Engelli çocuğu olan bir işçinin, çocuğunun bakımı için izin isteme hakkı olması gerekir. Ancak bu hak İş Kanunu’nda sınırsız şekilde düzenlenmemiş; aksine hem gün ile sınırlandırılmış hem de belirli şartlara bağlanmıştır. Çocuğu engelli olan işçinin hakları neler?
İşçinin engelli çocuğunun olması
Engelli bir çocuğun anne ve babasına önemli bir sorumluluk düşmektedir. Bu çocuğun beslenmesinden eğitimine, giyinmesinden taşınmasına kadar birçok faaliyet için ebeveynlerin yardımı gerekebilmektedir.
Çocuğun engel durumuna göre değişen bu yardımlar gerektiğinde, anne ve baba çocuğunun yanında olmak istemektedir. Hele ki çocuğun hastaneye götürülmesi gibi sağlık sebepleri zuhur ettiğinde, yanında olmanın önemi bir kez daha ortaya çıkar.
Çocuğun engelli olması, izin için yeterli mi?
İş Kanunu’na tabi olarak çalışmakta olan bir işçi için bu sorunun cevabı doğal olarak 4857 sayılı İş Kanununda aranmalıdır. Kanunun Ek 2nci maddesine baktığımızda, bu madde ile işçilerin ücretli mazeret izinlerinin düzenlendiğini görmekteyiz. Maddede, işçinin engelli çocuğu için ücretli mazeret izni alabileceği hüküm altına alınmıştır.
Peki bu maddeye göre, engellilik dışında başka bir şart var mıdır? Bu sorunun cevabını evet olarak verebiliriz. Çocuğun engelli olması, tek başına mazeret izni almak için yeterli değildir. Yani işçi, sırf çocuğu engelli olduğu için mazeret izni isteyemez.
Mazeret izni için tedavi şartı
İşçi örneğin, engelli çocuğuyla vakit geçirmek için mazeret izni alamamaktadır. İş Kanunu bu mazeret izni için engelli çocuğun tedavisini ön şart olarak koymuştur. İşçi ancak, engelli çocuğunun tedavisinde yanında olmak üzere mazeret izni alabilmektedir.
Engelli çocuk için mazeret izni şartları
Engelli çocuğu için mazeret izni kullanmak isteyen işçi, şu şartların mevcut olduğuna emin olmalıdır. Aksi takdirde mazeret izni alamaz.
- Çocuğunun engeli en az %70 olmalıdır.
- En az %70 engelli olan bu çocuğunu tedavi ettirmesi gerekmelidir.
- Çocuğunun bu durumunu hastalık raporuyla kanıtlaması gerekmektedir.
Engelli çocuk için izin kaç gün?
Yukarıdaki şartların mevcut olduğu bir durumda, işçiye bir yıl içinde 10 güne kadar ücretli mazeret izni verilmesi zorunludur. Bu izin toplu olarak ya da parçalar halinde kullanılabilir. Ancak bu izni hem anne hem de baba ayrı ayrı kullanamaz. Mazeret iznini ya anne ya da baba kullanmalı veya ikisinin ayrı ayrı kullandığı mazeret izni toplamı 10 günü geçmemelidir.
Engelli çocuk izni ücretli olur
Hemen yukarıda belirtilen şartları sağlayan bir işçiye, engelli çocuğu için yılda 10 güne kadar mazeret izninin ücretli verilmesi gerekir. Bu izin karşılığında işçinin ücretinin kesilmesi düşünülemez.
Engelli çocuk için ücretsiz izin
İş Kanunu’nun öngördüğü bu 10 günlük ücretli mazeret izni bittikten sonra işçinin artık başkaca ücretli mazeret izin hakkı bulunmamaktadır.
Bu nedenle işçi bu süreden sonra hâlâ özürlü çocuğu için izne ihtiyaç duyuyorsa; ya işveren tarafından işçiye takdiri olarak ücretli izin verilmeli ya da işçi ücretsiz izne ayrılmalıdır: https://mustafabaysal.com/isci-ucretsiz-izin-dilekcesi-ornegi/
Bunun dışında işverenin işçiye, engelli çocuğu için ücretli mazeret izni verme zorunluluğu bulunmamaktadır. Bir başka deyişle bu durumu şöyle özetleyebiliriz:
- 10 güne kadar ücretli mazeret izni kullanan işçi, engelli çocuğu için işverenden ücretsiz izin talep edebilir.
- Bu ücretsiz izni verip vermemek tamamen işverenin takdirine bırakılmıştır.
Bunun tek istisnası; engelli çocuğu olan işçiye ücretsiz izin verileceğine dair bir hükmün iş sözleşmesinde ya da varsa toplu iş sözleşmesinde olmasıdır ki; bu metinlerde yer alan hükümler elbette geçerli olacaktır.
Ancak iş sözleşmesinde, kurum için mevzuatta ya da TİS’te bir hüküm olmadığı müddetçe, engelli çocuk için işveren işçisine ücretsiz izin vermek zorunda değildir.
SONUÇ
Kanaatimce kanun koyucu, engelli çocuğu olan işçiye ücretli mazeret izni hakkı verirken koşulları ağır belirlemiştir.
Bu 10 günlük mazeret izninin engelli çocuğun tedavisinde kullanılmaya bağlanmasının yanlış olduğuna inanıyorum. Bence olması gereken, engelli çocuğu olan işçiye hiçbir şart koymaksızın yıllık 10 gün mazeret izni kullanma hakkını vermek olmalıydı.
İşçi bu hakkını dilerse, engelli çocuğuyla vakit geçirmek için bile kullanabilmeliydi. Ancak mevcut durumda, işçinin bu iznini kullanmasının ön şartı ne yazık ki, engelli çocuğunun tedavisi için kullanması olarak belirlenmiştir.
Parça parça da kullanılabilen bu 10 günlük sürenin bitiminden itibaren, işveren artık işçiye engelli çocuğu için izin vermek zorunda değildir.
Engellilerin haklarının genel olarak neler olduğunu anlattığım yazıma göz atmak isterseniz, şu bağlantıyı ziyaret edebilirsiniz: https://mustafabaysal.com/engelli-haklari-indirimleri/
Merhaba, bu yazınızı güncellermisiniz, tedavi yoksa izine yanaşmıyo işveren. Sizin yazınızı örnek alıyor.
Merhaba. Ne demek istediğinizi anlamadım Yalçın bey. Yazımda yanlış bir bilgi mi var?
Iyi akşamlar Mustafa bey benim 15 yasinda %55 çölyak ve diyabet raporu var tp 1 diyabet kizim var ben 3 ayda 6 ayda ve yillik rutin kontrolleri yapitiriyorum ve ayrica sekerinin yuksek oldugu zamanlarda acil hasteaneye tedaviye goturmem gerekiyo ozel bir sirkette çalisiyorum kizimi kontrole veya tedaviye göturdumu doktor raporuyla kanitladigim zaman mazeret izni kullanabilirmiyim?
Merhaba, üzülerek söylemem gerekir ki; İş Kanunu bakımından böyle bir mazeret izni bulunmamaktadır. Bunun tek istisnasının hangi koşullarda olduğunu yazımızda zaten izah etmiştik.
Merhaba çocuğum yüzde 85 engelli ben özel sektörde güvenlik görevlisiyim eşim ev hanımı bu durumda çocuğum ameliyat olacak ben on günlük mazeret iznimi kulanabilirmiyiz teşekkürler
Mrb benim yüzde 98 engelli kızım var biz ona yoğun fizik tedavi için bir kurumla anlaştık bunu kanitladigim elimde belgem var kurum yetkililerinin imzasida var izni kullanımda işyeri sıkıntı cikariyor böyle hakları varmı
Merhaba kolay gelsin, Çalışan ebeveynlerden birinin izin hakkını kullanacağı yazıyor. Burada sormak istediğim konu ebeveynlerden sadece birinin çalışması halinde bu izni kullanamaz mı? her iki ebeveynin de çalışmasımı gerekli.
Merhaba. Anne be babanın çalışması gerekmez. Birisi çalışsa da olur. Yazıdaki cümle, ikisinin de çalışması halinde her birinin ayrı ayrı 10 gün bu izne sahip olmayacağını ifade etmek için kullanılmıştır.
Merhabalar. Bir işveren olarak sorum olacak. Personelimin %94 engelli çocuğu var. Haftada bir gün eğitim alıyor. Eğitim için anneye izin vermek istiyorum yalnız bunun ile ilgili bir kanun bulamadım. Acaba böyle bir hakları var mıdır? Eğitim izni gibi.
Merhaba. Engelli çocuğu olan işçinin 10 güne kadar ücretli mazeret iznini hangi şartlarda hak edeceğini yazımızda açıkladık. Siz işveren olarak, eğer işçinize bunun için izin vermek istiyorsanız, herhangi bir mevzuat maddesi aramanıza gerek yok. Çünkü bunun önünde bir engel de yok. Ama izin vermek istemiyorsanız, kanunen bu gerekçeyle izin vermek zorunda olmadığınızı da söylemem gerekir.
Otizim 80 raporu var mazeter izni icin hastanelerde kosusturduk hanimla beraber…is yeri calisan anne ve baba icin ikisinde calismasi lazim diyor zaten hanim cocuga bakiyor nasil calismasi gerekir mazeret izni icin 1 in calismasimi lazim yoksa ikisininde calismasimi gerek
İlker bey, öyle şey mi olur? İş Kanununun Ek 2nci maddesini işyerine gösterin: “İşçilerin en az yüzde yetmiş oranında engelli veya süreğen hastalığı olan çocuğunun tedavisinde, hastalık raporuna dayalı olarak ve çalışan ebeveynden sadece biri tarafından kullanılması kaydıyla, bir yıl içinde toptan veya bölümler halinde on güne kadar ücretli izin verilir.”
Buradan da açıkça anlaşılıyor ki, ikisinin de çalışması gerekmez. Ama ikisi de çalışıyorsa, sadece birisine verilir.
iki engelli özel sektor işçisinin kaçgün mazeret izni vardir.
Sadık bey, İş Kanununun Ek 22nci maddesinde, “İşçilerin en az yüzde yetmiş oranında engelli veya süreğen hastalığı olan çocuğunun tedavisinde” ibaresi yer alıyor. Bu durumda kanaatimce, eğer iki çocuk da en az %70 engelli ise, her bir çocuk için ayrı ayrı 10 güne kadar mazeret izni verilebilmelidir.
Yüzde 82 otizm li kızım var ama 10 gün izin kullanamıyorum neden belediye de işçi statüsünde çalışıyorum.engelli izin hakkımin hepsini toptan kullanmak istiyorum.
Babam vefat etti yüzde 95 engelli kardeşim var bu durumda 10 günlük izin beni.bağlarmı
100/90 engelli çocuğun var Dilekçe yazıp nereye vereceğiz ayrıca dilekçeyi nasıl yazacağız
Kime vereceğiz işçi kadrosunda çalışıyorum maliye bakanligi
Merhabalar yuzde 40 otizmli 6 yasinda bir oglum var çalışan isci olarak herhangi bir hakkım var mı
Ahmet bey size olduğunu söylemek isterdim; ancak yazımızın konusu dışında başkaca bir hakkınız ne yazık ki yoktur. Bu arada kolaylıklar dilerim.
Merhabalar çocugum %50 ağır engelli.10 gün ücretli izinden faydalanabilirmiyim
hocam yüzde otuz enğelli öğrenme ğüçlüğü disileksi hastalığı varben kamuda çalışıyorum bakmakla yükümlü olduğum için verği diliminden faydalana bilirmiyim
Sayın hocam çocuğum ağır engelli serebral palsi ve sara hastası ayriyeten aşırı kilolu ve 17 yaşında eşimin artık gücü yetmiyor bunlar bana ayrıcalık vermiyormu
Merhaba. İşten ayrılma ya d açalışma koşulları bakımından soruyorsanız, ne yazık ki yasal olarak vermiyor.
Peki hocam kamuda yeni işçi oldum bu izinleri hiç kullanamadim(taseronlukta)çocuğum 89 ağır engelli fazla mesai ve tatil günleri çalışmadan muafmiyim eşim ev hanimidir
Fatih bey, çocuğun engel durumu fazla mesai ya da resmi tatil çalışmaları açısından bir sonuç doğurmamaktadır.
Merhaba ben sadettin Bu mazeret iznini engelli cocugumun her turlu tedavisinde ornek goz, diş ,dahiliye,gibi bölümlerin tedavisinde kullanabilirmiyim.yoksa sadece engelini teşkil eden bölümdemi kullanirim.saygilar
Merhaba. İş Kanununda “İşçilerin en az yüzde yetmiş oranında engelli veya süreğen hastalığı olan çocuğunun tedavisinde” ibaresi vardır. Ama bu ibarenin geniş yorumlanması gerektiğini düşünüyorum. Çocuğun en gel oranının yüzde 70 ve üstünde olması halinde, zorluk çıkarmadan her tür tedavide bu iznin verilmesi gerekir.
benim engeli coccum var yüzde 84 amama cocuk amalıyat oldu 10 izini kullandım bidaha amaliyat olacak izin kullanabilirmiyim nasıl olacak izin hakkım bu konuda beni aydınlatırmısınız
Merhaba. Ne yazık ki kanunen başka bir izniniz yok. Ama işveren takdir kullanarak izin verebilir.
mustafa bey
çocuk engel oranı 58 ama 9 aylık çocuk
bu aşamada ne olacak peki
Selçuk bey, ne yazık ki bu mazeret izninden faydalanamazsınız.
mehaba 1977 doğumluyum01-09-1995 de göreve başladım.2000 doğumlu %96 engelli oğlum var. kamuda memurum.ne zaman emekli olabilirim .çocuğumla ilgilenmem artık gerekiyor.hiç ücretsiz iznim yok .12 yaşında ve 5yaşında iki çocuk daha var hesaplarsanız memnun olurum
%71 oraninda engelli cocugum var yıllık iznim 14 gündür.Çocuğumun engelinden dolayı extra yıllık izin veriliyormu.
Murat bey, öncelikle kolaylıklar diliyorum. Evet, doktor raporuyla bu durumun sabit olması halinde, size 1 yıllık süre içinde 10 güne kadar ücretli mazeret izni verilmesi gerekir. Bu izni tek tek ya da toplu olarak kullanabilirsiniz. Yani, her seferinde kaç gün isterseniz, o kadar verilmesi gerekir.