İşverenin ölümü halinde kıdem tazminatı alınır mı?

İşveren ölürse kıdem tazminatı hak edilir mi?

Kıdem tazminatı işçiler açısından çok önemli bir haktır. Çünkü hem işçinin yıllar boyunca verdiği emeğin bir karşılığıdır hem de rakam olarak yüksek miktarları bulabilmektedir. İşverenin ölmesi halinde kıdem tazminatı ödenmesi gerekir mi? İşverenin ölümü işçi için bir haklı fesih nedeni midir?

Kıdem tazminatı hangi hallerde alınır?

Bu hususta daha önce yazdığım bir makalede kıdem tazminatı alma şartlarını açıklamıştım. Aslında hangi hallerde kıdem tazminatı alınabileceği açıkça belirlenmiş olsa da, özellikle bunun gibi istisnai durumlarda işçilerin kafasının karıştığını görüyorum. Kıdem tazminatıyla ilgili bilinmesi gereken ilk şeyin, bu tazminatı alabilmek için ön şartın o işyerinde en az bir yıldır çalışmak olduğunu söylemeliyim. Ancak bundan sonra, diğer hususların araştırılması gerekir.

İşverenin ölümü ne sonuç doğurur?

İşçinin ölmesi halinde, mirasçılarının kıdem tazminatına hak kazandığını biliyoruz. Bu kanunda açıkça belirlenmiş ve tartışmasız bir durumdur. Peki ama işveren ölürse ne olur? Böyle bir durumun kesin bir sonucunun olduğunu söyleyemeyiz; çünkü önemli olan , ölümden sonra işyerinin durumunun ne olduğudur.

İşveren ölünce işyeri ne oldu?

İlk olarak bu sorunun cevabının aranması gerekir. Ölümün ardından işyerinin kapatılması ve faaliyetlerine devam etmemesi halinde, doğal olarak işçinin kıdem tazminatı hakkı olacaktır. Çünkü iş sözleşmesi işveren tarafından feshedilmiştir. Bu halde işçinin muhatabı da işverenin mirasçılarıdır. Eğer mirasçılar mirası reddetmemişse bunlardan kıdem tazminatı talep edilmeli, ödenmezse dava açılmalıdır.

İkinci senaryo ise işyerinin çalışmaya devam etmesidir. İşveren ölmesine rağmen, mirasçıları işe devam etmek isteyebilirler. İşte bu durumda ne olacaktır? Mirasçıların işi devam ettirmeleri demek, bir nevi işyerinin devralınması demektir. İşyerinin devri ise işçilere haklı nedenle fesih hakkı vermez. Mirasçıları işi devralması, işçiye kıdem tazminatını alarak işten ayrılma hakkı vermeyecektir.

SONUÇ

İşverenin ölümü sonrasında işçinin kıdem tazminatını alarak işten ayrılıp ayrılamayacağı sorusunu, çeşitli senaryoları ele alarak cevaplamak gerekir:

• İşveren öldükten sonra işyeri kapanmışsa, işçilerin kıdem tazminatı alma hakkı vardır. Muhatapları, mirası reddetmeyen mirasçılar olacaktır.
• İşveren öldükten sonra mirasçılar işi devam ettirme kararı vermişse ancak işçiyle çalışmak istemiyorlarsa, işçinin kıdem tazminatı hakkı vardır. İşçinin muhatabı yine mirası reddetmeyen mirasçılar olacaktır.
• İşveren öldükten sonra mirasçıları işi devam ettiriyorsa ve işçiyi de işten çıkarmıyorlarsa, işçinin kıdem tazminatı alma hakkı yoktur.

İşverenin ölmesi, tek başına işçiye kıdem tazminatı alma hakkı veren bir durum değildir. Yukarıdaki senaryolara göre durumun değerlendirilmesi gerekir. İşçinin, işvereni öldüğü için, iş sözleşmesini haklı olarak feshetmesi söz konusu olamaz. Bir Yargıtay kararında da belirtildiği üzere; “1475 sayılı İş Kanunu’nun 14 üncü maddesinde, kıdem tazminatına hak kazandıran haller sayılmış olup, bunlar arasında işverenin ölümüyle iradi devir bulunmamaktadır. Bu durumda, davacının kıdem tazminatı talebinin reddi gerekmektedir.” (22 Hukuk, 2013/8097 E.)