Devlet memurunun işe geç kalması elbette muhtemel bir durumdur ve herkesin başına gelebilir. Ancak 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nda belirli fiillere çeşitli disiplin cezaları öngörülmüştür ve işe geç kalan memura da disiplin cezası verilebilir. Peki, ama memur işe ne kadar geç kalabilir?
Memurun mesaiye gecikmesi
Memurun mesaiye gecikmesi, işe başlaması gereken saatten daha sonraki bir saatte işe gelmesi anlamına gelir. Buradaki geç kalma bir mazerete dayanabileceği gibi mazeretsiz bir geç kalma da söz konusu olabilir.
Memurun işe geç kalma cezası
Öncelikle işe geç kalma fiiline 657 sayılı Kanun’da hangi disiplin cezasının öngörüldüğüne bakalım. Devlet Memurları Kanunu’nun 125’inci maddesine göre “Özürsüz veya izinsiz olarak göreve geç gelmek” fiilinin karşılığı “Uyarma” cezası olacaktır.
İşe geç kalma süresi
Burada akla şöyle bir soru gelebilir: Memurun işe geç kalmasının normal kabul edileceği bir sınır var mıdır? Örneğin memur mesaiye 15 dakika geç gelebilir mi? Ya da memurun mesaisini müteakiben bir saat içinde mi işinin başında olması gerekir?
Ne Devlet Memurları Kanunu’nda ne de başkaca bir mevzuat metninde buna dair bir süre ya da sınır belirlenmiştir. Zaten belirlenmesi de mantıksız olurdu; çünkü mesai saati başladığında her memurun görevinin başında olması beklenir ve bu sürenin geciktirilmesinin makul karşılanması düşünülemez.
İşe geç kalma tutanağa bağlanabilir
Bazı kurumlarda mesai takibi elektronik kart okutma ya da parmak izi okutma gibi yöntemlerle yapılırken, bazı kurumlarda halen fiziki takip sistemleri mevcut olabilir.
Memurun işe geç kalması halinde ve bu durum soruşturma konusu yapılacaksa, memurun geç kaldığının bir tutanağa bağlanması doğru olacaktır. Özellikle fiziki mesai takibi yapılan kurumlarda böyle bir tutanak düzenlenmesi, geç kalmanın ispatı bakımından yararlı olacaktır.
Ancak ister tutanak olsun ve ister olmasın, işe geç kalan memur hakkında disiplin zamanaşımı süreleri içinde her zaman soruşturma açılabilir. Burada önemli olan bu hususu tanık, kayıt, belge vb. yöntemlerle ispat edebiliyor olmaktır.
SONUÇ
Memurun işe geç kalması demek, teknik olarak, mesai saatinden bir dakika bile olsa, daha sonra göreve başlaması demektir.
Burada dikkat edilmesi gereken ilk husus, bu geç kalmanın geçerli bir mazerete dayanıp dayanmadığıdır. Çoğu amirin takdirine bağlı olan mazeret hallerinden birisinin varlığı söz konusu ise memura “işe geç kalmış” muamelesi yapmak doğru olmayacaktır.
Ancak memur hiçbir mazereti yokken işe geç kalıyorsa, bu memur hakkında UYARMA cezası uygulanabilecektir. Ayrıca bu fiil 5 sene içinde tekrar edilirse bu defa memura KINAMA cezası da verilebilecektir.
Uygulamada memura ilk geç kalmasında disiplin cezası uygulama yoluna gidildiği görülmez. Özellikle geç kalmanın alışkanlık haline gelmesi ve sözlü uyarılara rağmen geç kalmaların devam etmesi halinde bu cezalar çoğu zaman uygulanmaktadır. Yine de bu hususta takdirin amirde olduğu ve memurun işe geç kalmamaya dikkat etmesi gerektiği unutulmamalıdır.
