Apartman hayatının en büyük zorluklarından birisi de gürültü ile ilgilidir. Üst kattan, yan kattan ya da aşağıdan gelen bir gürültü, hele bir de devamlı oluyorsa, hayatı çekilmez hale getirebilir. Apartmanda gürültü yapan komşu ile ilgili ne yapılabilir? Gürültü yapan komşu evden çıkarılabilir mi?
Gürültü kavramı
Gürültü her insan için farklılık arz edebilecek bir ses seviyesini ifade eder. Birisi için gürültü sayılacak bir ses, bir başkası için normal bir ses seviyesi olabilir.
İncelendiği alana göre tanımı farklılaşabilen gürültü, örneğin akustik bakımından” dinlenmekte olan seslere karışan istenmeyen herhangi bir ses” olarak tanımlanmaktadır. Diğer tanımlamalar ve gürültü ile ilgili bilgi almak için şu makaleye göz atabilirsiniz: https://sbu.saglik.gov.tr/Ekutuphane/kitaplar/css19.pdf
Konumuzla ilgisi bakımından dikkate alınması gereken esas tanım ise Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği’nin 4’üncü maddesinde yer almaktadır.
Buna göre “ev faaliyetleri ve komşuların oluşturduğu gürültü” konutlarda kişilerin kendi davranış ve alışkanlıklarından kaynaklanan; kapı, pencere kapatma, yürüme, konuşma, temizlik yapma, mobilya çekme, televizyon seyretme, radyo dinleme, her türlü müzik aleti, çamaşır makinesi, buzdolabı, elektrik süpürgesi, mekanik veya motorlu dikiş makinesi, matkap, testere, öğütücü, çim biçme makinesi, koşu bandı gibi ekipmanları kullanma, hava kanalları, temiz ve pis su tesisatı, jeneratör, hidrofor, kompresör, yakma kazanı, asansör, çöp bacaları, mahalle aralarında ve meskenlerde yapılan düğün, asker uğurlamaları ve benzeri kutlamalar, evcil hayvan besleme ile bina içinde yapılacak tadilat nedeniyle oluşan gürültü olarak tanımlanmıştır.
Gürültü yapan komşu
Apartman hayatının temel gerekliliği, bir arada yaşamayı becerebilmektir. Bitişik duvarlardan müteşekkil bir binada, evin içinde yapılacak her gürültü haliyle diğer evleri de etkiler.
Böyle olunca konut ya da işyeri sakinlerinin, bağımsız bölümde sınırsız bir hareket özgürlüğü bulunmaz. Hatta 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu, kat malikinin bağımsız bölümde gerçekleştirebileceği işlemleri dahi kurallara bağlamıştır.
Gürültünün nadiren olması birçokları için zorun olmazken, devamlı meydana gelen gürültü, gürültüye maruz kalan komşu için hayatı çekilmez hale getirebilir. Böyle bir durumda, gürültüye maruz kalan komşunun hakları nelerdir?
Kaç desibel gürültü demektir?
Ses şiddetinin ölçüm birimi desibeldir ve haliyle bir ses seviyesinin gürültü olup olmadığını tespit için bu sesin şiddetini ölçmek gerekir.
Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği’nin ekinde yer alan VII sayılı listeye göre; kullanım alanında herhangi bir faaliyet yokken ve pencere kapalıyken konutların yatak odalarında 35 ve oturma odalarında 45 desibellik bir üst sınır bulunmaktadır. Bu değerler, pencereler açıkken 45 ve 55 olmaktadır.
634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanununda gürültü
Kat Mülkiyeti Kanunu’nda gürültü kavramına özel bir bölüm olmadığı gibi gürültüye ilişkin özel hükümler de yoktur. Lakin kanundaki diğer bazı maddelerin gürültü meselesine uygulanması pek tabi mümkündür.
634 sayılı Kanun’un 18’nci maddesine göre; kat malikleri gerek bağımsız bölümlerini gerek eklentileri ve ortak yerleri kullanırken doğruluk kaidelerine uymak, özellikle birbirini rahatsız etmemek, birbirinin haklarını çiğnememek ve yönetim planı hükümlerine uymakla, karşılıklı olarak yükümlüdürler.
Apartmanda gürültü için ne yapılabilir?
Bir kat malikinin yüksek sesle müzik dinlemek veya televizyon izlemek suretiyle ya da çocuklarının aşırı derecede gürültüye sebep olmaları ve benzeri sebepler nedeniyle, diğer kat malikleri için hayatı zor ve hatta çekilmez hale getirmesi ihtimal dâhilindedir.
Böyle bir durumda, rahatsız olan kat malikinin 634 sayılı Kanun’un 33’üncü maddesi uyarınca sulh hukuk mahkemesine başvurarak hâkimin müdahalesini isteme hakkı vardır.
Gürültü yapan komşu mahkemeye şikâyet edilebilir
33’üncü maddeye göre; kat maliklerinden birinin yahut onun katından kira akdine, oturma hakkına veya başka bir sebebe dayanarak devamlı surette faydalanan kimsenin, borç ve yükümlerini yerine getirmemesi yüzünden zarar gören kat maliki veya kat malikleri, anagayrimenkulün bulunduğu yerin sulh mahkemesine başvurarak hâkimin müdahalesini isteyebilir.
Hâkim, mahkemeye başvuran kat malikini haklı görürse, bu olumsuz durumun giderilmesi için çeşitli şekilde karar verebilir.
Gürültü yapan kat maliki nereye şikayet edilebilir?
Hâkim, şikâyet edilen komşunun gürültü yaptığına kanaat getirirse, bu gürültünün giderilmesi için çeşitli kararlar alabilir. Yargıtay kararları incelendiğinde, aşağıdaki tedbirlerin alınmasının mahkemelerce istendiği görülmüştür:
- Gürültü yapan bir işyeri ise duvarlarda ses izolasyonu gerçekleştirilmesi
- Gürültü yapan komşunun gürültü yapmaması için uyarılması
Bunun haricinde bir yaptırım daha vardır ki; uygulaması çok zor olsa da 634 sayılı Kanun’da yerini bulmuştur.
Gürültü yapan komşunun evinin satılması
Bazı durumlarda kat maliklerinin birisinin davranışların ve yaklaşımı, hayatı diğer kat malikleri için çok zor hale getirebilir. Bu durum 634 sayılı Kanun’da “diğer kat maliklerinin haklarını, onlar için çekilmez hale gelecek derecede ihlal etmek” şeklinde tanımlanmıştır.
İşte gürültü yapan, bu durumu mahkemece tespit edilen, kendisine ne yapması gerektiği mahkemece bildirildiği halde ısrarla bu kararı yerine getirmeyen bir kat maliki için 634 sayılı Kanun’un 25’inci maddesi uygulanabilir.
Kanun’un 25’inci maddesine göre “Kat maliklerinden biri bu kanuna göre kendisine düşen borçları ve yükümleri yerine getirmemek suretiyle diğer kat maliklerinin haklarını, onlar için çekilmez hale gelecek derecede ihlal ederse, onlar, o kat malikinin müstakil bölümü üzerindeki mülkiyet hakkının kendilerine devredilmesini hâkimden isteyebilirler.
Hatta ilgili maddeye göre “Anagayrimenkulün bulunduğu yerin sulh hâkimi tarafından Kanun’un 33’üncü maddesi gereğince verilen emre rağmen, bu kanunda yazılı borç ve yükümleri yerine getirmemek suretiyle öteki kat maliklerinin haklarını ihlal etmekte devamlı olarak bir yıl ısrar edilmesi” bu çekilmezlik halinin varlığına delil teşkil edecektir.
Prosedürü çok olan ve uygulanması açıkçası zor olan bu hakkın, her şeye rağmen, gürültü yapmakta ısrar eden komşuya karşı kullanılabilecek bir alternatif olduğunu hatırlatmak isterim.
Gürültü yapan komşuya idari para cezası
Kabahatler Kanunu’nun 36’ncı maddesine göre; başkalarının huzur ve sükûnunu bozacak şekilde gürültüye neden olan kişiye, 204,00 TL idari para cezası verilir.
Çevre Kanunu’nun 20’nci maddesinin (h) bendine göre ise; Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği’nde belirlenen önlemleri veya gerekli izinleri almayan veya standartlara aykırı şekilde gürültü ve titreşime neden olan konutlara 1.594,00 TL idari para cezası uygulanır. Eğer bu komşu bir işyeri ise ceza miktarı 16.082,00 TL olacaktır.
Yukarıdaki cezalardan daha ağır olanının yani Çevre Kanunu’na göre olan cezanın uygulanması için gürültü ölçümü yapılması ve ses seviyesinin yönetmelikte belirtilen standartların üzerinde olması gerekir.
Ölçüm yapılmadığı durumlarda, örneğin belediye zabıtası gelip gürültü tespiti yaparsa, Kabahatler Kanunu’na göre olan idari para cezasını uygulayabilecektir.
Gürültü ile ilgili Yargıtay kararları
Aşağıdaki Yargıtay kararları konu ile ilgili daha net bilgi edinmenizi sağlayacaktır.
“… Kabahatler Kanununa göre gürültü yapma eylemi için Emniyet yetkilileri idari para cezası düzenleme yetkisine sahip iken, Çevre Kanunu ve bağlantılı mevzuatından kaynaklanan gürültü yapma veya gürültüye neden olma eylemi için Emniyet yetkililerinin idari para cezası uygulama yetkilerinin olmadığı, zira 2872 Çevre Kanununun 12. maddesine göre bu yetkinin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yetkililerine ait olduğu, ancak bu yetkinin çevre denetimi birimi kuran belediye başkanlıkları gibi sınırlı kurumlara devredilebileceği, yasanın bu maddesinde yetkinin devredilebileceği kurumlar arasında Emniyetin sayılmadığı, dolayısı ile yetkilerinin bulunmadığı…” (19 Ceza, 2015/171 K.)
“… Bu iki ayrı düzenlemenin amacı, özü ve ruhu birlikte ele alındığında; Çevre Kanunu ve bağlantılı mevzuatında yer alan gürültü ile ilgili düzenlemelerin Kabahatler Kanununa göre özel kanun (lex specialis) niteliği taşıdığı, şöyle ki Emniyet yetkililerinin daha ziyade ses düzeyi hakkında sınır değerin aşılıp aşılmadığının teknik araçlarla denetimi gerekmeyen komşuların neden olduğu gürültü gibi hususlarda 5326 sayılı Kanun’un 36. maddesine göre idari yaptırım uygulayabileceği…
… Öte yandan “çevresel gürültüye” maruz kalma seviyelerinin insan sağlığı üzerinde zararlı etkilere sebep olabileceği gürültüye hassas olan eğlence yerleri hakkında “Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği”nin 24. maddesi gereğince gürültü seviyesi ve arka plan gürültü seviyelerinin ve sınır değerlerin aşılıp aşılmadığının, aşılmış ise hangi ölçüde aşıldığının ancak teknik araçlarla ses ölçümü yapılarak belirlenebileceğinden bu tür mekanlarda denetimlerin teknik donanımı haiz uzman ve yetkili kurumlar tarafından yapılması gerektiği…” (19 Ceza, 2017/3392 K.)
SONUÇ
Gürültü yapan bir komşu söz konusu olduğunda; gürültüden rahatsız olan komşunun mahkemeye başvurma ya da şikâyet etme hakkı olacaktır. Bu haklar şöyle özetlenebilir:
- ALO 181 aranarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığına şikâyet edilebilir. Eğer Çevre Müdürlüğü ekipleri ölçüm yapar ve standartların üzerinde ses seviyesi tespit ederse, yukarıda açıklandığı üzere, gürültü yapan komşu hakkında yüksek miktarda idari para cezası uygulanabilir.
- Zabıta aranabilir ve gelen ekip gürültü olduğunu görerek ve işiterek yani fiilen tespit ederse, Kabahatler Kanunu kapsamında ve ilk cezaya göre daha az miktarda bir idari para cezası uygulanabilir.
- Gürültü sürekli oluyorsa ve çözüm bulunamıyorsa, yine yukarıda izah edildiği üzere hâkimin müdahalesi mahkemeden talep edilebilir.
Apartman ve site hayatının getirdiği birçok kolaylık olsa da birtakım zorlukları da beraberinde getirdiği muhakkaktır. Bu zorlukların başında da gürültü gelir. Gürültü yapan komşu ile ilgili neler yapılabileceğini açıklamış olsam da özellikle vurgulamak isterim ki; aslolan bu tür sorunların karşılıklı konuşarak ve nezaketle çözülmesidir.
Apartmanda köpek beslemek ile ilgili yazdığım bir başka yazıma şuradan göz atabilirsiniz: Apartmanda köpek beslemek
