Devlet Memurları Kanunu

Becayiş nedir? Becayiş şartları neler?

Devlet Memurları Kanunu’nda öngörülen haklardan birisi olan becayiş, sık başvurulmasa da memurların bazı durumlarda kullanmak istediği bir haktır. Bu yazımda becayiş konusuna yakından bakacağız ve şu soruların cevabını bulacağız: Becayiş nedir? Becayiş şartları neler ve kabul edilmesi zorunlu mudur?

Becayiş nedir?

Türk dil Kurumu’na göre becayiş, karşılıklı yer değiştirme anlamına gelir ve bu tanım başkaca açıklama yapmaya gerek bırakmayacak derecede açıktır.

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda becayiş

Becayiş 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 73’üncü maddesinde yer bulmuştur. Bu maddenin başlığı aslında becayiş olmayıp “Karşılıklı olarak yer değiştirme”dir; ancak uygulamada ve halk arasında bu uzun adlandırma yerine “becayiş” lafzı yer edinmiştir.

Bu madde şu şekildedir: “Aynı Kurumun başka yerlerde bulunan aynı sınıftaki memurları, karşılıklı olarak yer değiştirme suretiyle atanmalarını isteyebilirler. Bu isteğin yerine getirilmesi atamaya yetkili amirlerince uygun bulunmasına bağlıdır”.

Becayişin şartları

Yukarıdaki madde becayişin şartlarını da ortaya koyar. Buna göre becayişin vaki olabilmesi için aşağıdaki şartların bir arada gerçekleşmesi gerekir:

Bunlara göz atmadan gidersen, pişman olabilirsin!
  • Memurların başka yerlerde görevli olması
  • Memurların aynı sınıfta yer alması
  • İki memurun da karşılıklı olarak yer değiştirmek için kurumlarına başvurması
  • Atamaya yetkili amirin bu talebi uygun bulması

Görüleceği üzere becayiş son derece net kurallara sahiptir. Burada belki sınıf ve atamaya yetkili amir kavramlarını açıklamak gerekebilir.

Aynı sınıfta yer almak ne demek?

Devlet memurlarının tabi bulundukları sınıflar 12 adet olup bunların neler olduğu 657 sayılı Kanun’un 36’ncı maddesinde sayılmıştır.

Konumuzla doğrudan ilgili olmadığı için bunları tek tek buraya almamakla beraber birkaç örnek olmak üzere; genel idare hizmetleri sınıfı, eğitim ve öğretim hizmetleri sınıfı ya da din hizmetleri sınıfı dile getirilebilir.

Atamaya yetkili amir nedir?

Atamaya yetkili amir, adından da anlaşılacağı gibi, memurun ilk atamasını yapmak yetkisine sahip olan amirdir. Dolayısıyla, örneğin memurun atamasını yapan bakan ise becayişte de yetkili kimse yine bakan olacaktır.

becayiş nedir ve nasıl yapılır?

Becayiş mevzuatı

Becayiş konusunda anlaşılması gereken ilk husus, Devlet Memurları Kanunu’nda bu hususun çok temel biçimde ele alındığı ve ayrıntılı düzenleme yapılmadığıdır.

Dolayısıyla birçok kurum karşılıklı yer değiştirme konusunu kendi alt mevzuatlarında ele almıştır. Konunu daha iyi anlaşılması ve örnek olması için bunlara ait birkaç örneği aşağıda bulabilirsiniz:

  • Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü Personeli Yer Değiştirme Yönetmeliği madde 11
  • Sosyal Güvenlik Kurumu Personeli Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği madde 16
  • Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Personeli Atama ve Yer Değiştirme Esaslarına İlişkin Yönetmelik madde 6, 7 ve 8
  • Diyanet İşleri Başkanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği madde 34, 40 ve 41 ile Diyanet İşleri Başkanlığı Hizmetleri Genelgesi madde 71 ve 73
  • Göç İdaresi Genel Müdürlüğü Personeli Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği madde 12 ve 15
  • Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Taşra Teşkilatı Personelinin Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmelik madde 23
  • Sağlık Bakanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği madde 29
  • Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği madde 18 ve 20
  • Millî Savunma Bakanlığı Personeli Yer Değiştirme Yönetmeliği madde 8 ve 9
  • Gelir İdaresi Başkanlığı Gelir Uzmanlığı Yönetmeliği madde 17
  • Karayolları Genel Müdürlüğü Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmelik madde 16 ve 23
  • Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığında Görevli Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmelik madde 9

Yukarıda yer alan mevzuat metinleri incelendiğinde kurumların becayiş öncesi birtakım şartlar getirdiği görülebilir.

Örneğin DHMİ yaş haddinden emekli olmasına üç yıl veya daha az kalanların becayiş müracaatında bulunamayacağını, SGK Karşılıklı yer değiştirmeye dayalı taleplerde süre şartı aranmayacağını, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü zorunlu çalışmanın tamamlanmış olması gerektiğini, Diyanet İşleri Başkanlığı iller arası becayiş için memurun atandığı yerde en az iki yıl çalışmış olması gerektiğini ve Sağlık Bakanlığı aynı hizmet bölgesinde olanların becayiş talebinde bulunabileceklerini kural olarak ortaya koymuştur.

Becayiş şartları

Buraya kadar anlamış olmalısınız ki; her memur için geçerli genel ve aynı şartlar söz konusu değildir. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 73’üncü maddesinin çizdiği çerçeve içinde her kurum kendi düzenlemelerini yapmıştır.

Örneğin bir hemşirenin ya da imamın veya öğretmenin becayiş şartlarını öğrenmek istiyorsanız, bu memurların çalıştığı kurumların ilgili mevzuatına göz atmanız gerekir.

memur ve sözleşmeli personel becayiş hakkı

Becayiş kabul edilmek zorunda mı?

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 73’üncü maddesinde becayiş talebinin kabulü açık şekilde “atama yetkili amirin uygun bulmasına” bağlanmıştır.

Haliyle bu hususta amirin takdir yetkisi olduğunu söylemek gerekir; fakat bu takdir yetkisinin sınırsız bir yetkiyi ifade etmediğini, objektif ve somut gerekçelere dayanarak karar verilmesi gerektiğini hatırlatmak gerekir.

Becayiş talebi reddedilen memurun ya da sözleşmeli personelin bu ret kararı aleyhine dava yoluna başvurması pekala mümkündür.

Sözleşmeli personelin becayiş hakkı

Sözleşmeli personelin becayiş hakkı Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar’ın Ek Madde 3’ünde düzenlenmiştir.

Bu maddeye göre; kurumun hizmet icapları dikkate alınarak, aynı unvan ve hizmet niteliklerini haiz sözleşmeli personelin kurum içi karşılıklı yer değiştirme talepleri, pozisyonunun vizeli olduğu birimde fiilen en az bir yıl çalışmış olmaları şartıyla yerine getirilebilir.

Görüleceği üzere; tıpkı memurlarda olduğu gibi sözleşmeli personelde de aynı kurumda olmak ve hatta aynı unvanda olmak şartı bulunurken; ek olarak, sözleşmeli personelin becayiş talebinde bulunması için en az 1 yıl çalışmış olması da gerekir. Bu talebin kabulü de kurumun takdirinde olacaktır.

becayiş nasıl yapılır?

Becayiş dilekçesi örneği

Becayiş talebi için hemen aşağıda yer alan becayiş dilekçesi rahatlıkla kullanılabilir. Burada önemli olan, hem talebi net şekilde ifade etmek hem de becayişe taraf diğer kimsenin bilgilerine dilekçede yer vermektir.

Memurlar için becayiş dilekçesine şu ifadenin yazılması yeterli olacaktır: 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 73’üncü maddesi kapsamında, aşağıda bilgileri yer alan memur ile karşılıklı yer değiştirmek (becayiş) istiyorum. Bilgilerinize arz ederim.

Sözleşmeli personel için becayiş dilekçesine ise şu ifadenin yazılması yeterli olacaktır: Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar’ın Ek Madde 3’ü kapsamında aşağıda bilgileri yer alan sözleşmeli personel ile karşılıklı yer değiştirmek (becayiş) istiyorum. Bilgilerinize arz ederim.

Her iki dilekçede de bu ifadelerin altına şu bilgilerin yazılması gerekir: Becayiş yapılacak personelin adı soyadı, TC kimlik numarası, çalıştığı kurum, görev yeri, görev unvanı.

SONUÇ

Becayiş konusunda hatırında tutmanız gereken en önemli husus; ana çerçevesi 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda çizilen becayişin her kurumda ve her personel için uygulanmadığıdır.

Çünkü Devlet Memurları Kanunu becayişi kurumların takdirine bırakmış, talep edilmesi halinde kabulünü zorunlu tutmamıştır. Böyle olunca da bazı kurumlar becayişi alt mevzuatlarına alp düzenlerken, örneğin Milli Eğitim Bakanlığı gibi bazı kurumlarda becayiş hakkını çalışanlarına vermemektedir.

Becayiş şartlarını merak ediyorsanız yapmanız gereken, çalıştığınız kurumun kendi mevzuatını kontrol etmek ve burada yazan şartları tahlil etmek olacaktır. Bunun haricinde, her memur için geçerli sabit şartlar söz konusu değildir.

Sözleşmeli personel için ise durum daha net olup bunların hangi şartlarda becayiş hakkı olduğunu yukarıda izah ettim.

Becayiş konusunda sık sorulan sorular:

1 yıl dolmadan becayiş yapılır mı?

Bu sorunun her memur için sabit bir cevabı yoktur. Hangi kurum için bu soru soruluyorsa, o kurumun mevzuatına bakmak gerekir. Sözleşmeli personel için ise, hayır, 1 yıl çalışmadan becayiş başvurusu asla yapılamaz.

Becayiş kaldırıldı mı?

Hayır, becayiş kaldırılmamıştır ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 73’üncü maddesi kapsamında halen yürürlükte olan bir işlemdir.

Becayiş hakkı kaç kez verilir?

Becayiş hakkı için getirilen genel bir kısıtlama yoktur. Dolayısıyla memurun tabi olduğu mevzuata bakılır ve burada sınır varsa uygulanır, yoksa uygulanmaz.

Becayiş için asaletin onaylanması gerekir mi? Aday memur becayiş yapabilir mi?

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 73’üncü maddesinde asil ve aday memur ayrımı yapılmamış olup kanaatimce aday memur da becayiş yapabilmelidir.

Mustafa Baysal

Sizin için doğru ve değerli bilgiyi paylaşmaya çalışıyorum. Bu yazı gerçekten işinize yaradıysa ve teşekkür etmek istiyorsanız, yapmanız gereken tek şey onu PAYLAŞMAK.

Bunlara göz atmadan gidersen, pişman olabilirsin!

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

5 Yorum

  1. Merhabalar, bir üniversite hastanesinde 4/ b sağlık teknikeri olarak çalışıyorum. Başka bir ildeki üniversite hastanesine engelli babamın vasisi olmam , çocuğumun kronik hastalığı olması ve eşiminde gitmek istediğim şehirde memur olması gibi mazeretlerden dolayı geçiş isteyebilir miyim, cevaplarsanız memnun olurum.

  2. Merhaba, Adalet Bakanlığında kadrolu zabıt katibiyim, başka ilden birisi ile karşılıklı olarak yer değiştirmek istiyoruz, fakat Adalet Bakanlığı’nın yer değiştirme ile ilgili mevzuatıyla ilgili pgm de dahil olmak üzere kimse net birşey söyleyemiyor ve bu mevzuata ulaşamadık, Adalet Bakanlığında kadrolu personelin becayiş hakkı var mı? Yardımcı olursanız çok müteşekkir olurum

  3. Merhaba,
    Becayiş yapıldıktan hemen sonra taraflardan biri emekliye sevkini talep eder ve onaylanması halinde emekliye ayrılırsa, diğer tarafın eski kurumuna iadesi yapılır mı?

    1. Merhaba, yapılacağını zannetmiyorum. Böyle bir şeyi ilk defa duydum, herhangi bir mevzuatta buna benzer bir hüküm mü bulunmakta?

    2. Yukarda yazıyor kardeş emekliliğine 3 yıldan fazla süresi kalmışlar başvurabilir diye .

Aşağıdaki yazılara bakmadan gitme!
Kapalı
Başa dön tuşu