İşçinin sahip olduğu her hak ona sınırsız ve tek başına karar verme yetkisi vermez; ancak bazı haklar söz konusu olduğunda son söz işçiye ait olur. Peki, ama süt izni konusunda durum nedir? İşçinin süt izni saatlerini kim belirler ve süt izni bölünebilir mi?
Süt izni saatini kim belirler?
Süt izni İş Kanununun 74’üncü maddesinde kendisine yer bulmuş bir haktır. Birazdan göreceğimiz üzere, saatlerle ifade edilen bir hak söz konusu olduğundan, bu saatlerin nasıl ve kim tarafından belirleneceği konusunda tereddüt olabilir.
Süt izni nedir?
Adından da anlaşılacağı üzere, doğum yapan kadın işçinin çocuğunu emzirmek için sahip olduğu ve günlük kullanılması gereken bir haktır.
Süt izni kaç saattir?
Süt izni, günlük verilen bir izin türüdür. İş Kanununa göre, doğum yapan işçiye günde 1,5 (bir buçuk) saat emzirme izni verilmesi zorunludur. Bu izin, işçinin çocuğu bir yaşına kadar verilecektir.
Süt iznini işveren belirleyebilir mi?
İşverenin yönetim hakkı nedeniyle, işyerindeki çalışma sürelerini belirleme hakkı olduğu muhakkaktır. İlk bakışta, bu hak kapsamında, işçisinin süt iznini de işverenin belirlemesi gerektiği düşünülebilse de İş Kanunu bu konuda tavrını net olarak ortaya koymuştur.
Buna göre; bu sürenin hangi saatler arasında kullanılacağını ve kaça bölüneceğini belirleme hakkı işçinindir.
Nitekim İş Kanunu’nun74’üncü maddesinde bu husus “Kadın işçilere bir yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri için günde toplam 1,5 saat süt izni verilir.
Bu sürenin hangi saatler arasında ve kaça bölünerek kullanılacağını işçi kendisi belirler” şeklinde ifade edilmiştir.
Süt izni bölünebilir mi?
Günlük 1,5 saat olan bu süt iznini işçi dilediği gibi de bölebilecektir. Hatta bu konuda İş Kanunu hiçbir sınırlama da getirmemiştir. Art niyetli bir tercih yapılmadıkça, kadın işçi bu 1,5 saati ister tek seferde isterse de 5 ayrı seferde kullanabilir.
Burada önemli olan işçi ve işveren arasında dürüstlük ilkesi ışığında bir anlaşma olmasıdır. Önemli olanın bebeğin sağlığı ve gelişimi olduğu unutulmamalı; bu hususta işçiye mümkün olduğunca anlayış gösterilmelidir.
Uygulamada anneler bu hakkı tek seferde kullanmayı tercih etse de özellikle işyeri ile ev arasındaki mesafenin az olduğu durumlarda, anneler süt iznini bölerek kullanmayı da tercih edebilmektedir.
Süt izni kullandırılmazsa ne olur?
Süt izni işçiye kullandırılmazsa, kullandırılmayan bu izin sürelerinin fazla mesai ücretine dönüşeceğini şu yazımda anlatmıştım: https://mustafabaysal.com/sut-izni-fazla-mesai/
SONUÇ
Birçok konuda işveren ile işçinin karşılıklı anlaşmasını bekleyen ya da işverene yönetim hakkı veren İş Kanunu, süt izni konusunda tercih hakkını tamamen kadın işçiye bırakmıştır. İşçi günlük bir buçuk saatlik süt iznini ne zaman ve kaça bölerek kullanacağına kendisi karar verebilecektir.
Unutulmamalıdır ki; her şeyden önemli olan, bebeğin sağlığıdır ve annenin kabul edilebilir gerekçeleri olduğu müddetçe, süt iznini hangi zaman diliminde ve kaç defada kullanacağına işverenin müdahale etmemesi doğru olacaktır.
Süt izninin birleştirilip toplu şekilde kullanılıp kullanılamayacağını ise şu yazımda izah etmiştim, dilerseniz yazıma göz atabilirsiniz: https://mustafabaysal.com/sut-izinleri-birlestirilerek-kullanilabilir-mi/
Bu konuda işverene verilebilecek süt izni dilekçesi örneğini aşağıdaki yazımdan inceleyebilir veya indirebilirsiniz: https://mustafabaysal.com/isci-sut-izni-dilekcesi-ornegi/
Süt izninin kullanılması ile ilgili sık sorulan sorular:
Süt izni istenilen saatte kullanılabilir mi?
Evet, işçi süt iznini istediği saatte ve zaman diliminde kullanma hakkına sahiptir.
Süt izni çalışma süresinden sayılır mı?
Evet, normalde işçinin çalışmadan geçirdiği bir süre olan süt izni, İş Kanunu’nun 74’üncü maddesinde de açıkça ifade edildiği üzere, çalışma süresinden sayılır.
Süt izni olan anne kaç saat çalışır?
Bu sorunun genel bir cevabı yoktur; çünkü her işçinin günlük ve haftalık çalışma süresi farklı olabilir. Burada asıl olan bu annenin, çocuğu 1 yaşına gelinceye kadar her gün 1,5 saat eksik çalışma hakkının olduğudur.
Meraba ben doğum yaptım 10 senedir yani işyerinde çalışıyorum günlük 3 saat erken çıkma hakkım var fakat ben onu hafta da bir gün pazartesileri izin kullanıyorum normalde çocuğum okula başlayan kadar kullanmam gerektiğini söylediler bir senem dolduğu için bu hakkı elimden alıyorlar bunun hakkında beni bilgilendirirseniz sevinirim iyi günler ….
Eğer bahsettiğiniz süt izniyse, bunun zaten çocuk bir yaşına gelene kadar kullandırılması gerekir. Başka bir şeyi kastetmediyseniz uygulama doğru görünüyor.