Ülkemizde zorunlu genel sağlık sigortası (GSS) uygulaması vardır ve bazı istisnalar hariç herkes genel sağlık sigortalı kabul edilmektedir. Herhangi bir geliri olmayan ve çalışmayan kişiler de sisteme zorunlu olarak girmekte ve her ay hanelerine GSS prim borcu yazılmaktadır. Peki ama GSS primi kaç ay ödenmezse, sağlıktan yararlanmak mümkün olmaz?
Zorunlu genel sağlık sigortası uygulaması
Ülkedeki hemen herkesin genel sağlık sigortası kapsamında olduğunu söylemiştik. Halihazırda çalışmakta olan işçiler, memurlar ya da esnaflar için zaten primler otomatik olarak yansıtılmaktadır. Benzer şekilde emekli aylığı gibi sürekli gelir elde edenler için de aynı durum geçerlidir: mustafabaysal.com/genel-saglik-sigortasi-nedir-ve-kimleri-kapsar
Asıl sorun, kişinin hiçbir işte çalışmaması ve sürekli bir gelirinin olmaması halinde ortaya çıkmaktadır. Çünkü işsiz olan bu kişiler, otomatik olarak GSS kapsamına alınır ve bunlara hey belirli bir miktar GSS prim borcu yüklenir. 2022 yılı için bu rakam aylık 150,12 TL’dir: mustafabaysal.com/gss-primi-ne-kadar
GSS prim borcunu ödemek zorunlu mu?
Evet, bu öyle bir borçtur ki, kişinin dilekçe vererek ya da istemediğini belirterek kapsamdan çıkması mümkün değildir.
Yani vatandaş “Ben sağlık hizmeti almıyorum, almak da istemiyorum” dese de sonuç değişmez ve primler yansıtılmaya devam edilir.
Bunun faydası, kişinin aylık 150,12 TL ödeyerek hem kendisinin hem de bakmakla yükümlü olduğu kişilerin sağlıktan faydalanabiliyor olmasıdır.
Vatandaşın bu 150,12 TL’yi ödeyecek gücü yoksa, gelir testine girmesi gerekir. Bu testte, hane halkının aylık kişi başına gelirinin brüt asgari ücretin üçte birinden az olduğu ortaya çıkarsa, primler artık devlet tarafından yatırılır.
GSS’linin sağlıktan faydalanması şartı
Bunun için 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 67nci maddesinin 1inci fıkrasının b alt bendine bakmamız gerekir.
Bu maddede açıkça ifade edildiği üzere, GSS’li kişinin “sağlık hizmeti sunucusuna başvurduğu tarihte 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 48 inci maddesine göre tecil ve taksitlendirilerek tecil ve taksitlendirmeleri devam edenler hariç 60 günden fazla prim ve prime ilişkin her türlü borcunun bulunmaması” gerekmektedir.
GSS kaç ay ödenmezse sağlıktan faydalanmak mümkün olmaz?
Yukarıdaki maddede belirtildiği gibi, vatandaşın ödenmemiş GSS prim borcu 2 ayı geçmemelidir. Bu süre geçtiği anda, artık SGK sağlık hizmetlerinden faydalanmak mümkün olmaz.
SONUÇ
GSS prim borcu olanlar, bu borçları 60 güne kadar ise sağlıktan yararlanabilir. Ancak ödenmeyen prim borcu 60 günü yani 2 ayı geçtiği anda, kişinin sağlık hizmetlerinden faydalanması mümkün olmaz.
Böyle bir durumda olan vatandaş, hastaneye başvurmadan önce prim borcunu internet üzerinden öderse, genellikle 2-3 saat içinde sağlıktan yararlanması tekrar aktif hale gelmektedir.
Ancak ödenmeyen prim borcu 2 ayın altına inmeden, sağlıktan yararlanmak ne vatandaş ne de bakmakla yükümlü olduğu kişiler için mümkün olmayacaktır.
Burada son olarak, vatandaşın 18 yaş altındaki çocukları için bu durumun geçerli olmadığını söylemem gerekir. 18 yaş altı çocuklar, babanın ya da annenin prim durumuna bakılmaksızın, her zaman sağlık hizmetlerinden faydalanabilir.
Bağkurluların sağlıktan yararlanma şartlarını da aşağıdaki yazımızda görebilirsiniz:
mustafabaysal.com/bagkur-prim-borcu-olanlar-sagliktan-yararlanabilir-mi
ÖNEMLİ NOT: 2021 yılı sonuna kadar, GSS prim borcu olanlar da sağlık hizmetinden faydalanabilecek. 23 Ocak 2021 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 3432 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı gereğince; prim borcu bulunan Bağkurlular ile GSS prim borcu olanlar, 31/12/2021 tarihine kadar sağlık hizmetlerinden faydalanabilecek. Bkz: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2021/01/20210123-1.pdf
Ancak bunlar devlet hastanelerinden, sağlık ocaklarından ya da devlete ait üniversite hastanelerinden yararlanabilecek. Bir başka deyişle; prim borcu bulunan kişilerin özel hastanelerden faydalanması mümkün olmayacak.
Yukarıda belirttiğim ve üzerini çizdiğim özel hak 2022 yılında henüz tanınmamıştır.
GÜNCELLEME (10/01/2022): 2022 itibariyle de yukarıda bahsettiğim hak GSS borçlularına tanındı ve prim borcu olan GSS’liler devlet hastanelerinden, sağlık ocaklarından ve devlete ait üniversite hastanelerinden, prim borçları bile olsa, 31/12/2022 tarihine kadar yararlanmaya devam edebilecek: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/01/20220111-3.pdf
