İlave tediyeden icra kesilir mi?

İlave tediye, kamuda çalışan işçilere maaşları dışında yapılan bir ödemedir ve yılın belirli dönemlerinde parça parça ödenmektedir. Peki ilave tediye haczedilebilir mi ve yapılırsa tediyenin tamamı haczedilebilir mi?

İlave tediye nedir?

İlave tediyenin ne olduğunu, miktarını ve ödeme zamanlarını daha önce yazmıştık: mustafabaysal.com/ilave-tediye-kimlere-ne-zaman-odenir-ve-miktari-nedir

Kısaca tekrarlamak gerekirse ilave tediye; 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 4/d maddesi kapsamında istihdam edilen kadrolu işçilere yapılan bir ödemedir.

Bu kapsamdaki işçilere her yıl, 52 günlük ücretleri miktarınca ilave tediye ödenmekte ve bu ödemelerin tarihine Cumhurbaşkanı karar vermektedir.

İşçi ücretlerinden icra kesintisi yapılması

İşçi ücretlerinin tamamının haczi mümkün değildir. Daha önce de yazdığımız gibi ( mustafabaysal.com/iscinin-maasi-haczedilebilir-mi ), normal şartlar altında işçi ücretlerinin ancak ¼’ü haczedilebilir.

Yani işçinin borcu ne kadar olursa olsun, borcuna mahsuben haczedilebilecek olan kısım en çok maaşının dörtte biridir.

Bunun tek istisnası, işçinin maaş haczine icra dairesinde muvafakat vermiş olmasıdır. Maaş haczine muvafakat veren işçinin, maaşının tamamının da haczedilmesi mümkün olacaktır.

Ayrıca kıdem tazminatı ve ihbar tazminatının da ücret niteliğinde olmadığı için, tamamının haczedilebileceğini söylememiz gerekir: mustafabaysal.com/kidem-tazminatinin-tamami-haczedilebilir-mi

İlave tediyeden icra kesintisi yapılabilir mi?

İlave tediye, niteliği itibariyle bir tür ücrettir. Böyle olunca, tediyeden de icra kesintisi yapılması pekâlâ mümkündür. Burada önemli olan, kesintinin oranının ne olması gerektiğidir.

İlave tediyenin tamamı haczedilebilir mi?

Bu soruya verilecek cevabı öncelikle Yargıtay’a bırakalım:

“Somut olayda icra müdürlüğünce, borçlunun işyerinden almakta olduğu maaşının 1/4’ü; maaş dışındaki prim, nema, ikramiye ve teminatların 1/4’ü dışındaki haciz ile ilave tediyelerin tamamı üzerine haciz konulduğu, borçlunun şikayetinde bu kalemlerin 1/4’ü oranında haciz konulmasını kabul ederek, 1/4’ü dışındaki haciz ile ilave tediyelerin tamamı üzerine konulan haczin kaldırılması isteminde bulunduğu görülmektedir.

Bu durumda borçlunun maaşı üzerine konulan haciz dışındaki söz konusu alacak kalemleri yönünden 1/4’ü aşan kısmın haczine ilişkin şikayetin kabulü gerekirken, şikayetin tümden reddi isabetsizdir.” (12 Hukuk, 2015/18836 E.)

Anlaşılacağı üzere, ilave tediyenin tamamının üzerinde haciz konulması mümkün değildir ve bunun da ancak en çok ¼’ü haczedilebilir.

İlave tediyenin haczi konusunda ikinci görüş

Evet, yukarıda ilave tediyenin 1/4 oranında haczedileceğini yazdım ve bunu Yargıtay kararlarına dayandırdım. ancak Yargıtay’ın kararları arasında da fikir birliği olmadığını görüyorum.

Aşağıdaki kararlardan da göreceğiniz üzere; 6772 sayılı Devlet ve Ona Bağlı Müesseselerde Çalışan İşçilere İlave Tediye Yapılması ve 6452 Sayılı Kanunla 6212 Sayılı Kanunun 2 nci Maddesinin Kaldırılması Hakkında Kanun’un 4’üncü maddesinde yer alan aşağıdaki hüküm nedeniyle, ilave tediye ödemesinin haczedilemeyeceği yönünde kararlar da vardır:

Md. 4: Bu tediyelerden çeşitli işçi sigortalarının icap ettirdiği primler kesilmez (01/10/2008 tarihinden itibaren kesilebilmektedir) ve bu paralar borç için haczedilemez.

İlgili Yargıtay kararları şu şekildedir:

“… İlave tediye alacağından sigorta primleri kesilmez. Keza bu alacak işçinin borcundan dolayı haczedilemez…” (9 Hukuk, 2009/1799 K.)

“… 4857 Sayılı Kanun’un 35. maddesine göre; işçinin almakta olduğu ücretin 1/4’ünden fazlası haczedilemez. İkramiye, toplu sözleşme farkı ve nema da ücretten sayılacağından onların da aynı koşullarda haczini engelleyen bir yasa hükmü yoktur. 6772 Sayılı Kanun’un 4. maddesinde ise; “Fazla mesai, evlilik, çocuk zamları veya primleri, ayni yardımlar, hafta ve genel tatil ücretleri gibi esas ücrete munzam tediyelerin haczedilemeyeceği” belirtilmiştir…” (12 Hukuk, 2015/5474 K.)

SONUÇ

İlave tediye ödemesi de nitelik itibariyle bir tür ücrettir. Ancak ilave tediyenin haczedilmesi 6772 sayılı Kanun ile yasaklanmıştır.

Yine de bazı Yargıtay kararlarına göre; borcundan dolayı icra takibine uğrayan ve işyerine haciz yazısı gelen işçinin aldığı ilave tediyenin tamamı haczedilemeyecek ve en çok dörtte biri icra kesintisine tabi olacaktır.

Bazı Yargıtay kararlarına göre ise ilave tediyenin haczedilmesi mümkün değildir. Benim kanaatim ise; ortada 6772/4 maddesi kapsamında net ve açık bir hüküm olduğuna göre, ilave tediyenin bir kuruşunun bile haczedilememesi gerekir.