İnşaat işçisinin kıdem tazminatı hakkı

İnşaat işçisi kıdem tazminatı alabilir mi? Bu soruyu her meslek grubuna teşmil etmek ve her seferinde sormak yerine, kıdem tazminatı alma şartlarına bakmak yeterli olsa gerek. Ancak özellikle inşaat işçileri için bu yazıyı yazma sebebim, inşaatta çalışan işçilerin büyük kısmının daha az eğitim görmüş olması ve onlara en temel hakları konusunda net bilgi vermek istememdir.

Kıdem tazminatı şartları

Hangi işçi ve hangi işyeri söz konusu olursa olsun; İş Kanunu’na tabi çalışan bir kimse için kıdem tazminatı almanın iki temel şartı olacaktır:

• İşçinin işveren bünyesindeki çalışma süresinin en az 1 yıl olması
• İş sözleşmesinin, kıdem tazminatı alacak şekilde sona ermesi

Bu şartlardan ikincisi o kadar kapsamlıdır ki; bu yazıda o konuya girersem, yazının sonunu getirmek çok zor olacaktır.

Şu makalemde anlattığım kıdem tazminatı alma şartları aynen inşaat işçileri için de geçerli olacaktır: https://mustafabaysal.com/kidem-tazminati-alma-sartlari/

İnşaat işçisinin hakları

İnşaat işçisinin ya da market çalışanının veya beyaz yakalının hakları diye bir ayrım yapmak doğru olmayacağı gibi mantıklı da değildir.

Asıl olan İş Kanunu ve alt mevzuatının işçilere tanıdığı hakların bütünüdür ki; şu yazımda bu sorunun cevabını zaten vermiştim: https://mustafabaysal.com/iscilerin-haklari-neler/

Burada yoğunlaşılması gereken konu belki de sadece inşaat işçilerine yönelik özel durumlar olabilir. Bunlardan birisi inşaat işçisinin sigorta girişidir.

İnşaat işçisinin sigorta girişi ne zaman yapılır?

Hangi iş söz konusu olursa olsun, bir işçinin sigortasız çalıştırılması yasal değildir ve bu konuda uyulması gereken ana kural, işçinin işe başlamasından ÖNCE sigorta girişinin yapılmasıdır.

Şu yazımızda bunun istisnalarından bahsetmiştik: https://mustafabaysal.com/iscinin-sigorta-girisi-en-gec-ne-zaman-yapilmalidir/

Normalde işçi örneğin 21 Mart tarihinde çalışmaya başlayacaksa, bu işçinin işe giriş bildirgesi en geç 20 Mart tarihinde SGK’ya bildirilmelidir.

İşte bu ana kuralın istisnalarından birisi de inşaat sektörüdür ki; inşaat işçisinin sigorta girişi AYNI GÜN bildirilebilir.

Yani inşaat işçisi 21 Mart tarihinde çalışmaya başlamışsa, iş giriş bildirgesi aynı gün yani 21 Mart tarihinde en geç olmak üzere SGK’ya verilmelidir.

Bu istisnanın sebebi zannımca; inşaat sektöründe işe giriş çıkışların çok yoğun olması ve yevmiye usulü günlük ve aniden çalışan işçilerin sayısının fazla olmasıdır.

İnşaat işçisinin çalışma süresi

İş Kanunu’na tabi bir işçinin çalışma süresi haftalık en çok 45 saat olup bunun üzerindeki çalışmaları için işçiye fazla mesai ücreti ödenmesi gerekir.

Haliyle inşaat işçisinin çalışma süresi de haftalık 45 saattir. Ancak burada dikkat edilmesi gereken birkaç husus vardır ki; bu kurallara uyulması suretiyle çalışmanın gerçekleşmesi yasal zorunluluktur:

• İşçinin çalışma süresi bir gün içinde en çok 11 saat olabilir (Molalar hariç).
• İşçi gece döneminde en çok 7,5 saat çalıştırılabilir.
• İşçiye haftada en az 1 gün hafta tatili verilmesi icap eder.

İşte inşaat işçisinin çalışma süreleri de yukarıdaki ana kurallar çerçevesinde belirlenir.

İnşaat işçisinin kıdem tazminatı hakkı var mı?

Evet, var; hem de her işçi kadar var. İnşaat işçilerinden dönem dönem bu soru geliyor ve her seferinde aynı cevabı veriyorum: İnşaat işçisi kıdem tazminatı alabilir.

Bir kimsenin inşaat çalışması, onun birtakım haklardan mahrum olması anlamına gelmez. Yalnızca; yukarda bağlantısını verdiğim kıdem tazminatı alma şartlarının iyi bilinmesi gerekir.

İnşaat işçisi ya da bir başka işçi, her durumda kıdem tazminatı hak etmez. Bir işçi 20 sene çalışsa bile işten ayrılırken kıdem tazminatı hak edemeyebilir. Önemli olan kıdem tazminatı alma şartlarından birisinin sağlanmış olmasıdır.

SONUÇ

İnşaat işçinin kıdem tazminatı hakkı vardır. Tıpkı fazla mesai ücreti almaya, hafta tatili yapmaya veya yıllık izin kullanmaya hakkı olduğu gibi; kıdem tazminatı almak da onun hakkıdır.

Burada önemli olan esas konu, inşaat işçisinin kıdem tazminatı alma şartlarını sağlıyor olması ve işveren bünyesinde en az 1 yıllık kıdeminin olmasıdır.

Örneğin bir işçi, müteahhit A’nın inşaatında 6 ay çalışsa ve iş bitince işten çıkarılsa ve bir müddet sonra yine aynı müteahhit A’nın başka inşaatında 7 ay çalışsa; çalışma toplamı 1 yılı aştığı için kıdem tazminatı alması mümkün olabilecektir.

Fasılalı çalışma olarak adlandırılan bu durumun birtakım ayrıntıları olmakla birlikte, şu yazıma göz atarak aralıklı çalışmada kıdem tazminatının nasıl alınabileceğini görebilirsiniz: https://mustafabaysal.com/aralikli-fasilali-calismalarda-kidem-tazminati-hesabi/