Kasa açığının işçiden tahsil edilmesi
İşyerlerinde kasiyer olarak görev yapan işçilerin en büyük sorunlarından birisi de kasa açığıdır. Günlük en azından 7,5 saatini kasa başında tahsilat yaparak geçiren bir işçinin hata yapması da mümkündür. Böyle durumlarda işverenler, işçinin sebep olduğu kasa açığını tahsil etmek için onun maaşından kesinti yapma yoluna gitmektedir. Bu ne kadar mümkündür?
İşçinin ücretinden kesinti yapılması
Bu konuda daha önce ayrıntılı bir yazı yazmıştım. Buradan da görüleceği üzere, hangi hallerde işçi ücretinden kesinti yapılabileceği bellidir. İşverenin, karşılaştığı her olayda maaş kesintisi yapma imkanı yoktur. Aksi takdirde, işçinin üzerinde sınırsız bir işveren baskısı mevcut olacaktır.
İşçinin kasa açığına sebep olması
Böyle bir duruma en çok, sürekli nakit alışverişin yapıldığı marketlerde rastlanmaktadır. Marketlerde kasiyer olarak çalışan işçi bazen dalgınlıkla veya yoğunluktan eksik para alabilmekte ve gün sonunda kasasını devrederken açıkla karşılaşmaktadır. Burada işverenin belirli bir maddi zarara uğradığı açıktır. Peki ama bu zarar kimden tahsil edecektir?
Kasa açığının işçinin maaşından kesilmesi
Uygulamada en sık rastlanan çözüm budur. Peşinen söylemeliyim ki; iş hukuku bakımından konuyu ele aldığımızda, böyle bir şey mümkün değildir. Kasa açığı, ücretinden kesilen bir işçi bu nedenle iş sözleşmesini feshederse ve alacakları için iş mahkemesine dava açarsa haklı olarak görülecektir. Çünkü yerleşik Yargıtay içtihatlarına göre, işçinin ücretinden kesinti yapılabilmesinin tek yolu bu konuda bir “mahkeme kararı”nın olmasıdır. Yani işveren işçisine, kasa açığı için dava açmalı ve bu davayı kazanmalı ve bunun ardından işçinin maaşından kesinti yapmalıdır.
Yargıtay 7. Hukuk Dairesi de bir kararında şöyle demektedir: “4857 sayılı İş Kanunun 62nci maddesi uyarınca işçinin ücretinden işveren tarafından kesinti yapılamaz. Ortada bir mahkeme kararı olmaksızın davalı işveren tarafından davacının maaşından kesinti yapılması yukarıda belirtilen kanun hükmüne aykırıdır. Mahkeme, davacının 6 gün içerisinde karşı çıkmadığını belirterek muvafakat ettiğini kabul etmişse de, çalışma koşullarındaki esaslı değişikliğe ilişkin işçiye tanınan 6 günlük sürede ancak yazılı muvafakat verilmesi halinde değişikliğin geçerli duruma geleceği kabul edilir. İşçiden alınmış bir yazılı muvafakat dosyada yoktur. Mahkemece, davalı işveren tarafından uğradığını belirttiği zararın tahsili için davacının maaşından yapılan kesintinin davacıya iadesine karar verilmelidir. Davacının ücretinden kesinti yapıldığı … sabit olduğundan sezon başında işe başlamaması davacının haklı feshi niteliğinde olup, kıdem tazminatının talep dikkate alınarak hesaplattırılarak çıkan sonuca göre karar verilmesi gerekirken kıdem tazminatı talebinin reddine karar verilmesi hatalı olup bozma nedenidir.” (24.06.2013, 2013/5121 E.)
Kasa açığı durumunda işverenin hiç mi hakkı yok?
Yukarıdaki Yargıtay kararından da açıkça anlaşılacağı üzere; kasa açığı bulan işverenin, açık miktarını doğrudan işçinin maaşından kesmesi mümkün değildir. Bunun için bir mahkeme kararına ihtiyacı olacaktır. O halde işveren bu açıkları kabullenmek zorunda mıdır? Elbette hayır, yapması gereken iki temel şey vardır.
Kasa açığı işçinin kusurundan kaynaklanıyorsa!
Buradaki kusurdan kastın, zimmetine para geçirmek olmadığını baştan söylemeliyim. Kusur derken kastedilen; işçinin makul seviyede dikkat etmesi beklenen hususlara dikkat etmemesi ve kendi kişisel hatası nedeniyle kasa açığına neden olmasıdır. Böyle bir durumda önemli olan, bu açığında tekrarlanıp tekrarlanmadığıdır. Hatta açık miktarı büyük ve önemliyse bunun bile önemi olmadığını söyleyebiliriz.
İşveren sürekli kasa açığı veren ya da ilk seferde olsa bile önemli miktarda açık veren işçisini, yetersiz davranışları nedeniyle İş Kanununun 18inci maddesi kapsamında işten çıkarabilir. Ancak bu durumda işçiye ihbar süresinin kullandırılması ve kıdem tazminatının da ödenmesi gerekir.
İşçi zimmetine para geçirerek açığa sebep olmuşsa!
Böyle bir olayı ise tamamen farklı değerlendirmek gerekir. Zimmet vakasının yeterli incelemeyle tespit edilmiş olması, belgelendirilmesi ve tanıklarla desteklenmesi halinde; ister ilk sefer olsun isterse tekrarlansın ya da miktarı ister az olsun ister çok; işveren işçisini 25inci madde kapsamında derhal ve tazminatsız olarak işten çıkarma hakkına sahiptir.
SONUÇ
Kasa açığının işçiden tahsili ile ilgili önemli hususları açıkladım. Ancak yine de son bir özet yaparak yazıyı bitirmek istiyorum.
Kasa açığının, doğrudan işçinin maaşından kesilmesi yasal değildir. Böyle bir kesinti için mahkeme kararı şarttır. İşçinin maaşından doğrudan kesinti yapılırsa, işçi haklı nedenle iş sözleşmesini feshedebilir. Ancak işverenin başka yaptırımlar uygulamaya elbette hakkı vardır.
Kişisel kusuruyla açığa sebep olan işçinin fiilinin sonuçlarının ağır olması ya da tekrarlanması halinde; bu işçi 18inci madde kapsamında ihbar süresi kullandırılarak ve kıdem tazminatı ödenerek işten çıkarılabilir.
İşçi zimmetine para geçirdiği için kasa açığına sebep olmuşsa; bu kez işçi 25inci madde kapsamında derhal ve tazminat ödenmeksizin işten çıkarılabilir.
Merhaba kurumsal bir şirkette çalışıyorum. Etiket fiyat değişikliklerinde kasa farkı çıkıyor. Eksik eleman yetersiz ekipman tedarik edilemiyor. Zaten etiket makinalarımız genellikle hep bozuk . Değişimlere yetişemiyoruz. Kasa açıkları muhasebe tarafından mail olarak iletiliyor ve hangi personelden kasa açığının kesileceğini soruyor . Tek bir isim vermesek de herkesten maaş kesintisi yapılıyor . Bu durumda maaşlarımızdan kesildiğine dair bordro ve mailler var elimizde . Peki bizler nasıl bir yol izlemeliyiz. Fatura hataları iade iptal fişleri ile alakalı durumlarda kesintilerimize ekleniyor, üstelik tutanak tutuluyor . Şimdiden teşekkür ederiz .
Merhaba
Akaryakıt istasyonunda pompacı olarak çalışıyorum ve bir araç yakıtı ödemeden gidince bizden kesiyorlar biz polise haber veriyoruz bulursak ama bulamazsak veremiyoruz
Bugün çalışırken normalde 5 kişi çalışıyorduk ama 2 kişiye aynı anda izin vermişler ve yoğunluk vardı araçlardan bir tanesi farkettimeden ödemeden gitmiş kameradan tespit edemedik ve benden kesileceğini söyledi bende ödemeyeceğim dedim ve daha önce kendi hatalarımı ödedim ama bu benim hatam değildi sizce bu durumda maaştan kesinti yapılırsa ne yapmam gerekir ? Elimde olmayan sebeplerden açık verdim aynı anda 6 araça kadar ilgilendim .
Hamza bey, aslında sorunuzun cevabı yazımda var. Kasa açığı ile sizden kesilen paraları aynı şekilde değerlendirebilirsiniz.
Mrb … de kasiyer olarak çalışıyorum kasa açığını elden mağaza müdürüne verdiğim halde ay sonunda maaşım da kesinti oluştu e bodromu baktığımda maaşım dan yapılan kesinti miktarı e bodrom da özel kesinti diye görülüyor kasa açığını hem elden hemde maaştan kesebilirlermi bu konu hakkında aydınlatırsanız
Merhaba, kasa açığının işçiden nasıl alınabileceğini yazımda izah etmiştim. Siz bir de bunu zaten “elden” ödediğinizi söylüyorsunuz. Benim sanırım bir yorum yapmama bile gerek yok.
Merhaba ben 6 yıldır markette çalışıyorum günlük 7.5 saat çalışma 2 saat mola hakkımız vardi.Pandemiden dolayı şirketimiz günlük eksi 1.5 saat borçlandırma yapıyor çalışanlardan kaynaklanan bir durum değil ve ileride bunu sizden saat çalışması olarak geri alıcaz denildi ve bunu daha önce de yaptılar calisanlar olarak kabul etmedik şimdi yine zorunlu olarak kabul ettirmeye çalışıyolar biz günlük çalışma saatimizi doldurmak istiyoruz üzerinden 1 ay geçti 30 saat 40 saat borç yaptılar ve bunu bizden istiyolar böyle hakları varmi
Merhaba bende markette çalışmaktayım yazdıklarınızı okudum keza yorumları ve cevaplarınızıda peki birşey sormak istiyorum işe başlatıldığında bizlere bir kaç evrak yazılmakda onların içinde misal veriyorum kesintiye kabul eyorum yazıyor böyle birşeyi imzaladığım için bunu kabulmu etmiş oluyorum istemedende olsa zorla bizlere para ödetildiği oluyor sigara keza Skt geçmiş satılamayan ürünler fazla mesai cabası mobing fazlasıyla ben baskı altında olduğum zaman ses kaydı aldığımda bu kanıt olarak geçilmedği karşı tarafında ses kaydı aldığımdan haberinin olduğunu bilmesi gerektiği söylendi fazla mesailerimi bizim çalışan olarak grubumuz da açılış kapanış saatlerimiz yazar bunlar kanıt olabilirmi şirket kameraların 3 gün sonra silindiği söyleniyor?
Esra hanım mesai konusunda her türlü delil işinize yarayabilir ve evet gizli kayıtlar başınızı ağrıtabilir. İşverenin hiçbir şekilde ücret kesintisi yapmaması gerekir; eğer zarar miktarı yüksekse işveren fesih yoluna gidebilir.
Yusuf bey merhaba, ben okul kantini işletmecisiyim okul açılış saati 09.00 kapanış 15.30 benim personelim 8.30 da gelip 16.00 da is çıkışı yapıyor bu da haliyle 7 buçuk saat çalışma demek oluyor bundan hariç yarim saat yemek arasına çıkıyorlar toplamda haftalık 35 saatlik bir çalışma söz konusu haftalık 45 saati bulmuyor ve bu saati tamamlatmam mümkün değil çalışanlar bu sebeple haftalık izin ve ücretini hak ederler mi bu çalışma süresine göre nasil bir is sözleşmesi yapılabilir
Merhaba, çalışanınızın haftalık çalışma süresi 30 saatin altına inmediği müddetçe onu kısmi süreli çalıştıramazsınız. Hafta tatili ücreti bakımından ise cevap biraz karışık. Şu yazımızdan bilgi alabilirsiniz: mustafabaysal.com/kismi-sureli-istihdamda-hafta-tatili-olusur-mu/
Haftalik 45 saatten az calisip misal bir gun gelmedim iki gun kesebilirler mi ?
Ahmet bey, bir gün mazeretsiz gelmemişseniz evet 2 gün kesilebilir. Haftalık 45 saatten az çalışmışsanız da kesilebilir.
Sene olmuş 2020 hala işçi hakları yok kasa açığı lanet olsun düzeninize.
Beñde bir markette çalışıyorum et ve şarküteriye bakıyorum bizimde satamadığımız etlerin yani bozulduğunda parasını sizlerden keserim diyorlar zorla müşteriye etmi satılır ne yapalım
Merhaba. İş Kanunu bakımından böyle bir şey elbette olmaz; ama ne yazık ki böyle uygulamalara rastlıyoruz ve işçilerin böyle hallerde iki seçeneği oluyor: Çalışmaya devam etmek ya da işten ayrılmak. Üçüncü bir seçenek yok ve siz de buna göre bir karar vermelisiniz.
Merhaba. Yaklaşık 11 yıllık kasiyerim. Fakat çalıştığım şirket 6 yılında başka bir marketler zincirine devroldu. Devreden şirkette kasa açığı işçilerden kesilmezken devralan marketler zinciri maaşımızdan kesmeye başladı. Üstelik geçişte hiçbir sözleşme imzalatılmadı veya bu şirketle devam etmek ister misin diye teklif sunulmadı. Tek dayanak noktaları toplu iş sözleşmesi olabilir ancak onun da maddeleri bize sunulmadı veya okutulmuyor. Geçtiğimiz sene 1 günde neredeyse maaşımın yarısı kadar açık yaptığıma dair tutanak tutulup bana imzalattırıldı ve maaşımdan kesildi. Bu durumdan çok muzdaribim. Bu durumda işten çıkmak beni en rahatlatacak şey. Neler yapmam gerekir?
Merhaba. Bilal bey, illa ki işten ayrılma niyetindeyseniz, işverene bir dilekçe vererek ya da noterden göndererek, kesilen ücretlerin iadesini istemeniz gerekir. Buna rağmen iade yapılmazsa, yazımızdaki gerekçelerle haklı fesih yapmanın mümkün olabilir. Yine de kesin bir şey söyleyemeyiz; çünkü iş sözleşmenizde ya da toplu iş sözleşmesi vs. belgelerin içeriğini bilmiyoruz.
Merhabalar, yaklaşık 20 yıl büyük bir perakende satış marketinde kasiyerlik yaptım. Onca yıl boyunca gerek kendi hatam gerek sahte para gerek tırnakçı ve kandırmaca ile yıllar içinde açıklar verdim. Işverenim hepsini de kesti geriye dönük açıklarım talep edebir miyim? Bir ikincisi ise şu an özel bir kurumda kasiyerlik yapıyorum. Kasadan ziyade bulunduğum yerin ürün açığı kesilmek isteniyor (envanter) öneriniz nedir? Teşekkür ederim
Merhabalar. İşe başladığım 2. Gün başkasının kasasındaydım ve 100 tl açığı çıktı. Bu açığı kimin verdiği belli değil ama şube müdürü bana ödetmeye çalışıyor. Şubem değişti. Adam bu açığı benim verdiğimi ve bunu kabul ettiğim yalanını söylemiş. Merkezi aradığımda görüşmeyi kabul etmiyor. Maaşımdan kesileceği söyleniyor. Ne yapmalıyım? Kasa başkasının adına kamera kaydı yok ama bür iftira ile bana kaldı
Yazıda da belirttiğimiz gibi, haklı olduğunuzu düşünüyorsanız, yapabileceğiniz tek şey haklı nedenle fesih yaparak işten ayrılmak olabilir İpek hanım.
Sevgi Şahin hanımın başına gelen olayın bi benzerini yaşadım. Kurumsal bi markette çalışmaktaydım. Sistem gün içerisinde 7-8 kez işlem sırasında dondu ve işleme devam edebilmek için sistemi (işlemi iptal etmeden)komple kapatıp açıp tekrar işleme devam ederek çözüm sağlandı. O gün akşamında kasada çok fazla açık çıktı ve iki gün sonra tahsil edilmek istendi. Bana gerekçe olarak şirketi zarara uğrattığım söylendi. Bahsi geçen açığı pos cihazından maaş kartımla geçebileceğini, bu şekilde şirketin hesabına direkt olarak para geçeceğini söyledim. Benim kameraların olmadığı yerde nakit vermem gerektiğini, prosedürün benim bildiğim gibi olmadığı söylendi. Kameraların ve kimsenin olmadığı yerde prosedür işler mi? Üstelik kurumsal bi firmada?
Merhabalar.Bursa dan yazıyorum.İki yıldır bi markette kasiyer olarak çalışıyorum.Kasa daki açıklar için yazma gereği duydum size.Benimde birikmiş 88 tl kasa açığım olduğu söylendi.1 yıllık gibi bi borç birazda içinde sigara açığı parası da var. Elden alıncak dediler.Ben de veremeyeceğimi söyledim.bu arada en fazla 57tl.benim adıma İcmal fazla gönderildi.Bunun yanında 10-15-25 gibi de fazla gönderdiğim oldu.Bu fazlalıkları niçin benim borcumdan düşüp tekrar borcum hesaplanıyor.Bunlar hesaplansın borç bana gene yansıtılın eyvallah buna itirazım yok.Zaten farkında olunmadan yapılan yanlışlıklardan kaynaklanıyor.aylık 10 tl.ye kadarını market karşılıyo.Şok markette çalışan bir kişinin 25tl toleransı var 1aylık açık karşılama. Bunuda yeni öğrendim kasa tazmini deniyormuş adına. Benim çalıştığım Bursa da yerel bi market 6-7 şubesi var.Kesinti mi bana verilen yemek çekinden keseceklerini söylediler.tıckıt kupon alıyorum yemek karşılığı.Beni bu konuda aydınlatırsanız sevinirim.Kolay gelsin.
Sevgi hanım, aslında sorunuzun cevabı yazımızda var. Dikkatle okumanızı tavsiye ederim.
Mrblar sevgi hanim sonuc ne oldu acaba ayni sey bizim basimizdada varda
Bu gün itibariyle ben de bu konulara girdim.Mustafa bey bir yıldır benzinlik marketinde calismaktayim. Son üç ay içinde bu ayin birinde sayim yapıldı, sigara açığımız 1800 tl. Bu gün patrpnlaromdan biri ofise çağırdı, ve bu açık marketcilerin maaşindan kesileceğini
söyledi, su an üç kişi çalışmaktayız, ortalama bu uc ay içinde 5 kişi çalışmış oldu, birisi yaklaşık bir ay önce girdi işe, ywni olduğu için ondan kesmeyceklerini soylediler. Onun ywrinde çalışan onceki eleman şu an pompada çalışıyor, ben ve diger elemanın da yıllık izin günlerinde baska bir arkadaş bakiyordu kasaya. Sorum şu yazılı bir şekilde itiraz edebilir miyim bu kesintiyi, ya da ne yapmamı tavsiye ediyorsunuz. Ayrıca bir yıl boyunca:pazartesi – persembe 8.00 – 16.00 calismaktayim, bazen bir saat fazla da kalmusligim oluyor, cuma ve cumartesi saat 18:00 kadar çalışıyoruz, birer gün haftalık izni yapmamız icin. İmzalı sözleşme yok, fazla mesai ücreti yok, bayramda çalışma ücreti yok…
Teşekkürler!
Merhaba. Sorunuzun cevabı yazıda mevcut. Tercih yapmanız gerekir. Ya ödemeyi yapmalı ya da işverenle davalık olmalısınız.
Meraba ben sezonluk olarak 1.5 ay girdigim … markette iş yerinde haksız yere 744 lira kasa acigi yanstilmis Bunu yapan magaza mudurumun bunu bana sölemeden yansitmasi dogrumudur ve bunu Maasimi aldiktan sora suphelenmem uzerine bordromda farkettim ben kesinlikle acik vermedigimden eminim işimide seviyorum.Hakkimi arayamaz miyim bana yansitilan 744 lira kasa acigina göz mü yummaliyim ?
Emrullah bey, kasa açığının aslında işçiden doğrudan kesilmesi bile yasal değilken, sizin söylediğiniz daha da beter görünüyor. Böyle durumlarda öncelikle diyalogla sorunu çözmek gerekiyor, olmazsa üstlerinize durumu intikal ettirebilirsiniz. Buna benzer durumlar iş hayatında ne yazık ki sık görünüyor.
Bilgilendirmeniz için çok teşekkür ederim üstadım, buna benzer bir durum yaşıyoruz an itibariyle. Ayrıca, hem özel hem de tüzel olarak yoğun bulunduğum şu günleri atlattıktan sonra daha aktif olarak yazacağım haberini size vermek isterim. İlk konum da yeni çıkan BES (Zorunlu Bireysel Emeklilik Sistemi) olacak. Saygılarımla.
Gürcan bey çok memnun olurum. Sorularınıza elimden geldiğince her daim cevap vereceğimi biliyorsunuz. Kolay gelsin.
Peki iş sözleşmesinde bu maddi kayıp ile ilgili bir madde varsa üstadım?
Gürcan bey, normalde iş sözleşmesine koyulan hükümler birçok uygulamanın önünü açmaktadır. Ancak burada, bunun mümkün olmadığını düşünüyorum. Yargıtay’ın da dediği gibi, işçinin maaşından kesinti için bir mahkeme kararı şarttır.
İş sözleşmesine hüküm koyularak, kasa açığı verildiğinde işçiye ücret kesme cezası uygulanabilir. Bunda hiçbir sıkıntı yoktur. Ama bildiğiniz gibi, bu kez de kesilen paraların Çalışma Bakanlığına yatırılması ve işverence alıkonulmaması gerekir. Bu arada yorumlara cevap vererek sunduğunuz katkılar için teşekkür ederim.