İşsizlik maaşı miktarı nasıl hesaplanır?

2023 işsizlik maaşı tutarı belli oldu. Peki ama işsizlik maaşı tutarları nasıl belirleniyor, neler ölçüt alınıyor? Bu ödenekten kimler, nasıl ve hangi şartlarda faydalanıyor? Asgari ücretli için işsizlik maaşı miktarı ne kadar?

İşsizlik maaşından yararlanma şartları neler?

İşsizlik maaşı, işsiz kalan kimseye belirli bir süre için, işsizlik fonu kapsamında ödenen maaş olarak karşımıza çıkar. Bu ödenekten yararlanabilmek için işsizlik sigortası kapsamında olmak yeterli ama bazı şartların da taşınması gerekiyor. Bu şartlar şöyle sıralanabilir:

• İşsizlik sigortası kapsamında çalışırken, kendi istek ve kusuru dışında işsiz kalmak,
• Kişinin işten ayrılışında önceki son 120 gün içinde aralıksız olarak sigorta primlerinin ödenmiş olması
• İşten ayrılışı gerçekleşmeden önceki 3 sene içinde en az 600 gün işsizlik sigortası priminin bildirilmiş olması,

Ayrıca işten ayrıldıktan sonra 30 gün içinde İŞKUR’a başvurulması da gerekiyor. İşten ayrılmış olan ve yukarıda belirtilen şartları sağlayan kimseler işsizlik maaşı almaya hak kazanıyor.

İşsizlik maaşı bağlanan çıkış kodları

Ayrıca bu maaştan faydalanacak kişinin aşağıdaki işten çıkış kodlarından birisi ile işten ayrılmış olması da gerekiyor.

SGK çıkış kodu	Açıklaması
04	Belirsiz süreli iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı sebep bildirilmeden feshi
05	Belirli süreli iş sözleşmesinin sona ermesi
12	Askerlik
15	Toplu işçi çıkarma
17	İş yerinin kapanması
18	İşin sona ermesi
23	İşçi tarafından zorunlu nedenle fesih
24	İşçi tarafından sağlık nedeniyle fesih
25	İşçi tarafından işverenin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı nedeni ile fesih
27	İşveren tarafından zorunlu nedenlerle ve tutukluluk nedeniyle fesih
28	İşveren tarafından sağlık nedeni ile fesih
31	Borçlar Kanunu, Sendikalar Kanunu, Grev ve Lokavt Kanunu kapsamında kendi istek ve kusuru dışında fesih
32	4046 sayılı Kanunun 21. maddesine göre özelleştirme nedeni ile fesih
33	Gazeteci tarafından sözleşmenin feshi
34	İş yerinin devri, işin veya iş yerinin niteliğinin değişmesi nedeniyle fesih

Askerlik sebebi ile işten ayrılmalarda terhis zamanını izleyen 30 gün içinde terhis belgesi ile birlikte İŞKUR’a işsizlik maaşı için başvurulması gerekiyor.

İşsizlik maaşını alabilmek için yukarıda belirtilen “120 gün içinde aralıksız olarak sigorta primlerinin ödenmiş olması” şartı aşağıdaki durumlardan birinin yaşanması sebebi ile primi yatırılmaması halinde, prim yatırılamayan bu süreler 120 gün şartını bozmuyor. Yani kişi yine son 120 gün şartını sağlamış oluyor:

• Hastalık,
• Ücretsiz izin/aylıksız izin
• Disiplin cezası
• Gözaltına alınma,
• Hükümlülükle sonuçlanmayan tutukluluk hali,
• Kısmi istihdam,
• Grev,
• Lokavt,
• Genel hayatı etkileyen olaylar,
• Ekonomik kriz,
• Doğal afet,
• Fesih tarihinde çalışmamış
• Ev hizmetlerinde 30 günden az çalışma
• Kısa çalışma ödeneği
• Yarım çalışma ödeneği

İşsizlik maaşından faydalanma süresi

Bu maaştan yararlanma süresi son 3 yıla bakılarak hesaplanıyor. Buna göre son 3 yılda;

• 600 gün sigortalı olarak çalışanlara 180 gün,
• 900 gün sigortalı çalışanlara 240 gün,
• 1080 gün sigortalı çalışanlara 300 gün

boyunca işsizlik maaşı ödeniyor.

İşsizlik maaşı alanların sağlık hizmetlerinden faydalanması

İşsizlik maaşı almaya hak kazananlar, Genel Sağlık Sigortası (GSS) kapsamında yer alıyor.

İşsizlik Maaşı süresi boyunca GSS primi İşsizlik Sigortası Fonu tarafından ödeniyor. Aynı zamanda bu kişilerin bakmakla yükümlü oldukları kişiler de GSS kapsamında kabul edilerek sağlık hizmetlerinden yararlanabiliyor.

İşsizlik maaşı hesaplanması

İşsizlik maaşının hesaplanmasında kişinin son 4 aylık prime esas kazancı esas alınıyor. Son 4 aylık prime esas kazancının günlük ortalama miktarının %40’ı üzerinden hesaplama yapılıp, sadece damga vergisi kesintisi oluyor.

Yine de hesaplama ile elde edilen tutar hiçbir şekilde aylık brüt asgari ücretin %80’ini geçemiyor.

Brüt tutarı yüksek olan kişiler için işsizlik ödeneği hesaplanırken ortaya çıkan sonuç günlük asgari ücretin %80’inden çoksa, kişinin alabileceği işsizlik maaşı da en çok asgari ücretin %80’i kadar olabiliyor.

İşsizlik maaşı hesaplama örneği

İşsizlik maaşı hesaplamasını basit bir örnekle açıklayalım. 2023 yılında asgari ücret üzerinden maaş aldığı düşünülen personel için,

• Son 4 ay prime esas gelir toplamı: 10.008,00+10.008,00+10.008,00+10.008,00: 40.032,00

• Ortalama aylık geliri: 40.032,00 / 4 : 10.008,00

• Ortalama aylık gelirinin %40’ı: 10.008,00 x 0,40 : 4.003,20

• Damga vergisi kesintisi tutarı: 4.003,20*0,00759 : 30,38

• Hak edilecek işsizlik maaşı: 4.003,20 – 30,38: 3.972,82 TL olacaktır.

2022 işsizlik maaşı miktarı

O halde 2022 yılında sadece asgari ücret almış ve başkaca hiçbir ödeme almamış bir işçinin işsizlik maaşı tutarı net 3.972,82 TL olacaktır.

Asgari ücretin üzerinde maaş alan işçiler ile asgari ücret alıp fazla mesaiden ikramiyeye kadar ayrıca ücret alan diğer tüm işçilerin işsizlik maaşı ise son 4 aylık ücretlerine göre belirlenecektir.

SONUÇ

İşsizlik maaşı miktarı her işçi için farklı olacaktır. Sadece şunu kesin olarak söyleyebiliriz ki; asgari ücret dışında hiçbir ekstra ücret almamış bir işçinin 2023 işsizlik maaşı miktarı kesin ve sabittir: 3.972,82 TL.

Bunun haricinde her işçinin işsizlik maaşı, son 4 ayda almış olduğu ve SGK primi olarak bildirilen ücretlerin ortalamasına göre ve yazımda açıkladığım şekilde belirlenecektir.

Ancak işçi normalde ne kadar yüksek maaş alıyor olursa olsun, bağlanacak işsizlik maaşının üst sınırı brüt asgari ücretin %80’ini (7.946,00 TL) aşamayacaktır.