memur ücretsiz izinde sigortalı çalışırsa ne olur?
Sigorta bakımından bu primler geçerli olur; ancak 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu bakımından yasak bir iş yapılmış olur ve disiplin hükümleri devreye girer: https://mustafabaysal.com/memur-aylik-izin-calisma/
