Bina sığınağı depo olarak kullanılabilir mi?

Apartmanlarda ve sitelerde sığınaklar çoğu zaman boş duran ve bu nedenle çeşitli eşyaların koyulduğu ve hatta unutulduğu bir yerdir. Amacına aykırı olarak kullanılan bu sığınaklar dönem dönem kat malikleri arasında meselelere sebep olur. Peki, ama sığınak depo olarak kullanılabilir mi? Bina sığınağı başka amaçla kiraya verilebilir mi?

Binadaki sığınağın farklı amaçla kullanılması

Binalarda boş duran sığınaklar çoğu zaman başka amaçlarla kullanılmaya başlanır. Eski eşyaların ya da inşaat malzemelerinin bırakıldığı bu yerler bazen de kiralama yoluyla başkalarına da tahsis edilir. Hangi nedenle olursa olsun, sığınakların sadece sığınak olarak kaldığını görmek oldukça zordur.

Sığınak nedir?

Sığınak tanımı, Sığınak Yönetmeliği’nde yapılmış olup şu şekildedir: Nükleer ve konvansiyonel silahlarla, biyolojik ve kimyevi harp maddelerinin tesirlerinden ve tabii afetlerden insanlarla, insanların yaşaması ve ülkenin harp gücünün devamı için zaruri canlı ve cansız kıymetleri korumak maksadıyla inşa edilen korunma yerleridir.

Tanımdan da anlaşılacağı üzere, sığınağın var oluş amacı inanlar ile canlı ve cansız varlıkları korumaktır.

Sığınak ortak yerlerdendir

Sığınak ortak yerlerden olup bu durum hem 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu’nda hem de Sığınak Yönetmeliğinde ifade edilmiştir.

634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu’nun 4’üncü maddesinde ortak yerler sayılırken “sığınaklar” da belirtilmiştir.

Sığınak Yönetmeliğinin 13’üncü maddesinde ise bu durum “Sığınaklar 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu’nda belirtilen ortak alanlardan olup bu hali ile yönetilir” şeklinde ifade edilmiştir.

Sığınakta değişiklik yapılması

Bir yerin ortak yerlerden olması, bu yerle ilgili işlemlerde kat maliklerinin özel çoğunluğunun sağlanması gerektiği anlamına gelir: https://mustafabaysal.com/ortak-yerler/

Hemen yukarıdaki yazıda ifade ettiğim üzere, ortak yerlerde değişiklik yapmak için kat maliklerinin beşte dördünün rızası gerekir. Eğer yapılacak değişiklik, faydalı bir yenilik ise bu durumda kat maliklerinin yarısından bir fazlasının onayı yeterli olur.

Bu kural sığınaklar için de geçerli olup burada yapılacak değişiklikler yukarıdaki kurala tabidir. Ancak unutulmamalıdır ki; ne olursa olsun, yapılacak değişiklikler sığınağın sığınak olma amacına uygun olmalıdır.

Sığınak amacı dışında kullanılamaz

Evet, sığınakta değişiklikler yapılabilir. Örneğin sığınağa oturma alanları yerleştirilebilir ya da yönetmeliğe uygun eklemeler yapılabilir. Bunlar faydalı yenilik ise salt çoğunluk, değilse beşte dört çoğunluk gerekir.

Fakat ne olursa olsun, sığınaklar başka amaçla kullanılamaz. Sığınak Yönetmeliğinin 13’üncü maddesine bu durum “Bu sığınaklar sığınmak amacı ile olsa dahi bağımsız olarak satılamaz, kiralanamaz, devredilemez ve amacı dışında kullanılamaz.” şeklinde ifade edilmiştir.

Sığınak kiraya verilemez

Normal şartlar altında apartman ya da sitenin ortak alanlarının oy birliğiyle kiralanması mümkündür. Örneğin ortak yerlerden olan kapıcı dairesinin nasıl kiraya verilebileceğini şurada izah etmiştim: https://mustafabaysal.com/kapici-dairesi-kiraya-verilebilir-mi/

Ancak yönetmelikteki açık hüküm gereğince, sığınağın kiraya verilmesi mümkün değildir.

Sığınak depo olarak kullanılamaz AMA…

Sığınak Yönetmeliğinin 13’üncü maddesindeki “amacı dışına kullanılamaz” hükmü gereğince, sığınak depo olarak da kullanılamaz.

Normal zamanlarda hiçbir işe yaramayan sığınağın en azından bir işe yaraması için depo olarak kullanılması ilk bakışta mantıklı gelse bile, sığınağa ne zaman ihtiyaç duyulacağı bilinemeyeceğinden, burasının her daim sığınak olarak kullanıma hazır olması gerektiği hatırda tutulmalıdır.

Muhtemel bir ihtiyaç anında, sığınağın önce içindeki eşyalardan temizlenmesi mümkün olamayacağına göre, buraya hiçbir şekilde eşya koyulmaması gerekir.

Oybirliği ile sığınak depo olabilir

Sığınağın amacı dışında kullanılamayacağı kuralına aynı yönetmelikle önemli bir istisna getirilmiştir. Yönetmeliğin 14’üncü maddesi şöyledir: Sığınaklar barışta, 13 üncü maddeye aykırı olmamak koşuluyla, kat malikleri kurulunun oybirliği kararı ve mülki amirin izniyle, bina veya tesisin işletme veya kullanma bütünlüğünü bozmadan ortak alanlar kapsamında kalan başka amaçlarla kullanılabilir. Ancak, gerektiği anda sığınak olarak kullanılabilmesi için Yönetmelikte belirtilen sığınak özelliklerinin kaybedilmemesi gerekir.

Yukarıdaki hükümden şu anlam çıkacaktır:

• Barış dönemlerinde sığınaklar depo ya da başka amaçla kullanılabilir.
• Bunun için kat maliklerinin oy birliği gerekir.
• Kaymakamlıktan ya da valilikten izin alınması icap eder.
• Ne için kullanılacak olursa olsun, gerektiğinde doğrudan sığınak olarak kullanılmaya hazır olması gerekir. Yani, sığınak olma özelliği devam ettirilmelidir.
• Yeni kullanım amacı da ortak yer kapsamında olmalıdır, örneğin bir kimsenin ya da birkaç kişinin kullanımına tahsis edilmesi mümkün olmaz.

Sığınağın amacı dışında kullanılmasının cezası

Hemen üstte belirtilen kurallara uygun olarak sığınak amacı dışında kullanılabilir. Fakat bu kurallara uymadan kullanılırsa, tespit edilmesi halinde ilgili idare tarafından binaya tebligat yapılır ve sığınağın eski haline getirilmesi istenir. Süresinde getirilmezse, idare bunu kendisi yapar ve masrafını binadan tahsil eder.

SONUÇ

Apartmanda ya da sitede yer alan sığınak kiraya verilemez, satılamaz ve devredilemez. Bu kuralların hiçbir istisnası olmaz.

Fakat sığınağın amacı dışında kullanılabilmesi, örneğin sığınağın depo olarak kullanılması mümkündür; ancak bazı şartlara bağlıdır. Bu şartların neler olduğunu yukarıda izah ettim.

Konu ile ilgili sık sorulan sorular: