Bir apartmanın temel varlık amacı, insanların barınma ihtiyacının karşılanmasıdır. Ancak günümüzde apartmanlarda ya da sitelerde işyerleri de olabilmektedir. Peki, ama apartmanda açılabilecek işyerleri hangileridir? Bir başka deyişle, apartmanda açılması yasak işyerleri var mıdır?
Apartmanda işyeri açılması
Toplu konut kavramının hayatımıza girdiği dönemlerde apartmanlar insanların barındığı yerler iken işyerleri işhanlarında bulunu ve bir araya gelirdi.
Zamanla barınma ve çalışma amaçlı kullanım birbirine yaklaştı ve apartmanların önce giriş katlarında ve sonra neredeyse her katında işyerleri görünmeye başlandı.
Kat Mülkiyeti Kanunu’na göre işyerleri
Apartman ya da sitede açılacak işyerlerine ait kurallar 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu’nda dört ana başlıkta ele alınmıştır. Bunlar şu şekilde sıralanabilir:
- Asla kurulamayacak işyerleri
- Meskenlerde açılabilecek işyerleri
- Avukatlık büroları
- Serbest muhasebeci mali müşavir ve yeminli mali müşavir büroları
Detaylara girmeden önce hatırlatmak isterim ki; apartmanın ya da sitenin zaten “işyeri” ruhsatına sahip olan bağımsız bölümlerinde işyeri kurmak için kat maliklerinden izin almaya gerek yoktur.
Apartmanda kurulması yasak işyerleri
Kat malikleri, aşağıdaki müesseselerin kurulmasına dair aralarında sözleşme yapmış olsalar dahi, buna aykırı sözleşme hükümleri geçersiz olacaktır.
- Hastane
- Dispanser
- Klinik
- Poliklinik
- Ecza laboratuvarı
- Yukarıdakiler gibi diğer müesseseler
Ancak dispanser, klinik, poliklinik niteliğinde olmayan muayenehaneler bu hükmün dışındadır. Bu durum bir Yargıtay kararında şöyle ifade edilmiştir:
“… Yerleşik Yargıtay uygulamalarına göre tıp doktorları ve diş hekimlerinin çalıştıkları yerler muayenehane olarak kabul edilmekte olup, Kat Mülkiyeti Yasası’nın 24. maddesinin 1. fıkrasında hastane, dispanser, klinik ve poliklinik için getirtilen yasaklara muayenehaneler dâhil edilmediğinden meskenlerin muayenehane olarak kullanılabileceği(yönetim planı veya kat malikleri kurulunun oy birliği ile alınmış kararı ile aksi kararlaştırılmadıkça) kabul edilmiştir…” (Hukuk Genel Kurulu, 2002/1057 K.).
Meskende açılabilecek işyerleri
Aşağıda yer alan işyerleri mesken bölümlerinde açılabilir; ancak bunun için kat malikleri kurulunun OYBİRLİĞİ ile karar vermesi gerekir:
- Sinema
- Tiyatro
- Kahvehane
- Gazino
- Pavyon
- Bar
- Kulüp
- Dans salonu
- Yukarıda sayılanların emsali gibi eğlence ve toplantı yerleri
- Fırın
- Lokanta
- Pastane
- Süthane
- Yukarıda sayılanlar gibi gıda ve beslenme yerleri
- İmalathane
- Boyahane
- Basımevi
- Dükkan
- Galeri
- Çarşı
- Benzeri işyerleri

Apartmanda açılacak avukatlık büroları
1136 sayılı Avukatlık Kanunu’un 43’üncü maddesinde de “634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanununa göre anagayrimenkulün mesken olarak gösterilen bağımsız bölümlerinde kat maliklerinin izni ve benzeri şartlar aranmaksızın avukatlık büroları faaliyet gösterebilir. Bu konuda, yönetim planındaki aksine hükümler uygulanmaz” denilmiştir.
Buna göre; avukatlar binaların mesken olarak görünen bağımsız bölümlerinde büro açabilir ve hatta yönetim planında bunun aksine hüküm dahi olsa, bu hüküm dikkate alınmaz.
Apartmanda açılacak mali müşavir büroları
3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu’nun 45’inci maddesinde ise “634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanununa göre anagayrimenkulün mesken olarak gösterilen bağımsız bölümlerinde kat maliklerinin izni ve benzeri şartlar aranmaksızın serbest muhasebeci mali müşavirlik veya yeminli mali müşavirlik faaliyetlerinde bulunulabilir. Bu konuda, yönetim planındaki aksine hükümler uygulanmaz.” hükmü yer almıştır.
O halde tıpkı avukatların büro açmalarında olduğu gibi, serbest muhasebeci mali müşavirler ile yeminli mali müşavirlerin mesken olarak görünen bağımsız bölümlerde büro açmaları pekâlâ mümkündür.

Apartman altında spor salonu olur mu?
Aslında böyle spesifik bir soru sormanın çok anlamı yok; fakat bu tek soru üzerinden genel bir cevap vermek istiyorum.
Apartmanda herhangi bir işyerinin açılıp açılamayacağı merak edildiğinde, ilk olarak mesken ya da işyeri fark etmeksizin “açılması yasak” işyerlerinden biri olup olmadığına bakılmalıdır.
Ardından eğer işyeri ruhsatlı bir bağımsız bölüm söz konusu ise spor salonu ya da başka bir işyeri tabi ki açılabilir. Mesken nitelikli bir bağımsız bölüm ise bu defa kat maliklerinin oy birliği ile muvafakati aranır.
SONUÇ
Apartmanda hangi işyerlerinin hiçbir şekilde açılamayacağını yukarıda izah ettiğim gibi, izne tabi işyerlerinin hangileri olduğunu ve şartlarını da açıkladım.
Yukarıdakilere ek olarak şunu hatırlatmak isterim ki; apartmanda işyeri açılması söz konusu olduğunda öncelikle ilgili bağımsız bölümün mesken mi yoksa işyeri olarak mı göründüğüne bakmak gerekir. Ancak bunun ardından diğer seçeneklere bakılması doğru olacaktır.
Apartmanda işyeri açılması ile ilgili sık sorulan sorular:
Apartman altında tüpçü açılabilir mi?
Kat Mülkiyeti Kanunu’nda apartmanda açılması kesinlikle yasak olan yerler sınırlı sayıda belirtilmiştir ve bunlar hastane, dispanser, klinik, poliklinik, ecza laboratuvarı ile benzeri işyerleridir. Haliyle apartman altında tüpçü açılması pekâlâ mümkündür. Eğer açılacak olan bağımsız bölüm işyeri ise doğrudan açılabilirken, eğer mesken tapusu var ise tüpçü açılması için kat malikleri kurulunun tamamının onay vermesi gerekir.
Site içinde işyeri olur mu?
Evet, apartmanda işyeri açılmasına dair kurallar site için de aynen geçerlidir.