Derhal fesih nedir?

İşten çıkarma söz konusu olduğunda tazminatlı ya da tazminatsız şeklinde bir ayrım daha çok yapılır. Halbuki fesih türlerinin bir de teknik ve yasal isimleri vardır. Bunlardan birisi de derhal fesihtir. O halde derhal fesih nedir?

İş Kanununda fesih türleri

İşçiler hangi nedenle ve nasıl işten çıkarılırsa çıkarılsın ya da ayrılırsa ayrılsın, aslında 2 temel fesih türü vardır. Bunlardan ilki İş Kanununun 17nci maddesindeki bildirimli fesih, ikincisi ise 24 ve 25inci maddelerdeki haklı nedenle derhal fesihtir.

Bildirimli feshin ne olduğunu bir başka yazımızda açıklamıştık: https://mustafabaysal.com/bildirimli-fesih-nedir/

Derhal fesih / bildirimsiz fesih tanımı

Normal şartlar altında; hangi taraf iş sözleşmesini sona erdiriyor olursa olsun, karşı tarafa belli süre önceden haber vermekle yükümlüdür. Buna ihbar süresi denir ve ihbar süresine uymamanın yaptırımları vardır:

https://mustafabaysal.com/ihbar-sureleri-kac-haftadir/

İşte; işçinin ya da işverenin bu ihbar sürelerine uymaksızın yani diledikleri anda iş sözleşmesini sona erdirmelerine derhal fesih denir.

Uygulamada bu fesih türüne, ihbar bildirimi yapılmasına gerek olmadığı için, bildirimsiz fesih de denilmektedir.

Haklı nedenle derhal fesih işçi ve işveren açısından ayrı ayrı incelenir ve yasal dayanağını da 24 ve 25inci maddelerde bulunur.

İşçinin derhal fesih hakkı

İş Kanununun 24/II maddesinde bu nedenler açıkça sayılmıştır. Bunları neler olduğunu biz de açıklamıştık: https://mustafabaysal.com/9-maddede-iscinin-hakli-nedenle-fesih-sebepleri/

İşverenin derhal fesih hakkı

İşverenin derhal fesih hakkı ise İş Kanununun 25/II maddesinde sayılmıştır. Bunların hangi haller olduğunu da şu yazımızdan görebilirsiniz: https://mustafabaysal.com/14-maddede-isverenin-hakli-nedenle-fesih-sebepleri/

Derhal feshin sonuçları neler?

Derhal feshin / bildirimsiz feshin ne anlama geldiğini ve hangi hallerde kullanılabileceğini yukarıda açıkladık. Peki ama haklı nedenle derhal feshin sonuçları nelerdir?

Bunun ilk sonucu, haklı nedenle derhal fesih yapan tarafın ihbar süresine uyma yükümlülüğüne uymaması ve dolasıyla da ihbar tazminatı ödemekten kurtulmasıdır.

İkinci sonucu ise; işverenin haklı nedenle derhal fesih yapması halinde işçiyi tazminatsız çıkarabilmesi ve işçinin ise haklı nedenle derhal fesih yapması halinde kıdem tazminatı talep edebilmesidir.

Derhal fesih kullanma süresi

Haklı nedenle derhal fesih yapma hakkı olan taraf, bunu 6 iş günü içinde yapmakla mükelleftir. Burada esas alınan tarih, iş sözleşmesini sona erdirecek tarafın, karşı tarafın fiilini öğrendiği tarihtir.

Şu yazımızda bu konuya detaylıca değinmiştik: https://mustafabaysal.com/hakli-nedenle-fesihte-6-is-gunluk-surenin-onemi/

SONUÇ

Derhal fesih ya da bildirimsiz fesih; işçinin ya da işverenin, belirli koşulların varlığı halinde, iş sözleşmesini beklemeden ve hemen sonlandırma hakkıdır.

İş Kanununda tam olarak “haklı nedenle derhal fesih hakkı” olarak geçen bu hak, ilgili tarafa her şeyden önce “derhal” yani ihbar süresini beklemeden iş sözleşmesini sona erdirme hakkını tanır. Bir başka deyişle ihbar yükümlülüğü ortadan kalkar.

Ancak derhal fesih hakkı, 6 iş günü içinde kullanılmalıdır. 6 iş günlük süre geçirilirse, derhal fesih hakkı da yitirilir. Bunun sonuçlarının ne olacağını yukarıda ilgili bölümde eklediğimiz bağlantıda görebilirsiniz.

Ayrıca unutmamalısınız ki; ister işçi ister işveren olun; İş Kanununun 24 ya da 25inci maddesindeki şartları sağlamadığınız halde derhal fesih yaparsanız, hem karşı tarafa ihbar tazminatı ödemek zorunda kalırsınız hem de kıdem tazminatı konusunda sürprizle karşılaşabilirsiniz.

Haklı nedenle derhal feshin nasıl yapılması gerektiğini de daha öne anlatmıştık: https://mustafabaysal.com/isci-ve-isveren-icin-hakli-fesih-rehberi/